چمدان : « اگر از زلزله خسته‌شده‌اید، اگر دلتان باد و طوفان نمی‌خواهد، اگر می‌خواهید در زمستان با تیشرت در خیابان قدم بزنید، به یزد بیایید.»
این متن، لطیفه‌ای است که در شبکه‌های اجتماعی یزدی‌ها دست به دست می‌شود. این روزها لطیفه یزدی‌ها نیز رنگ و بوی گردشگری دارد و دیدن شور و حال مردم در بافت تاریخی یزد برای استقبال از گردشگران کار سختی نیست.
خانم مسنی که در محله فهادان دم در خانه ایستاده و چادر به سر دارد به خانمی تهرانی که از او آدرس زندان اسکندر را می‌پرسد، توضیحات مفصلی میدهد و تعارفات مفصلتر و چند دقیقه‌ای را ضمیمیه توضیحاتش می‌کند که او را برای یک فنجان چای به درون خانه دعوت کند، او بعد از رفتن خانم گردشگر، توضیح میدهد که گردشگران همیشه دنبال آدرس هستند، این خانم یزدی خوشحال است از اینکه گردشگران زیادی به یزد می‌آیند و به نوه 12 – 13 ساله‌اش، اشاره می‌کند:«این دختر ما با گردشگرای خارجی هم گَف {هم صحبت} می شه» نوه‌اش توضیح میدهد که کلاس زبان انگلیسی می‌رود و گاهی گردشگران خارجی را راهنمایی کند.
[related-post id="1883"]
[caption id="attachment_9670" align="aligncenter" width="768"]
دورنمای یزد | عکس: آیسان زرفام[/caption]
در کوچه پس کوچه‌های بافت تاریخی نیز تابلو برگزاری تور رایگان یزد به زبان انگلیسی دیده می‌شود، برخی شهروندان علاقه‌مند به صورت داوطلبانه به راهنمایی گردشگران مشغول شده‌اند، از سوی دیگر بیشتر فروشگاه‌های صنایع دستی در میان فروشندگانشان جوانانی دارند که می‌توانند انگلیسی صحبت کنند.
گردشگری حتی بر رروی آبخوری‌های عمومی یزد نیز تاثیر گذاشته است، این آبخوری‌ها شکل و سیستم متفاوتی دارند و با نی کارمی‌کنند.
از طرف دیگر چند دفتر اطلاع رسانی گردشگری نیز در بافت تاریخی وجود دارد که برشور و نقشه دوزبانه در اختیار گردشگران قرار میدهد و یک راهنمای مستقر در این دفاتر پاسخگوی سوالات گرشگران است.
هاستل‌ها، کافه‌ها و هتل‌ها
یکی دیگر از نشانه‌های گردشگر پذیر بودن شهر راه افتادن اقامتگاه‌های فراوان در بافت تاریخی است، جدای از چند هتل لوکس سنتی که در این منطقه قرار دارد، اقامتگاه‌های کوچک و سنتی با تابلو «هاستل» دیده می‌شود این اقامتگاهها که اغلب نشان اپلیکیشن «تریپ ادوایزر» را نیز بر ورودی خود نصب کرده‌اند و از هتل‌ها ارزانترند، بیشتر توسط جوانان یزدی اداره می‌شوند وبه دلیل سنتی بودن آن در واقع نوعی اقامتگاه بومگردی نیز به حساب می‌آیند.
این جوانان خانه‌های سنتی یزد را اجاره و یا خریداری کرده‌اند و پس از مرمت آن را با ویژگی‌های اقامتگاه‌هایی که در دنیا با نام هاستل معروف هستند، تطابق داده‌اند، به این شکل که درقسمت شاه‌نشین خانه که ایوان بزرگی رو به حیاط است، فضای اجتماعی هاستل را ایجاد کرده‌اند و اتاق‌هایی که دورتا دور خانه هستند به مسافران اجاره داده‌می‌شود، اغلب سرویس بهداشتی و حمام مشترک است و صبحانه نیز بر عهده هاستل قرار دارد، بسیاری از این خانه‌ها در صدد هستند تا فضایی بر روی بام را برای پذیرایی از مهمانان فراهم کنند تا مسافران در زمان صرف صبحانه از منظره زیبای شهر تاریخی یزد نیز استفاده کنند.
[related-post id="1994"]
[caption id="attachment_9672" align="aligncenter" width="768"]
اقامتگاه بومگردی در یزد | عکس:آیسان زرفام[/caption]
معمولا در اتاق‌های این اقامتگاهها به جای تخت، رختخواب سنتی روی زمین قرار دارد که متکا و پتو آن با ترمه‌های زیبا تزئین شده‌است.
خارجی‌ها بسیار تمایل دارند که در سفر به یزد از این اقامتگاهها استفاده کنند، به طوری که معمولا تعداد مسافران خارجی این هاستل‌ها بیشتر از مسافران ایرانی آنهاست.
هزینه اقامت در این اتاق‌ها در زمستان سال 96 برای یک شب حدودا میان 60 تا 150 هزارتومان برای دونفر است. از طرف دیگر برخی از این اقامتگاهها فضایی را نیز همانند «دورم » یا خوابگاه درست کرده‌اند که هزینه‌ای بسیار کمتر دارد.
