چمدان: گورستان تاریخی و ثبت ملی شهسوار با قدمتی مربوط به دوره صفویه در فاصله حدود هفت کیلومتری ایذه قرار دارد. این قبرستان یکی از منحصر به فردترین گورستان‌ها است.

فرامرز خوشاب فعال میراث فرهنگی در این زمینه به چمدان می‌گوید: هیچ جای دنیا به جز ایران شیر سنگی ندارد. شیر سنگی مختص قوم بختیاری است که به آن « بَردِ شیر» می‌گفتند. قوم بختیاری در نقاطی مانند چهار محال و بختیاری، خوزستان، اصفهان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد حضور داشته و دارند. بردشیرها، از پهلو مزین به نقش شمشیر، اسب، تفنگ، مهر و تسبیح هستند و برگرده آنها مشخصات متوفی نقش می‌شد.

[caption id="attachment_872" align="aligncenter" width="1200"] هیچ جای دنیا به جز ایران شیر سنگی ندارد | شیر سنگی مختص قوم بختیاری است که به آن « بَردِ شیر» می‌گفتند[/caption]

به گفته خوشاب در این منطقه حدود 60 شیر سنگی شناسایی شده که مستندنگاری آن توسط نعمت الله (قیصر) سلحشور دانشجوی دکتری باستان شناسی در سال 85 انجام شده است. اما اگر مجدداً بخواهد این کار صورت بگیرد با توجه به اطلاعات دریافتی از جامعه محلی تعدادی از این شیرسنگی‌ها دزدیده و یا شکسته شده است. مابقی هم در وضعیتی مناسبی نیستند تا آنجا که برخی از آنها بر روی زمین افتاده یا متلاشی شده است.

[caption id="attachment_874" align="aligncenter" width="960"] اگر نتوانیم از شیرهای سنگی محافظت کنیم بخشی از تاریخ و اسناد خودمان را از دست خواهیم داد[/caption]

این فعال میراث فرهنگی معتقد است اگر نتوانیم از این شیرهای سنگی محافظت کنیم و آنها را تخریب کنند یا به سرقت ببرند در تاریخ هنر برای تعقیب سیر تحول و تطور نقوش دچار مشکل می‌شویم و بخشی از تاریخ و اسناد خودمان را از دست خواهیم داد. در این صورت دیگر نمی‌توانیم تاریخ بوجود آمدن شیر سنگی را ریشه یابی کنیم.

[caption id="attachment_875" align="aligncenter" width="1200"] شیرهای سنگی اشکال (موتیف‌های) گوناگونی دارد که نشان و نماد پهلوانان و جنگاوران است[/caption]

خوشاب می‌گوید: شیرهای سنگی اشکال (موتیف‌های) گوناگونی دارد که نشان و نماد پهلوانان و جنگاوران است و حتی به نظر من با توجه به شناختی که از منطقه دارم افرادی که چهره کاریزماتیک داشته و بین بختیاری‌ها صاحب نفوذ بودند حتی اگر تا آخر عمرشان یک بار هم اسلحه به دست نگرفتند بر روی قبورشان این شیر سنگی‌ها به پاس خدمات اجتماعی گسترده و تأثیرگذاری زیاد آنها در منطقه نصب شده است.

[caption id="attachment_877" align="aligncenter" width="1200"] مهمترین قبرستانی که این تعداد شیر سنگی دارد قبرستان شهسوار ایذه است[/caption]

شهسوار روبه روی «کول فرح» (شامل 6 نقش برجسته متعلق به دوره ایلامیان است) و در  چهار الی پنج کیلومتری این اثر باستانی قرار دارد. همچنین حدود 6 الی 7 کیلومتر هم با اشکفت سلمان (شامل چهار نقش برجسته متعلق به دوره ایلامیان و بقایای یک ساختمان متعلق به اتابکان است. این محل پرستشگاه تریشا یکی از خدایان ایلامی بوده‌است) فاصله دارد.

[caption id="attachment_879" align="aligncenter" width="1200"] هیچ اقدامی تاکنون برای مستندنگاری این آثار تاریخی انجام نشده است[/caption]

[show_post id="353"]

به گفته خوشاب مهمترین قبرستانی که این تعداد شیر سنگی دارد قبرستان شهسوار ایذه است. قرار بوده گورستان شهسوار هم در پرونده ثبت جهانی آثار تاریخی ایذه که تحت عنوان منظر فرهگی-  تاریخی ایذه در سال 2008 به صورت مقدماتی در فهرست یونسکو ثبت شده گنجانده شود.

[caption id="attachment_880" align="aligncenter" width="1200"] این اثر  ثبت ملی فاقد فنس کشی یا دوربین‌های حفاظتی است[/caption]

این درحالی است که این اثر  ثبت ملی فاقد فنس کشی یا دوربین‌های حفاظتی است. از سویی میراث فرهنگی استان تا کنون هیچ اقدامی برای مستندنگاری این آثار تاریخی انجام نداده است. اقدامات صورت گرفته به صورت شخصی و از سوی یکی از اعضای سمن‌های فعال ایذه بوده است.











[caption id="attachment_888" align="aligncenter" width="1200"] عکس‌ها: فرامرز خوشاب[/caption]

[show_post id="682"]