موزه‌ها در جوامع مختلف نشاندهنده توسعه یافتگی ملت‌ها هستند و بسیاری از کشورهای دنیا نیز موزه‌های صنعت نفت را به عنوان یادگاری‌های به جای مانده از این صنعت مهم برپا کرده‌اند.
در حال حاضر مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت ایران نیز نسبت به راه‌اندازی موزه بنزین‌خانه آبادان و آماده سازی موزه صنعت نفت سبزوار و کرمان اقدام کرده و برنامه‌های بسیاری برای راه اندازی مراکز فرهنگی-تاریخی دیگر دارد.
اکبر نعمت الهی مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت در این باره می‌گوید: عمارت والی کرمان یا همان ساختمان کنسولگری انگلستان که متعلق به دوره زندیه است و سال‌های بسیاری به صنعت نفت تعلق داشته و محل فعالیت شرکت پخش فراورده‌های نفتی بوده، به همت شرکت پخش در دو مرحله مرمت شده و در ایام دهه فجر افتتاح می‌شود.
[caption id="attachment_5593" align="aligncenter" width="640"]
عمارت کنسولگری انگلیس در کرمان | این عمارت به زودی سومین موزه صنعت نفت ایران می‌شود[/caption]
وی ادامه داد: علاوه بر این موزه، موزه کارآموزان آبادان، موزه بنزین خانه دروازه دولت تهران، موزه مسجد سلیمان و سبزوار نیز به زودی افتتاح می‌شود. در کنار بنزین خانه تهران در کوچه فیات نیز ساختمانی از سوی وزارت نفت به موزه عروسک‌ها داده شده است.
نعمت الهی ادامه می‌دهد: موزه حلب سازی و حلبی پر کنی کرمانشاه، پتروشیمی مرودشت، موزه علوم و فناوری صنعت نفت به عنوان موزه مادر نیز از جمله برنامه‌های آینده دفتر موزه‌هاست. همچنین در کنار استادیوم آزادی تهران در زمینی با حدود پنج هکتار مساحت، قصد ایجاد یک موزه بزرگ نفت را داریم، همچنین تلاش می‌کنیم در مخازن باقی مانده از انبار نفت یا مرکز توزیع سوخت مشهد نیز که تنها نقطه‌ای است که سوخت‌گیری ریلی و جاده‌ای در آنجا انجام می‌شده، یک گالری ایجاد کنیم.
[caption id="attachment_5595" align="aligncenter" width="700"]
موزه بنزین خانه آبادان | اولین موزه صنعت نفت ایران[/caption]
104 نقطه مهم صنعت نفت ثبت ملی شده است
او با بیان اینکه 104 نقطه از ابنیه تاریخی صنعت نفت توسط مدیریت موزه‌ها و اسناد صنعت نفت به ثبت ملی رسیده است، می‌گوید: تمامی اقدامات برای تهیه پرونده ثبتی این بناها توسط خود ما انجام شده و برای هر پرونده حدود 2 تا 3 میلیون تومان هزینه شده وسازمان میراث فرهنگی در این زمینه تنها حمایت معنوی داشته است.
نعمت اللهی ادامه می‌دهد: همچنین 20 نقطه دیگر در حال بررسی برای ثبت ملی است و 200 نقطه تاریخی دیگر نیز شناسایی شده است.
خاطرات صنعت نفت مکتوب می‌شود
مدیر مرکز موزه‌های صنعت نفت همچنین به آغاز پروژه تاریخ شفاهی اشاره می‌کند و به چمدان می‌گوید: برای این کار ابتدا به جمع‌آوری خاطرات وزرا از معین‌فر تا زنگنه اقدام کردیم به طوری که اکنون جلد مربوط به علی اکبر معین‌فر اولین وزیر نفت ایران آماده‌است و به زودی منتشر می‌شود.
[caption id="attachment_5598" align="aligncenter" width="595"]
خاطرات شفاهی صنعت نفت گردآوری می‌شود | علی اکبر معین‌فر در کنار شهید محمدجواد تندگویان[/caption]
اتفاق مهم دیگر
وی توضیح می‌دهد: حدود 10 سال پیش 310 هزار مترمربع در کرانه اروند در آبادان به ستاد حفظ ارزش‌های دفاع مقدس داده شده بود تا به موزه دفاع مقدس تبدیل شود که این اتفاق نیفتاد. اکنون قرار است این زمین با همکاری وزارت نفت تبدیل به موزه دفاع مقدس و صنعت نفت شود. در صورت تحقق این طرح این اولین باری است که مردم آبادان به اروند دسترسی پیدا خواهند کرد چرا که تمامی کرانه اروند در آبادان متعلق به دستگاه‌های مختلف است و در حال حاضر مردم نمی‌توانند به آن دسترسی داشته‌باشند.