البته دلیل رونق اقامتگاه‌های بومگردی تنها استقبال گردشگران خارجی از آنها نیست بلکه به دلیل معاف بودن از مالیات تا 2 سال و همچنین تعلق برخی تسهیلات همانند وام ( که البته بسیاری عنوان می کنند به دلیلی شرایط سخت نتوانسته‌اند آن را دریافت کنند) بسیاری تمایل دارند که مجوز اقامتگاه بومگردی بگیرند.
برخی از اقامتگاه‌هایی که عمارتی سنتی ندارند اما شیوه ارائه خدمات آنها به سبک هاستل است نیز به دلیل آنکه در پلیس اماکن مجوزی به نام «هاستل» یا «bed and breakfast» تعریف نشده، تلاش می‌کنند که شرایط خود را به جای هتل یا مهمانپذیر به اقامتگاه بوم گردی نزدیک کنند تا مجوز بومگردی بگیرند.
یکی دیگر از اماکنی که به دلیل حضور گردشگران در بافت تاریخی به شدت رونق یافته، کافه‌ها هستند، در بافت سنتی به فاصه‌های کمی از یکدیگر کافه‌هایی به سبک مدرن در فضای خانه‌های سنتی ایجاد شده‌است ، شیرینی‌ها و کیک‌های یزدی و همچنین قهوه یزدی پای ثبت منو همه این کافه‌ها است و باقی منو به سفارش‌های معمول در همه کافه‌ها تعلق دارد، البته برخی، غذاهای سنتی یزد همانند قیمه یزدی را نیز سرو می‌کنند.
آیا گردشگران خارجی به نظر مردم در یزد زیاد شده‌اند؟
راننده تاکسی که هنوز پیکان دارد و در نزدیک بافت تاریخی منتظر ایستاده تا مسافر پیدا کند در مورد اینکه کار و کاسبی‌اش بعد از ثبت جهانی یزد رونق بیشتری گرفته یا نه سری تکان میدهد که هنوز تبلیغ چندانی نشده و بیشتر گردشگرها که می‌آیند چینی اند و خوب خرج نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند پیاده مسیرها را بروند و بعد یادی از دوره اصلاحات می کند که اگر هم بیشتر شده باشد هنوز مانند آن روزها و همچنین روزهای قبل از تحریم‌ها نیست.
خانم جوانی که در بافت تاریخی یزد بافنده پارچه‌های سنتی است نیز توضیح میدهد که بیشتر از ثبت جهانی برجام در بیشتر شدن گردشگران تاثیر داشته و یکی از صاحبان خانه‌های بومگردی هم معتقد است که از دوسال پیش که اقامتگاهش را به راه انداخته تعداد گردشگران خارجی تغییر نکرده و همیشه تعداد زیادی گردشگر خارجی در اقامتگاهش حضور داشته‌اند.
[caption id="attachment_9665" align="aligncenter" width="768"]
نخل محله وقت الساعت یزد | عکس:آیسان زرفام[/caption]
[related-post id="1745"]
سازمان میراث فرهنگی عقب مانده‌است
گرچه این رونق بسیار کافه و اقامتگاه بومگردی اتفاق خوبی برای گردشگری است اما اگر هر اتفاقی از مسیر کارشناسی خود خارج شود می‌تواند آسیب رسان باشد، به طوری که از زبان برخی از گردشگران و حتی مردم یزد می‌شنویم که در میان همه این کافه‌ها و اقامتگاهها، برخی از کیفیت بسیار پایینی برخوردار هستند، همچنین برخی اقامتگاه‌های در حال مرمت نیز اصول مقرر شده برای ساخت و ساز در بافت تاریخی را به صورت تمام و کمال رعایت نمی‌کنند، به نظر می‌آید که شاید به اندازه افزایش تعداد این مراکز نظارت سازمان‌های مربوطه به ویژه اداره کل میراث فرهنگی استان افزایش نیافته‌است.
مساله نظارت البته تنها مشکل و نشانه عقب افتادن اداره کل میراث فرهنگی یزد از موج گردشگری در این شهر تاریخی و ثبت شده در میراث جهانی یونسکو نیست، چهره خانه‌های تخریب شده ، همانند زخمی نا جور در بافت تاریخی دیده‌می‌شوند از طرف دیگر با وجود ممنوع بودن ورود ماشین‌های سنگین، عملیات آواربرداری تخریب توسط آنها انجام می‌شود. نباید از یاد ببریم که در زمان ثبت جهانی یزد برخی بتن ریزیها در بافت تاریخی ثبت جهانی را به شدت تهدید کرد و اگرچه اکنون این شهر تاریخی ثبت جهانی و میزبان تعداد زیادی گردشگر است اما اگر ویژگی‌های تاریخی آن روزی از بین برود هیچکدام از این اتفاق‌های خوب نیز پابرجا نخواهد ماند.
[related-post id="9356"]
[caption id="attachment_9677" align="aligncenter" width="768"]
عملیات تخریب و آواربرداری در بافت تاریخی یزد ( دی ماه 96) | عکس:آیسان زرفام[/caption]
[caption id="attachment_9660" align="aligncenter" width="768"]
جرثقیل‌ها در یزد مشغول کارند | عکس آیسان زرفام[/caption]
نظر شما