چمدان : خانه عضدالملک خوانسالار قاجار به همت فرزندش امیرمصطفی امیرسلیمانی مشیرالسطنه برای امور خیریه وقف شده بود که بعد از جریانات سال ۵۷ توسط بنیاد مستعضعفان مصادره و مدتی نیز به صورت اجاره‌ای در اختیار حسینیه امیرسلیمانی قرار گرفت و در سال ۱۳۶۰به عنوان ستاد معراج شهدای ایران از آن بهره برداری می‌شد.

این خانه هم اکنون در خیایان بهشت، کوچه معراج، شماره ۱۸ در چند قدمی ساختمان مرکزی شهرداری قرار دارد.

[caption id="attachment_13994" align="aligncenter" width="800"] گودبرداری غیراصولی در شمال ستاد معراج شهدا | عکس: سفرنویس[/caption]

شهرام شهریار فعال میراث فرهنگی استان تهران نوشت: عمارت عضدالملک در ابتدای امر به عنوان مکان تخلیه شهدا نامگذاری شده بود که پس از پیشنهاد یکی از اساتید دانشگاه و موافقت سردار باقرزاده نام «معراج شهدا» برای آن انتخاب شد.

[caption id="attachment_13996" align="aligncenter" width="581"] گواهی شهادت ستاد معراج شهدا | عکس: سفر نویس[/caption]

در زمان هشت سال جنگ، پیکرهای شهدای شناخته نشده یا گمنام برای انجام مراحل شناسایی و بررسی‌های لازم به ستاد معراج منتقل و پس از ثبت و شناسایی به خانواده برای تدفین داده می‌شد. پس از اتمام جنگ، پیکر شهدای تفحص شده نیز برای شناسایی به این مکان منتقل می‌شد. برخی از شهدای جانباز، شهدای حوادث تروریستی، شهدای سوریه، خبرنگار و … نیز در سال‌های اخیر به این ستاد منتقل می‌شدند.

[caption id="attachment_13998" align="aligncenter" width="800"] گودبرداری غیرمجاز ستاد معراج شهدا | عکس:سفرنویس[/caption]

مدیریت وقت مجموعه ستاد معراج در اواخر دهه ۸۰ گذر عمومی شمال عمارت عضدالملک را متصرف و خاکبرداری بخش شمالی را آغاز کرد که به دلیل وجود انبار فاضلاب پزشک قانونی، گذر نشست کرد و بخشی از ساختمان پزشک قانونی فرو ریخت.

در عملیات گودبرداری، بقایای عمارتی کهن و یک آب انبار قدیمی نیز کشف و کاملا تخریب شد. بعد از آن عملیات تا سال ۱۳۹۶ منتفی و جلوگیری شد، اما پس از انتقال پیکرهای شهدای آتش نشان به ستاد معراج و بر اساس قول معاون خدمات شهری وقت به مدیریت ستاد معراج، کار اجرایی و ساختمان سازی، بدون اخذ مجوزهای قانونی از شهرداری آغاز شد.

[caption id="attachment_14000" align="aligncenter" width="800"] عملیات عمرانی غیرمجاز در شمال ستاد معراج شهدا (خانه تاریخی عضدالملک) | عکس:سفرنویس[/caption]

ساخت و سازی غیرقانونی در حال انجام است، اقدامی که در شان و منزلت مقام والای شهدا نیست و قداست این مکان مقدس را خدشه دار کرده است. حفاظت و مرمت عمارت ستاد معراج باید با حساسیت و رعایت مقام شهدا در دستور کار تمامی مدیران کشوری، شهری و میراثی قرار گیرد و عمارت عضدالملک باید تبدیل به یک مکان فرهنگی و موزه شهدا تغییر کاربری دهد.

این عمارت لوکیشن فیلم‌هایی چون بوسیدن روی ماه همایون اسعدیان، بوی پیراهن یوسف ابراهیم حاتمی کیا و … نیز بوده است.

[caption id="attachment_14002" align="aligncenter" width="800"] هجوم آهن و بتون برای تخریب ستاد معراج شهدا (خانه تاریخی عضدالملک) | عکس: سفرنویس[/caption]

عمارتی که در خیابان بهشت است، عمارتی که باید بدون کفش و با وضو به آن وارد شد، عمارتی که مادران فرزندانشان را برای آخرین بار ملاقات کردند، عمارتی که می‌توانست به عنوان پایگاه معرفی مفاهیم ارزشمند شهید، شهادت و جاوید الاثرهای گمنامی باشد که جانشان را برای این سرزمین دادند، خانه‌ای که به دلیل سهل انگاری مدیران میراث هنوز گمنام است. عمارتی که به عنوان میراث ملی، معنوی و فرهنگی می‌توانست از آن بهره‌برداری شود. عمارتی که در غفلت دود و غبار مدیران نالایق شهری و میراثی به فراموشی سپرده شده است.

[caption id="attachment_14003" align="aligncenter" width="800"] عکس:سفرنویس[/caption]

امیدواریم با همکاری مدیران و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، مرکز اطلاعات و آمار کمیته مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح و … به منظور پاسداشت یاد و خاطره ستاد معراج، ساختمان تاریخی موجود را تعمیر و مرمت کرده و با اجرای فضای سبز مناسب اطراف به یادمان معراج شهدا تبدیل تا به نسل آینده واگذار شود.



علیرضا عضدالملک (علیرضا خان قوانلو ایلخانی قاجار عضدالملک) پسر موسی خان دایی ناصرالدین شاه سیاستمدار بزرگ دوره قاجار و نایب السلطنه احمد شاه، وزیر عدلیه ناصرالدین شاه، رابط میان ناصرالدین شاه و عده‌ای از علما در وقایع تحریم تنباکو، مامور و فرستاده ویژه شاه برای نصب خشت‌های طلایی برای گنبد عسگرین در کاظمین، خوانسالار و مُهردار ویژه دربار، عهده دار ایلخانی و ایلات قاجار و … بود. وی در سال ۱۲۰۱ ه خورشیدی متولد و در ۱۵ شهریور ۱۲۸۹ ه درگذشت.

[caption id="attachment_14006" align="aligncenter" width="444"] علیرضا عضدالملک[/caption]

امیرمصطفی امیرسلیمانی (مشیرالسلطنه) فرزند عضدالملک از اعیان و محترمین تهران و رئیس ایل قاجار بود (متولد ۱۲۵۸ ه خورشیدی). در سال ۱۳۲۲ نزد جناب حاج شیخ عبدالله حائری مشرف شد. او ملقب به سالار السلطان شد. وی در سال ۱۳۳۲ در دوره دوم مجلس سنا به سناتوری تهران منصوب و تا اسفند ۱۳۳۵ به مدت سه سال در این سمت باقی ماند. عمارت عضدالملک توسط او برای محالس سوگواری و اجتماعات مذهبی وقف شد.

[caption id="attachment_14007" align="aligncenter" width="450"] امیرمصطفی امیرسلیمانی (مشیرالسلطنه)[/caption]

ته نویس اول) درختان این خانه باغ در سال‌های گذشته کلا قلع و قمع شد، استخر و حوض جنوبی تخریب شد، آسیب‌های فراوانی به گچ بری‌ها و آیینه کاری وارد شده، نمی‌دانم سازمان میراث و شهرداری چه نقشی دارند!

ته نویس دوم) قبل از تهیه گزارش به مدیران شهری اطلاع دادم، گفتند؛ تذکر لسانی داده‌ایم! اگر من هم بدون مجوز ساخت و ساز کنم، لسانی تذکر می‌دهید!