[caption id="attachment_5600" align="aligncenter" width="550"]
با اجرای پروژه موزه دفاع مقدس - صنعت نفت مردم آبادان بالاخره به کرانه اروند دسترسی پیدا می‌کنند[/caption]
حال بد رادیو نفت
نعمت الهی با اشاره به اینکه برخی ارگان‌ها و دستگاه‌ها برای حفظ اماکن تاریخی صنعت نفت مانع ایجاد می‌کنند، می‌افزاید: اماکنی مانند رادیو نفت آبادان نیز وجود دارد که در حال از بین رفتن است، ما حکم تخلیه گرفته‌ایم که به این بنا آن سر و سامانی بدهیم اما صدا و سیما از تحویل این ساختمان به ما خودداری می‌کند.
وی در ارتباط با پمپ بنزین‌های تاریخی باقی مانده در ایران توضیح می‌دهد: 3 پمپ بنزین قدیمی به جای مانده‌است یکی از این پمپ بنزین‌ها در سبزوار، دیگری در دروازه دولت تهران و سومی در میدان 15 خرداد قرار گرفته که در پروژه احداث مترو در معرض تخریب قرار داشت که جلوی این اتفاق را گرفتیم.
اموال تاریخی صنعت نفت جمع‌آوری می‌شود
نعمت الهی همچنین در مورد اشیای تاریخی صنعت نفت اظهار می‌کند: اشیاء منقول بسیاری از بین رفته است اما توانسته‌ایم حدود 40- 30 هزار قلم اشیا قدیمی نسل اول صنعت نفت ایران را شناسایی و شماره گذاری کنیم، مرمت بسیاری از این اشیاء نیز در حال انجام است، یکی از جنجالی‌ترین اشیایی که پیدا کردیم اسکول باس (اتوبوس مدرسه) زرد رنگی است که آن را مرمت کرده‌ایم. وزیر نفت نیز بخشنامه‌ای را صادر کرده که این اشیا باید نگهداری و حفظ شوند اما باز هم گاهی شاهد هستیم که برخی از این اشیاء به صورت کیلویی به فروش می‌روند.
[caption id="attachment_5601" align="aligncenter" width="800"]
پیمانه فلزی | حدود 40 - 30 هزار قلم اشیاء قدیمی نسل اول صنعت نفت ایران را شناسایی و شماره گذاری شده‌است[/caption]
[caption id="attachment_5602" align="aligncenter" width="1024"]
روزانه بسیاری از اموال تاریخی شرکت نفت به صورت کیلویی به فروش می‌روند[/caption]
او ادامه می‌دهد: علاوه بر اشیا، 20 میلیون برگ سند تاریخی جمع آوری شده و لابراتواری ویژه مرمت این اسناد در وزارت نفت ایجاد شده که مشغول قارچ زدایی، مرمت و آماده‌سازی این اسناد هستیم.
[caption id="attachment_5603" align="aligncenter" width="600"]
تمبرهای نفتی[/caption]
وی با بیان اینکه تا کنون حتی یک ریال از بودجه سال 96 مرکز موزه‌ها تامین نشده است می‌افزاید: ما تا کنون با آنچه از گذشته داشتیم و همچنین از دیگر بخش‌ها گرفتیم، کارها را پیش برده‌ایم. بودجه سال 96 ما 5 میلیارد تومان است و برای سال آینده نیز همین مقدار با 10 درصد افزایش را تقاضا کرده‌ایم.
[caption id="attachment_5604" align="aligncenter" width="587"]
اسناد محرمانه حوزه روابط کار در شرکت ملی نفت ایران (1350 – 1333)[/caption]
وی با تاکید بر اینکه هدف وزارت نفت از راه اندازی موزه درآمدزایی نیست به چمدان گفت: قیمت بلیط موزه‌های صنعت نفت حدودا بین 1000 تا 2000 تومان است و با این حال تاکید کرده‌ایم اگر کسی توانایی پرداخت این مقدار را نیز نداشت، اجازه دهند که به صورت رایگان از این موزه‌ها بازدید کند. در ایام اوج حضور گردشگران مانند عید یا ایام خاص مانند روز موزه‌ها نیز معمولا ورود به موزه‌های صنعت نفت را رایگان اعلام می‌کنیم .
نظر شما