چمدان : تیر ماه سال 94 بود که خبر آمد خانه تاریخی ماوثاله (کوچه جمالی) تخریب شد. خانه ماوثاله که مربوط به اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی اول بود برای ساخت پاساژ تخریب شد.

[caption id="attachment_7089" align="aligncenter" width="570"] خانه تاریخی ماوثاله (کوچه جمالی) چند روز قبل از تخریب | عکس از سفرنویس[/caption]

خانه در زمینی به مساحت ۱۷۰٫۶۲ مترمربع در دو طبقه دارای ستون‌های سنگی با سرستون‌های زیبا بنا شده بود، خانه تاریخی ماوثاله دارای دو ایوان یکی در کوچه جمالی و دیگری در جنوب خانه و رو به حیاط بود، ایوان‌هایی با ستون‌ها و سرستون‌های چشم‌نواز و پنجره‌های نعلی شکل با شیشه‌های رنگی.

[caption id="attachment_7086" align="aligncenter" width="450"] خانه تاریخی ماوثاله از پنجره کافه نادری | عکس از سفر نویس[/caption]

خانه مذکور از حیاط کافه رستوران نادری (تنها کافه و رستوران ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور) کاملا هویدا بود. کمی پس از آن خبر آمد که کلیسای ادونتیست‌ها که یادگار معماری دوره مدرنیسم در دوره پهلوی دوم بود در آستانه تخریب قرار دارد و مالک جدید، داخل بنا را کاملا ویران کرده است تا به همراه خانه ماوثاله آن را به پاساژ تبدیل کند.

[caption id="attachment_7090" align="aligncenter" width="470"] جداره ارزشمند معماری مدرن کلیسای ادونتیست | عکس از سفر نویس[/caption]

در مرداد ماه همان سال باز خبری منتشر شد که نشان از احتمال تخریب مغازه خودکار فروشی برلیان داشت. همان مغازه‌ای که عکس‌هایش در کودتای 28 مرداد دیده می‌شود و سال‌ها محل خرید خودکارهای لوکس و شیک بود. در آن زمان گفته می‌شد مالک جدید پاساژ نادری واقع در خیابان جمهوری چند مغازه را برای ساخت مجتمع تجاری تخلیه کرده و چون صاحب سرقفلی خودکارفروشی برلیان، مقاومت کرده سقف این مغازه را تخریب می‌کند تا او را تحت فشار بگذارد.



در آن زمان گفته می‌شد همه پلاک‌ها از مغازه برلیان تا نبش کوچه جمالی خریداری شده و قرار است مجتمع تجاری بزرگی ساخته شود. دامنه شایعات به کافه نادری هم رسید. تا آنجا که رجبعلی خسرو آبادی رییس اداره کل  میراث فرهنگی استان تهران در مرداد 94 تخریب هتل نادری را بدون استعلام از این اداره غیرقانونی دانست و تاکید کرد که طبق قانون حفظ آثار تاریخی این امکان وجود ندارد.

[related-post id="7059"]

او گفته بود: «طبق نقشه، محدوده قرارگیری اثر ثبتی هتل و کافه نادری در عرصه ثبتی میدان مشق واقع بوده و برای همین صرف نظر از الزام حفظ بناهای ثبتی و واجد ارزش واقع در آن، برای سایر املاک در صورت امکان تخریب ضوابط مترصد بر میدان مشق مانند نما و غیره در پاسخ به استعلامات شهرداری اعلام می‌شود. در حال حاضر امکان تخریب این هتل و پلاک‌های ثبتی اطراف آن وجود ندارد چون پیرو استعلام تخریب و نوسازی هتل نادری سال 92، این اداره ممنوعیت تخریب را با اشاره به مواد قانونی مرتبط با حفظ ثبتی و قانون مجازات اسلامی طی نامه‌ای در تیرماه همان سال اعلام کرد.»

[caption id="attachment_7092" align="aligncenter" width="800"] کافه نادری[/caption]

خسروآبادی با اشاره به این که اوایل انقلاب مالک هتل و کافه نادری فرار کرد و اکنون مالکیت آن را سازمان اقتصاد اسلامی که زیر نظر بنیاد شهید است بر عهده دارد، اظهار کرده بود: «برای تخریب سه پلاک واقع در ضلع غربی هتل نادری که به فاصله عرض معبر در محدوده این هتل قرار دارد هم شهرداری نیاز به استعلام دارد چون جزء میدان مشق است. اما این پلاک که تخریب شده (ماوثاله) متاسفانه بدون استعلام تخریب شده و ما هم احداث بنا عینا و مطابق وضعیت اولیه را به شهرداری اعلام کردیم.»

[caption id="attachment_7093" align="aligncenter" width="1100"] کافه نادری | عکس: مریم اطیابی[/caption]

حالا بار دیگر هرچند آن مالک ناشناس برجش را نساخته اما حال کلیسا خوب نیست، حال کافه نادری هم خوب نیست. آن قدر که در نیمه آذرماه 96 ابتدا خبر می‌رسد قرار است دیوار حیاط آن تخریب شود و بعد خبر می‌آید  که ستاد اجرایی فرمان امام سند تفکیک گرفته قصد دارد قسمت تحت مالکیت خود را (یعنی حیاط کافه نادری) با دیوارکشی از قسمت‌های دیگر جدا و دری در ضلع شرقی دیوار کافه نادری از کوچه مجاور ایجاد کند تا حیاط کافه نادری نوستالژیک‌ترین کافه ایران، پاتوغ هنرمندان و نویسندگان معاصر ایران بخشی از خاطرات خود را از دست بدهد.

