دوران طلایی تخت جمشید
تخت جمشید تشنه یک ریال بودجه است و مدیریت منابعی که بتواند آن را به دوران طلایی و اهداف اصلی آن بازگرداند. در وصف حال بد تخت جمشید همین بس که مرمت برزن جنوبی از سال 1357 تا کنون به نتیجه نرسیده و باید مورد توجه قرار گیرد. نقش رستم و برج و باروهایش هم نیازمند توجه ویژه است و برج و باروهایش از سال 1335 همچنان تبدیل به آوار شده و به گفته کارشناسان هیچ مرمتی بر روی آن انجام نمی‌شود. شهر استخر به ویرانه تبدیل شده و بنیاد تخت جمشید هیچ برنامه‌ای برای آن ندارد. شهر پارسه هم زیر شخم کشاورزان در حال نابودی است. برج و باروی تخت جمشید نیز همچنان به صورت تلی در حال نابودی است
تخت جمشیدی که سال‌های پیش از انقلاب با دو چهره مطرح بین‌المللی «مرحوم علی سامی» نویسنده، محقق و استاد دانشگاه، باستان‌شناس و رئیس مؤسسه باستان‌شناسی تخت جمشید و مرحوم «علیرضا شاپور شهبازی» باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی و استاد دانشگاه‌های شیراز، تهران، هاروارد، کلمبیا، گوتینگن و اورگن شرقی و بنیانگذار بنیاد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۲ دوران طلایی را می‌گذراند، سال‌هاست که سقوط مدیریتی کرده و دیگر آن وجه مدیریتی بین‌المللی را ندارد.
حال ناخوش تخت جمشید
تخت جمشید تشنه یک ریال بودجه است و مدیریت منابعی که بتواند آن را به دوران طلایی و اهداف اصلی آن بازگرداند. در وصف حال بد تخت جمشید همین بس که مرمت برزن جنوبی از سال 1357 تا کنون به نتیجه نرسیده و باید مورد توجه قرار گیرد. هشت ساختمان برزن جنوبی در حال فروپاشی است و باید در اولویت یک طرح‌های تخت جمشید قرار گیرد. سال‌هاست این بخش نه تنها مرمت نشده که بازدید‌کنندگان هم از دیدن آن محرومند. به عبارتی هشت مجموعه ساختمانی که می‌تواند منابع درآمدی پایداری داشته باشد به حال خود رها شده است.
نقش رستم و برج و باروهایش هم نیازمند توجه ویژه است و برج و باروهایش از سال 1335 همچنان تبدیل به آوار شده و به گفته کارشناسان هیچ مرمتی بر روی آن انجام نمی‌شود. شهر استخر به ویرانه تبدیل شده و بنیاد تخت جمشید هیچ برنامه‌ای برای آن ندارد. شهر پارسه هم زیر شخم کشاورزان در حال نابودی است. برج و باروی تخت جمشید نیز همچنان به صورت تلی در حال نابودی است. برنامه مرمتی تخت جمشید هم سال‌هاست هنوز اجرایی نشده و با برگزاری کارگاه‌های کاذب که تحقیقات مرمتی در آن انجام نمی‌شود، نمی‌توان به دیگران قبولاند که حال تخت جمشید خوب است.
طرح جامع تخت جمشید به مبلغ 168 میلیون تومان به شخصی بنام «م» دارنده مدرک کارشناسی ارشد معماری واگذار شده است
حال خبر می‌رسد که طرح جامع (master plan) تخت جمشید به مبلغ 168 میلیون تومان به شخصی بنام «م» دارنده مدرک کارشناسی ارشد معماری واگذار شده است.
گفته می‌شود که این شخص دارای مدرک فوق لیسانس از دانشگاه IAAC بارسلون اسپانیا است و از كارهای او می‌توان به خانه نخست وزير استراليا، ساختمان اداری ـ تجاری ترمه، مرکز تجاری شهر رویاهای اصفهان، اسنک‌بار دایره، آپارتمان مسکونی در آبادان، سازه باران، مسابقه بین المللی بنتون اشاره كرد. حال این پرسش مطرح است فردی با چنین رزومه کاری که با معماری معاصر پیوند خورده چه ارتباطی با یک محوطه هخامنشی می‌تواند داشته باشد؟ کارنامه کاری او در حوزه میراث فرهنگی چیست که قرار است در طرح جامع تخت جمشید نقش ایفا کند؟! مگر کارشناسان و معماران و مرمتگران میراث فرهنگی فاقد علم و تجربه‌اند که به سراغ چنین فردی رفته‌اند؟
اهمیت طرح جامع در آن است که همانند طرح تفصیلی یک شهر نقشه راهبردی مدیریتی تخت جمشید در دراز مدت را تعریف می‌کند و برنامه‌ریزی‌های مجموعه تخت جمشید بر اساس آن تعریف و انجام خواهد شد.
چرا فردی که نسبت به بافت فرهنگی منطقه آگاهی چندانی ندارد و نام ناآشنایی بین اهالی حوزه میراث فرهنگی دارد به یکباره چنین مسئولیتی را بر عهده گرفته و مدیر پایگاه تخت جمشید با حضور او و سپردن مسئولیت به این فرد موافقت کرده است؟!
