۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۷:۱۱

ماجرای تخریب بخشی از محدوده کاخ گلستان برای ورود اتومبیل یک پادشاه

چمدان : از کاخ گلستان داستان‌های زیادی نقل می‌کنند از جمله آن که پیش از سفر ناصرالدین شاه قاجار به اروپا عمارتی با عنوان شمس العماره با هدف تماشای شهر تهران توسط شاه و مهمانان خارجی ساخته شد. این عمارت پس از دو سال با سرمایۀ چهل هزار تومانی معیرالممالک و توسط معماری ماهر چون علی محمد کاشی به پایان رسید.

این عمارت بارها دست مایه شعر شاعران زمان شد. «بزن ای ساعت شمس العماره! / بزن! تا اختری از نو برآید/ بزن! تا روزگاری بهتر آید/ بزن ای ساعت شمس العماره!»

کاخ گلستان روزهای سپید و سیاه زیادی به خود دیده است. اما شاید کسی در بین تورق تاریخ کمتر توجهی به تخریب درختان و بناهای تاریخی آن در مقاطع تاریخی کرده است.

[caption id="attachment_34457" align="aligncenter" width="940"]

اتومبیل حامل ملک فیصل و رضاشاه[/caption]

سلیمان بهبودی از کسانی بود که از زمان سردار سپهی رضا خان تا زمان مرگ وی در کنارش بود و محرم بسیاری از اسرار بود. در کتاب «خاطرات سلیمان بهبودی» ص 270-274 راجع به تغییرات در کاخ گلستان برای جشن تاجگذاری رضاخان امده است: «رضاخان به سرتیپ مرتضی‌خان و امیرلشکر عبدالله‌خان دستوراتی برای تغییرات در کاخ گلستان دادند. جلوی تمام درهای اتاق را گرفتند و فقط عمارت وسط را نگه داشته شد. دور محوطه را خیابان کردند تا اتومبیل از در الماسیه وارد کاخ شود. از پشت عمارت برلیان عبور کند و دور بزند و از همان در به خیابان باب‌همایون وارد شود. درخت‌ها و چنارهای زیادی را قطع کردند.»

[caption id="attachment_34450" align="aligncenter" width="700"]

سر در الماسیه در کاخ گلستان | کانال روزی روزگاری[/caption]

او همچنین در همان صفحات ادامه می‌دهد: «برای مراسم تاجگذاری رضاشاه تغییراتی در کاخ گلستان داده شد. کارگران سر کریم خان را که توسط آغا محمد خان قاجار زیر پله راهرو تخت مرمر دفن شده بود، به دستور رضاشاه بیرون آوردند. در همین روز رؤسای طایفه زند شمشیر کریم خان را به رضاشاه هدیه کردند و او با استخوان‌های سر کریم خان و شمشیر اهدایی همان جا عکس گرفت.».

[caption id="attachment_34451" align="aligncenter" width="1100"]

سلام نظامی در کاخ گلستان، رضاخان و جمعی از رجال نظامی | کانال روزی روزگاری[/caption]

او در صفحه 275 با اشاره به برگزاری مراسم جشن تاجگذاری رضاشاه در اردیبهشت ۱۳۰۵ توضیح می‌دهد: «یکی از علل فاصله جشن تاجگذاری از زمان آغاز سلطنت آماده کردن کاخ گلستان برای مراسم تاجگذاری بود. رضاشاه به سرتیپ مرتضی‌خان و امیرلشکر عبدالله‌خان دستوراتی برای تغییرات در کاخ گلستان دادند. او هر چناری را که با عصا اشاره می‌کرد، سلیمان بهبودی با زغال علامت می‌گذاشت تا تبرداران آن را قطع کنند. رضاشاه دستور داد تابلوهایی را از دیوارهای عمارت برلیان و عاج از عمارت‌های کاخ گلستان برداشته شود. از جمله تابلوهایی که تصویر رجال بود جمع شدند. مهندس شریف‌زاده مأمور تعمیرات در کاخ گلستان بود.»

[caption id="attachment_34452" align="aligncenter" width="750"]

آذین بندی کاخ گلستان برای جشن تاجگذاری احمدشاه در تیرماه 1293[/caption]

همچنین در صفحه 308 کتاب «سفرنامه بلوشر» که مربوط به خاطرات ویپرت بلوشر مأمور آلمانى در ایران است که وقایع سى سال از تاریخ ایران از قتل ناصرالدین شاه قاجار تا روى کار آمدن رضاشاه را ثبت کرده آمده است: «ملک فیصل پادشاه عراق در سال 1310 برای دیدار با رضاشاه به ایران سفر کرد. با دستور رضاشاه برای ورود او سردر نقاره خانه قدیم در میدان ارگ و سردر عمارت تخت مرمر تخریب شد، تا میهمانان با اتومبیل وارد کاخ گلستان شوند.»

[caption id="attachment_34453" align="aligncenter" width="300"]