تماس خبرنگار چمدان با یکی از باستان‌شناسان اصفهان به اینجا ختم شد که اخباری به وی رسیده که در پروژه کف‌سازی چهار باغ احتمالاً یکی از حوض‌های شاه عباسی متعلق به دوره صفوی رو به روی مدرسه چهارباغ و بازار هنر پیدا شده است.
او می‌گوید: «بر اساس شواهد مکتوب می‌دانیم در دوره شاه عباس هفت حوض در محدوده دروازه دولت تا سی و سه پل ساخته شده است که یکی از آنها در کاوش‌های «جهان‌نما» پیدا شد. ابعاد حوض‌ها و فاصله حوض‌ها از یکدیگر مشخص است و اطلاعات بر حسب متون و نقشه‌ها کامل است. بر اساس حدسیات باستان‌شناسی و تاریخی شواهد این حوض‌ها در مسجد و زیر پیاده‌رو چهارباغ قطعاً وجود دارد. اکنون هم خبر رسیده که بقایایی از یک سازه کشف شده است که هرچند من از نزدیک آن را ندیده‌ام اما با توجه به کشف شواهدی از یک سازه روبه روی بازار هنر این احتمال که بقایای یکی از هفت حوض شاه عباسی کشف شده باشد، تقویت می‌یابد.»
او ادامه می‌دهد: «گویا روی آن پوشانده شده است و مشخص نیست به چه دلیل این کار انجام شده آیا برای حفاظت بوده یا پاک کردن صورت مسأله؟ پیش‌تر یک مسیر آبراهه در چهارباغ پیدا شد که روی آن پوشاندند. قرار بود به عنوان سایت موزه در معرض دید قرار گیرد که بخشی سنگ‌فرش و بخشی تخریب شد.»
در نهایت عکس‌ها و فیلم‌هایی از سوی یکی از فعالان میراث فرهنگی به دست خبرنگار چمدان می‌رسد که مربوط به چهار روز پیش است و صحت کشف سازه را تأیید می‌کند اما این که سازه مذکور چیست و آیا بقایای یک حوض است و یا چیز دیگری و قدمت آن چقدر است، در هاله‌ای از ابهام است. فیلمی نیز در این زمینه می‌توانید در زیر ببینید.
اما علمدار علیان مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان وقتی در جریان موضوع قرار می‌گیرد و با این پرسش مواجه می‌شود که آیا این خبر تأیید می‌شود و پژوهشگاه میراث فرهنگی را در جریان قرار داده‌اید به خبرنگار چمدان می‌گوید: «ما در پروژه کف‌سازی ناظر داریم. این محدوده‌ای که شما می‌گویید کاملاً بتن است و کل این محدوده در مقطعی در دوره پهلوی دوم جمع آوری شده و یک آبراه بتنی اجرا شده که آبی رنگ بوده و مستندات و عکس‌هایش موجود است. قاعدتا وقتی در محدوده تاریخی کار می‌شود طبیعی است که به شواهدی تاریخی برخورد کنیم اما فعلاً در حد آسفالت و بتن از کف برداشته شده است و به لایه تاریخی برخورد نشده است.»
علمدار پس از دیدن مستندات ارسالی چمدان توضیح می‌دهد: «اینجایی که گونی کشیدند یکسری آجرهایی است که ما شناسایی کرده‌ایم اما هنوز نمی‌دانیم چیست آیا سازه‌ای برجاست یا آواری است. این بقایا نظم خاصی ندارد و هنوز نمی‌توان در مورد آنها نظری داد.»
او در پاسخ به این پرسش که آیا نمی‌توان حدس زد این بقایای احتمالی آن حوض هست، تشریح می‌کند: «اصلاً این شواهد متعلق به دوره صفوی نیست چون ما وارد لایه‌های دوره صفوی نشدیم. زیر سنگ فرش‌های چهار باغ که مردم تردد می‌کنند دو لایه آسفالت بود و زیر آسفالت یک لایه بتن. آن لایه بتنی به صورت جوی و آبراهه آبی رنگ است. حتی میلگرد و بقایای آن هنوز باقی است. این آجرهایی هم که به این شکل دیده می‌شود روی سطح بتن‌هاست.»
علیان در پاسخ به این پرسش که آجر‌ها متعلق به دوره پهلوی است یا قاجار به چمدان گفت: «نمی‌توان در این زمینه توضیح دقیق داد چون آن محدوده به دلیل فعالیت‌های عمرانی متعدد مخدوش است، لوله تأسیسات رد شده، بتن‌ریزی شده و...به عبارتی هرکاری که فکر کنید زیر این کف‌سازی‌ها در گذشته انجام شده است. ما خودمان هم فکر می‌کردیم در این محدوده کلی آثار باشد و هنگام فعالیت شهرداری برای کف‌سازی لایه‌های تاریخی متعدد را ببینیم اما متأسفانه در اثر عبور تأسیسات در گذشته‌ها شواهدی در دست نیست.»
نظر شما