بر این اساس طرح‌هایی با چنین درجه اهمیت باید در مناقصه شرکت کند و پس از ارزیابی توانایی‌های فرد بهترین گزینه انتخاب شود اما آن طور که اطلاعات واصله نشان می‌دهد فرد مورد نظر بومی منطقه نیست و چند بار بیشتر از مجموعه دیدن نکرده است. از سویی ظاهراً ابتدا قرارداد اولیه با او بسته شده و سپس یکباره موضوع در شورای فنی مطرح شده است.
روند این اتفاقات این پرسش را مطرح می‌کند چرا فردی که نسبت به بافت فرهنگی منطقه آگاهی چندانی ندارد و نام ناآشنایی بین اهالی حوزه میراث فرهنگی دارد به یکباره چنین مسئولیتی را بر عهده گرفته و مدیر پایگاه تخت جمشید با حضور او و سپردن مسئولیت به این فرد موافقت کرده است؟! طرح این پرسش‌ها به این منظور نیست که بودجه تخت جمشید بازگشت داده شود بلکه به این علت است که این بودجه به طور صحیح در جای خود مورد استفاده قرار گیرد.
مناقصه لازم نیست
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید: تنها بخشی از طرح جامع به «م» واگذار شده است. این طرح کمک می‌کند تا بخشی از ناهماهنگی‌هایی که در خوانا سازی و مبلمان محوطه وجود دارد از طرح تبعیت کرده و رفع شود. به نظرم آقای«م» توانایی انجام این کار را دارد، تبانی هم صورت نگرفته است. ضمن این که او تخصص این کار را دارد
مسعود رضایی منفرد، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در این باره به خبرنگار چمدان توضیح می‌دهد: «نخست آن که وقتی مبلغ قرارداد کمتر از 200 میلیون تومان است به مناقصه نیاز نیست و استعلام کفایت می‌کند. دوم از آنجایی که طرح جامع گسترده است تنها بخشی از طرح جامع (master plan) به وی واگذار شده است. این طرح کمک می‌کند تا بخشی از ناهماهنگی‌هایی که در خوانا سازی و مبلمان محوطه وجود دارد از طرح تبعیت کرده و رفع شود. از سویی به لحاظ رزومه رشته تحصیلی این فرد معماری است و تعدادی جوایز بین المللی هم کسب کرده و حداقل پنج بار از تخت جمشید دیدن کرده است! عده‌ای دنبال تخریب وجهه او هستند. به نظرم آقای«م» توانایی انجام این کار را دارد، تبانی هم صورت نگرفته است. ضمن این که او تخصص این کار را دارد.»
در حالی سخن از طرح مطالعاتی خوانا سازی و مبلمان محوطه تخت جمشید به میان می‌آید که گاهی برای طرح‌های مطالعاتی 5 و 10 میلیونی مرمتی یا آوردن ملات بارها کارشناسان شاکی شده‌اند چرا که به آنها اعلام شده پولی وجود ندارد و حتی گاهی شنیده شده که ایتالیایی‌ها برخی هزینه‌ها را تقبل می‌کنند. چه دلیلی وجود دارد که چنین مبلغ گزافی صرف مطالعه مبلمان و خوانا سازی شود. مگر راه فعلی تخت جمشید جواب‌گوی گردشگران و کارشناسان نیست؟ چرا تاکنون هیچ یک از کارشناسان و متخصصان تخت جمشید سخن از ضرورت مبلمان به میان نیاورده‌اند؟ آیا نباید چنین طرح‌هایی در شورای فنی و راهبردی مطرح شود؟ آیا قیمت یک طرح مطالعاتی مبلمان در بهترین حالت مبلغی بیش از 20 میلیون تومان است؟
نیازمند بروزرسانی هستیم
از سویی مگر پارسه و پاسارگاد تاکنون طرح جامع نداشته‌اند؟ رضایی منفرد می‌گوید: «قطعاً وجود داشته اما این طرح برای پانزده سال پیش است و نیاز به بازنگری، جزئی نگری و بروز رسانی دارد. ما با توجه به فنآوری روز دنیا نیازمند بروز رسانی هستیم. طرح جامع کنونی هم حداقل دوبار در شورای فنی و شورای راهبردی مطرح شده است. اکنون هم در میانه راه است و نمی‌توانیم بگوییم کار به پایان رسیده است یا کار را تحویل گرفته‌ایم یا تأیید کرده‌ایم. طرح باید مطالعه و انجام شود. یک وقت طرف 6 ماه کار می‌کند و طرح او رد می‌شود!»
تز دکترا که نیست!
