یارتا با نام علمی Azorella compacta گیاه گلداری از خانواده Apiaceae است که در چمنزارهای سرد پونا در کوههای آند کشورهای پرو، بولیوی، شمال شیلی و غرب آرژانتین در ارتفاع بین 3 هزار و 200 تا 4 هزار و 500 متری رشد می‌کند.
به بیانی ساده این گیاه در ارتفاعاتی رشد می‌کند که حتی سنگ‌های سخت گرانیت هم از سرمای شدید ترک می‌خورند.
برای زنده ماندن در چنین شرایط بی‌نهایت سختی، یارتا به‌صورت کلونی و به‌شکل توده‌ای به‌شدت متراکم رشد می‌کند. این تراکم به‌حدی است که ساقه‌هایش می‌تواند به وزن انسان برسد.
این گیاه ارتفاع چندانی ندارد و برای اینکه بتواند از بیشترین گرمای موجود بهره‌مند شود تا حد ممکن خودش را به سطح زمین نزدیک نگه می‌دارد و به همین علت شبیه به خزه به نظر می‌رسد. همچنین برای اینکه رطوبتش را از راه تبخیر از دست ندهد برگ‌های این گیاه با ماده واکس‌مانندی پوشیده شده است.
یکی دیگر از حقه‌های یارتا برای زنده‌ماندن در کوههای نامهربان آند این است که بی‌نهایت آرام رشد می‌کند و طول رشدش در بهترین وضعیت به سالی 1.5 سانتیمتر می‌رسد و به‌دلیل همین رشد ناچیز سالانه، طول عمرش بسیار زیاد و حتی بیش‌از سه‌هزار سال است.
کوهنوردان و طبیعت‌گردانی که به کوههای آند می‌روند می‌توانند از سبزی چشم‌نواز این گیاه گلدار که یکی از نمونه‌های زیبای جان‌سختی و مقاومت در طبیعت است لذت ببرند.