حال جمعی از معماران، اصحاب رسانه و فعالان میراث فرهنگی در نامه‌ای خواستار توجه مسئولان به حراست از این مکان تاریخی و خاطره جمعی شهر تهران شدند.

در متن این نامه آمده است:

«کافه نادریِ ایران در خطر است»


ایران ما زیباست. پایتخت ایران ما زیباست. تهران، با تمام نقد و انتقادهایی که به آن داریم, زیباست، چون آیینه تاریخ معاصر ما است. تهران، هرچند تاریخ کوتاهی به عنوان پایتخت ایران دارد، تاریخی چند هزار ساله سکونتی دارد. از کشفیات باستان‌شناسانه قیطریه تا مولوی این تفاخر تاریخی را گواهی می‌دهد.
ما این شهر را گرامی می‌داریم و نشانه‌های آن را پاس می‌داریم؛ بویژه نشانه تاریخ معاصر را.

شوربختانه، شنیده می شود «کافه نادری» - یکی از مهم‌ترین نشانه‌های تاریخ معاصر این شهر - در آستانه حذف قرار دارد. فاجعه چنان شگفت است که حتی بازگویی‌اش جسارت می‌خواهد.

دایره‌ مالکیت خصوصی تا کجاست که می‌تواند پاتوق معمارانِ ادبیات معاصر را تخریب کند؟ جسارت تا کجاست که پاتوق صادق هدایت، جلال آل احمد، حمید مصدق، فریدون مشیری و ده‌ها نشانه‌ فرهنگ و ادب معاصر را تخریب و بازاری به جای آن بسازد؟

می‌توان از متولیان فرهنگ کشور پرسید کجایند؟ می‌توان از هنرمندان و گروه‌های مرجع پرسید کجایند؟ اگر به همین سادگی بتوان نشانه‌های هویت فرهنگی شهر را پاک کرد، پس من و شما چه کاره‌ایم؟»

[caption id="attachment_7094" align="aligncenter" width="1100"] حیاط کافه نادری| عکس: مریم اطیابی[/caption]

اسامی امضا کنندگان تاکنون به شرح زیر است:

١. بهروز مرباغى
٢. نشيد نبيان
٣. رامبد ايلخانى
٤. بهرام كلانترى
٥. محمدرضا حائرى
٦. سجاد عسگری
٧. مهرداد زواره محمدى
٨. سيدمحمدباقر طباطبايى
٩. پويا بخشى
١٠. سعيد برآبادى
١١. افشين فرزين
١٢. حسين شهرابى
١٣. عليرضا تغابنى
١٤. سعيد محسن يونسى
١٥. آرش بصيرت
۱۶. آرش نصیری
۱۷. انسیه خمسه
۱۸. مهدی کامبوزیا
۱۹. هلنا قنبری
۲۰. حمیدرضا ناصر نصیر
۲۱. محمد یاراحمدی
۲۲. سیده فاطمه مردانی
٢٣. مريم اطيابى
٢٤. فرهاد احمدى
٢٥. سيدمحمد بهشتى
٢٦. سيدمحمد محيط طباطبايى
٢٧. حسين مهاجر
٢٨. فرشاد مهدى زاده
٢٩. حميد ناصرخاكى
٣٠. بنفشه درويش
٣١. خسرو سالاريان
٣٢. بابك مطلب نژاد
٣٣. سامان سيار
٣٤. سارا سهراب
۳۵. امیرحسین پورجوهری
۳۶. ندا فیضی نجفی
٣٧. محمدرضا قدوسى
٣٨. شهاب ميرزاييان
٣٩. آرش شهابيان
۴۰. محمدیاسر موسی پور
۴۱. مبشر نیکویی
٤٢. فريبا رايگاني
٤٣. مانلى افشنگ
٤٤. على ياورى
٤٥. كاوه بدرافكن
٤٦. مسيح مستاجران
٤٧. كمال الدين ايمانى
٤٨. حميده امكچى
٤٩. على نقوى نمينى
٥٠. ياشار سلطانى
٥١. فرزاد شريعتى
٥٢. خسرو شيرازى
٥٣. حسين پر همت
٥٤. رضا دانشمير
٥٥. حامد بدرى احمدى
٥٦. مهسا مجيدى
٥٧. هومن طالبى
٥٨. اميرعباس ابوطالبى
٥٩ كورش رفيعى
٦٠. پرهام تقى اف
٦١. حسين مهردادى
٦٢. رامين حسين پور
٦٣. الهام رضوى
٦٤. هومن بالازاده
٦٥. افرا بانك
٦٦. حميد رضا رضاييان
٦٧. احمد بندرچي
٦٨. مهرداد سالارى
٦٩. نيما حافظى
٧٠. بابك زيرك
٧١. وحيد خواجه پور
٧٢. على عباد نظامى
٧٣. علي صابر
٧٤. علي اندجى
٧٥. محمود دادمنش
٧٦.سعيد كاوه
٧٧. بهار بينش
٧٨. علي گرجيان
۷۹.مرتضی فرهادیان دهکردی
۸۰.شیما روشن ضمیر
٨١. محمدرضا نيازي
٨٢. محمدجواد نيازي
٨٣.شقايق نمازكار
٨٤. احسان وحيدطارى
٨٥. سعيده صرّامى
کد خبر 7084

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 3 =