به گزارش چمدان این موضوع خود جای تأمل دارد که آیا محوطه‌ای مانند تخت جمشید با این درجه از حساسیت محل آزمون و خطای پروژه‌هاست؟ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اظهار می‌کند:« علم غیب که نداریم. مشاور یکسری کار انجام می‌دهد یک بخشی از آن مفید است و بخشی بی‌فایده است مانند یک رساله دکتری. چنین طرح‌هایی هم مانند یک فرضیه ممکن است رد یا تأیید شود. یک طرح ساده معماری در تخت جمشید از یک تز دکتری که فرد 10 سال از عمرش را می‌گذارد مهمتر که نیست؟! همان تز هم ممکن است دچار اشکال شود ضمن آن که بیشتر مواقع بحث تجربه و تخصص هم به میان می‌آید که شورای فنی نیاز است و حداقل 20 کارشناس باستان‌شناسی، مرمت و معماری بر انتخاب چنین طرح هایی نظارت می‌کنند و اجازه نمی‌دهند طرح به حاشیه برود و سعی در رفع ایرادها دارند.»
برای ارائه این طرح به گفته رضایی منفرد حداقل سه جلسه با اداره کل امور پایگاه‌ها برگزار شده است و چهارشنبه گذشته هم مجددا جلسه‌ای در شورای فنی برگزار شده است. هرچند مدیر پایگاه تخت جمشید از ارجاع طرح به شورای فنی سخن می‌گوید اما شواهد امر نشان می‌دهد اکثریت قریب به اتفاق شورای فنی مخالف این طرح هستند و معتقدند این فرد شایستگی تخصصی لازم را نداشته و از سویی ضرورتی برای اجرای این طرح آن هم با توجه به اولویت‌های تخت جمشید وجود ندارد و باید این بودجه صرف امور ضروری‌تر شود.
اعتبارات خوب تخت جمشید
فرهاد عزیزی مدیرکل امورپایگاه‌ها: پایگاه تخت جمشید و پاسارگاد سال‌ها بودجه و اعتبارشان در حدی بود که فقط کارهای روزمره شان انجام می‌شد. اما خوشبختانه سال گذشته توانستیم اعتبار خوبی برای پارسه و پاسارگاد بویژه برای اجرای پروژه‌ها بگیریم. اکنون طرح در حال بروز رسانی و رفع مسایلی است که در طرح جامع قبلی دیده نشده است
از سویی فرهاد عزیزی مدیرکل امورپایگاه‌ها در گفتگو با خبرنگار چمدان با اشاره به این که طرح در امورکل پایگاه ها مطرح شده است، توضیح می‌دهد: «این فرد یک جوان نخبه در حوزه معماری است. سری قبل طرحش را به شورای راهبردی تخت جمشید هم ارسال کرد. اما یادآوری می‌کنم طبق قانون برای قراردادهای زیر 200 میلیون تومان هرچند مناقصه برگزار نمی‌شود اما پایگاه‌ها موظف هستند سه استعلام بگیرند.»
عزیزی در پاسخ به این پرسش که چرا اکنون و به این نحوه طرح جامع پیگیری می‌شود، می‌افزاید: «پایگاه تخت جمشید و پاسارگاد سال‌ها بودجه و اعتبارشان در حدی بود که فقط کارهای روزمره شان انجام می‌شد. اما خوشبختانه سال گذشته توانستیم اعتبار خوبی برای پارسه و پاسارگاد بویژه برای اجرای پروژه‌ها بگیریم. اکنون طرح در حال بروز رسانی و رفع مسایلی است که در طرح جامع قبلی دیده نشده است.»
اجرا بدون تأیید ممنوع است
با نگاهی به فهرست افراد مندرج در شورای فنی و حضور افرادی چون محمد حسن طالبیان، سید احمد محیط طباطبایی، محمد حسن محب علی، ناصر نوروز زاده چگینی در شورای راهبردی تخت جمشید بعید به نظر می‌رسد این طرح بتواند به فرجام برسد
مدیر کل امور پایگاه‌ها با اشاره به این که با توجه مجموع تهدیدها و نیازهای تخت جمشید طرح ساماندهی به عنوان یک سند بالا دستی برای کارهای اجرایی میان مدت و بلند مدت تهیه می شود، توضیح می‌دهد که فرد مذکور طرح ساماندهی تخت جمشید را برعهده دارد. ایده ابتدایی هم در شهریور مطرح شده و در نهایت طرح پس از چکش کاری در کمیته و شورای فنی باید به تصویب شورای راهبردی پارسه برسد تا قابلیت اجرا داشته باشد. در صورت عدم توافق شورای فنی و شورای راهبردی این طرح قابلیت اجرا ندارد.
به گزارش چمدان ، با نگاهی به فهرست افراد مندرج در شورای فنی و حضور افرادی چون محمد حسن طالبیان، سید احمد محیط طباطبایی، محمد حسن محب علی، ناصر نوروز زاده چگینی، عبدالرضا نصیری معاون میراث استان فارس در شورای راهبردی تخت جمشید بعید به نظر می‌رسد این طرح بتواند به فرجام برسد بویژه آن که طالبیان در قامت معاونت میراث فرهنگی همچنان توجه ویژه‌ای به تخت جمشید دارد و گمان نمی‌رود او و سایر اعضای شورای راهبردی از چنین طرحی مطلع باشند.
نظر شما