شب یلدا
-
ماجرای چاپ فال حافظ | اولین فال حافظ کجا و چه زمانی چاپ شد؟ | فال حافظ گرفتن در شب یلدا یعنی چه؟
کمتر کسی را می‌توان سراغ گرفت که تا کنون فال حافظ نخریده باشد، همان برگه‌های کوچکی که چند بیت از اشعار حافظ را در خود دارد و تفسیر فالی از آن. این فال‌ها از کجا می‌آیند؟ در این گزارش به سراغ نخستین مرکز چاپ فال حافظ رفته‌ایم.
-
پیشنهاد الهی قمشه‌ای برای جشن شب یلدا
حسین الهی قمشه‌ای گفت: بهترین نوع عشق، عشق ورزیدن به هم نوع است. وقتی سختی ها به ما انسان ها روی می آورد باید به آغوش یکدیگر پناه ببریم و از محبت یکدیگر بهره مند بشویم.
-
قدیمی‌ترین کرسی‌ساز شمیران در کوچه زغالی‌ها | لوکس‌نشینی و کرسی‌نشینی در شب یلدا
فارغ از سمفونی کار کاسبان در بازارچه، اینجا پر است از نوستالژی. کرسی‌ها روی دیوار روبه‌رویی مغازه نجاری در سایزهای مختلف کنار هم چیده شده و چند تایی هم داخل مغازه است. هرچند که طی سال‌های اخیر با وجود استفاده از بخاری، شوفاژ و شومینه بازار داغ کرسی کساد شده اما هنوز برخی از شمیرانی‌ها کرسی‌نشینی در شب سرد یلدا را ترجیح می‌دهند. «محمدرضا تاجیک» نجار قدیمی کوچه زغالی‌ها با سال‌ها تجربه از ساخت کرسی و شب یلدا خاطرات شنیدنی دارد.
-
عکس‌های خانه موتمن الاطباء در آستانه شب یلدا
خانه موتمن الاطباء در محله عودلاجان واقع در مرکز شهر تهران، خانهای زیبا و پر از خاطره متعلق به دوران قاجاریه است. این خانه متعلق به «میرزا زین‌العابدین خان دنبلی ضرابی» ملقب به موتمن الاطباء پزشک حضور ناصرالدّین شاه بود. وی نخستین فارغ التحصیل دارالفنون و شاگرد دکتر تولوزان فرانسوی بوده و از پزشکان نامی ایران در دوران قاجار به‌شمار میرود.
-
یلدا جلوه‌ای زیبا از میراث ناملموس کشور است
وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: یلدا جلوه‌ای زیبا از میراث ناملموس کشور است. یلدا در فرهنگ ایرانیان، به این دلیل اهمیت دارد که پس از آن تاریکی طولانی، روشنایی است و نماد چیرگی روشنایی بر ظلمت است. یلدا تقارن جغرافیا و فرهنگ ماست.
-
یلدا در سال ۲۰۲۱ جهانی می‌شود
جشن مردمی یلدای ایرانی با حضور علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در مجموعه فرهنگی‌تاریخی سعدآباد برگزار شد.
-
"یلدا" منتظر اجلاس ۱۴۰۰ | ایران ۴ پرونده سال آینده ارایه می‌کند
معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از برگزاری نشست‌هایی مشترک و رایزنی‌های هیات ایرانی حاضر در بیست و چهارمین اجلاس کمیته میراث بشری ناملموس یونسکو با هدف تهیه پرونده‌های مشترک ناملموس با دیگر کشورهای عضو خبر داد.
-
-
یلدا و وقایع تاریخی | روزی که آیین «زرتشت» دین رسمی ایران شد | از ازدواج شاه پهلوی تا حکم سه سال زندانی برای مصدق
شاید برای آنها که پیگیر وقایع تاریخی هستند جالب باشد که بدانند در ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر) که شب آن را ایرانیان کنار یکدیگر به عنوان طولانی‌ترین شب سال جشن می‌گیرند و از آن با «شب چله» یا «یلدا» یاد می‌کنند چه اتفاقات تاریخی در ایران رخ داده است. شاید دوست داشته باشید امشب این وقایع را برای دوستان و اقوام پای سفره شب چله تعریف کنید.
-
کرسی ژاپنی؛ سنت قدیمی ایرانی‌ها در خانه ژاپنی‌ها | علاقه گردشگران خارجی به کافه کوتاتسوها
کرسی یا همان میز پایه کوتاهی که در زیر آن یک منبع گرما، همانند منقل ذغال، المنت، هیتر برقی و... قرار می‌گیرد، در فرهنگ ایرانی نه تنها وسیله‌ای برای گرمایش و نشستن بلکه ابزاری برای دور هم جمع شدن نیز بود و تا دهه‌های اخیر جزئی جدا نشدنی از شب یلدا به حساب می‌آمد.
-
شب یلدا ظرفیت مناسبی برای توسعه فرهنگ قصه‌گویی دارد
حجت الاسلام احمد مازنی درباره نامگذاری شب یلدا به عنوان شب قصه‌گویی گفت: ساز و کار نامگذاری در قوانین ما تعریف مشخصی دارد و باید پیشنهاد آن به شورای فرهنگ عمومی ارائه شود و در صورت تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تقویم یا پیوست تقویم به ثبت برسد.
-
-
آداب نشستن دور کرسی در شب یلدا | خوراکی‌های دور کرسی چه بود؟ | رسم جالب برش هندوانه برای زن باردار
کرسی در فرهنگ ایرانی هیچ وقت تنها یک وسیله گرم کننده به شمار نمی‌رفته، بلکه وسیله‌ای بوده که فرهنگی را پیرامون خود شکل داده‌است. در کتاب تهران قدیمِ جعفر شهری «کرسی را چهار پایه‌ای به ابعاد ۱ در ۱ متر و چوبی که سه وجب بلندی دارد» معرفی شده‌است.
-
-
وقتی مهرکیان با میزناهارخوری کرسی برقی ساخت | برف را باید با شیره خورد وگرنه سرما می‌خورید!
جعفر مهر کیان یکی از پیشکسوتان عرصه باستان‌شناسی است که کاوش‌های متعددی را از جمله در منطقه شمی ایذه خوزستان انجام داده است. وقتی از او می‌پرسم آیا به خاطر دارید که شب یلدا در منطقه کاوش بوده باشید، پاسخ می‌دهد: «من یلدا که سهل است نوروز، تاسوعا و عاشورا هم در سفر بودم. سفرهایی که پول هم نداشت. حدود ۱۰ سال رئیس پایگاه آیاپیر بودم بدون آن که حتی یک ریال بابت حق مدیریت پولی دریافت کرده باشم. هر رئیسی هم با من خوب نبود برایم غیبت رد می‌کرد. در برف و یخبندان در خانوی جونقان چهار محال و بختیاری کاوش می‌کردم. محیط آن منطقه مثل یک کاسه عمیق و دره مانند بود. صبح حدود ساعت ۹ آفتاب می‌تابید به دره و ساعت ۴ بعد از ظهر هم تاریک می‌شد. ما یخ را می‌شکستیم و کار می‌کردیم.»
-
پارچه‌های سنتی ایران؛ بازیگران زیبای فراموش شده یلدا
از گذشته مرسوم بوده که بر روی کرسی لحاف بزرگی می‌انداختند و روی آن را نیز با پارچه‌ای زیبا می‌پوشاندند.این پارچه‌ها معمولا صنایع دستی هر منطقه بوده و آنطور که خاطرات، عکس‌ها و نوشته‌ها نشان می‌دهد ، ترمه، جاجیم، موج و چادر شب رایج‌ترین این رواندازها بوده‌است.
-
-
یلدا با جوراب‌های پشمی رنگین بلند از زبان استاد ملاصالحی | وقتی طالقان احرام می‌پوشید و کرسی دل آدم‌ها را گرم می‌کرد...
دکتر حکمت‌الله ملاصالحی استاد دانشگاه تهران، عضو بنیاد حکمت اسلامی صدرا، عضو هیئت امنای بنیاد ایران شناسی است. او در سال ۱۳۵۴ با تشویق و یاری مهرداد بهار، سیمین دانشور و یوسف مجیدزاده به یونان رفت و در سال ۱۳۶۴ موفق به دریافت دکتری باستان شناسی و تاریخ با درجه عالی از دانشکده فلسفه دانشگاه آتن شد.
-
-
یلدا از نگاه شاعران شیرین‌سخن پارسی | صحبت حکام ظلمت شب یلداست ...
اشعاری چون سعدی، خواجوی کرمانی، اوحدی مراغه‌ای، امیر خسرو دهلوی، حافظ، عبید زاکانی و بسیاری دیگر از شاعران بارها از این شب یاد کرده‌اند. برخی از ابیات شاعران بزرگ پارسی را که در آنها اشاره مستقیم به شب یلدا کرده‌اند در ادامه بخوانید:
-
یلدا از کجا آغاز می‌شود؟ | ارتباط میان درخت کریسمس و شب چله
آیین شب یلدا به‌تنهایی گواهی بر این مدعاست که در روزگاران گذشته در نیمی از دنیای کهن که از شبه‌قاره هند آغاز می‌شود، از اروپا می‌گذرد و به آفریقا می‌رسد، این جشن به شیوه‌های مختلف برگزار می‌شده و حتی مصریان باستان هم برای میلاد دوباره خورشید آیین برگزار می‌کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت آنچه امروزه در کشورهای ایران، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و ترکیه با نام شب یلدا و آنچه در کشورهای کاتولیک با نام کریسمس برگزار می‌شود، تلفیقی از فرهنگ‌های مختلفی است که در طول هزاران سال تاریخ تمدن در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا دست به دست چرخیده است.
-
-
