چمدان : پنجم فوریه سال 62 میلادی زلزله مهیبی با شدت 5 تا 6 درجه در مقیاس مِرکالی شهر پُمپی را لرزاند و خرابیهای بسیاری برجای گذاشت. فاجعهای که عمق و شدتش و بهخصوص خسارات وارده به معبد ژوپیتر در نقاشیهای دیواری خانه لوچو چِچیلیو جوکوندو بهخوبی نشان داده شده است.
این زلزله بر زندگی شهروندان تاثیرات منفی بسیاری گذاشت. بسیاری از اغنیا از ترس تکرار زلزله به مناطق دیگری نقل مکان کردند و همینمسئله سبب شد تجارت بهحد قابل توجهی کاهش یابد. بنابراین، بازسازی ویرانهها به فعالیت اصلی مردم شهر تبدیل شد.
17 سال بعد، هنوز کارهای بازسازی به اتمام نرسیده بود که صبح روز 24 آگوست سال 79 میلادی یا به روایتی دیگر در دوره بین آگوست و نوامبر سال 79، فوران سهمگین آتشفشان وزوویو بهطور کامل به زندگی پُمپی پایان داد.
حدود ساعت 13 همانروز در اثر انفجار گدازه، بارانی از خاکستر و سنگریزه بر سر شهر بارید و در فاصله حدود پنجساعت، ارتفاع خاکستر به یک متر رسید که به اولین ریزش سقفها منجر شد.
حدود ساعت 6 صبح روز بعد، وقتی ارتفاع مواد آتشفشانی حدود 2 متر شد، جریانی آذرآواری (مواد قطعهقطعهای که در اثر فوران آتشفشان بهوجود میآیند) پشت دیوارهای پمپی رسید که تا ساعت 8 سبب مرگ قطعی تمام کسانی شد که تا آنزمان از بارش خاکسترها جان سالم بهدر برده بودند.
از ساعت 10 از شدت فوران گدازههای آتشفشان کاسته شد اما باران خاکسترها تا 4 روز بعد هم ادامه داشت و سرانجام حادثه پایان یافت؛ شهر پمپی زیر حدود 6 متر از مواد آتشفشانی مدفون شد و فقط بقایایی از ستونها و بخشهای فوقانی ساختمانها در سطح زمین نمایان ماند.
[caption id="attachment_3423" align="aligncenter" width="2000"] پارک باستانشناختی پمپی یکی از جاذبههای گردشگری خلیج ناپل و کشور ایتالیا است که از سال 1997 تاکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
[caption id="attachment_3424" align="aligncenter" width="2000"] صبح روز 24 آگوست سال 79 میلادی یا به روایتی دیگر در دوره بین آگوست و نوامبر سال 79، فوران سهمگین آتشفشان وزوویو بهطور کامل به زندگی پُمپی پایان داد | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
تعداد ساکنان شهر در سال 79 میلادی مشخص نیست اما براساس برخی تخمینها پمپی در آنزمان بین 6 هزار تا 20 هزار نفر جمعیت داشته است که از این تعداد حدود هزار و 100 نفر قربانی شدهاند (حدود هزار و 50 قربانی پیدا شدند) و بنابراین، گفته میشود که بیشتر مردم شهر توانستهاند در اولین مراحل فوران فرار کنند و خودشان را نجات دهند.
از هزار و 50 قربانی پیداشده 394 نفر در لایههای سنگی زیرین کشف شدند که تقریباً همه آنها زیر آوار ساختمانها و بهدلیل وزن بالای مواد آتشفشانی که روی پشتبامها انباشه شده بودند مردهاند. اما 650 نفر دیگر در بخشهای فوقانی رسوبات آذرآواری کشف شدند که در اثر تودههای دود داغ در مرحله دوم فوران قربانی شدهاند.
بسیاری از مردم پمپی که تلاش میکردند از باران خاکستر و سنگریزه فرار کنند دهانشان را با بالش پوشانده بودند. آنهایی که سعی کرده بودند از دروازه بهسمت شهر اِرکولانو فرار کنند بهحتم مردهاند و فقط کسانی که از دروازه نزدیک به شهر اِستَبیا که مشرف به دریا است فرار کردند نجات یافتند.
پس از پایان این فوران، شکل ساختاری کوه وزوویو تغییر کرد و به کوهی با دو قله و یک مخروط تبدیل شد.
حدود سال 120 میلادی، در منطقهای نزدیک دریا بهسمت شهرهای استبیا و نوچِرا بازماندگان فوران، شهر جدید پمپی را ساختند و دیگر هرگز شهر قدیمی را بازسازی نکردند.
[caption id="attachment_3425" align="aligncenter" width="1500"] تعداد ساکنان شهر در سال 79 میلادی مشخص نیست اما براساس برخی تخمینها پمپی در آنزمان بین 6 هزار تا 20 هزار نفر جمعیت داشته است که از این تعداد حدود هزار و 100 نفر قربانی شدهاند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
[caption id="attachment_3426" align="aligncenter" width="2000"] گفته میشود که بیشتر مردم شهر توانستهاند در اولین مراحل فوران فرار کنند و خودشان را نجات دهند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
اتفاق مشابه در قرن بیستویکم
هفت سال پیش در چنین روزهایی، اواخر اکتبر 2010، کوه آتشفشانی مِراپی در جاوای مرکزی در اندونزی فوران کرد. فورانهای سهمگین و متناوب همراه با فعالیتهای زمینلرزهای این آتشفشان تا آخر نوامبر ادامه یافت.
این فعالیت آتشفشانی که حتی از فوران قبلی کوه مراپی در 1870 هم شدیدتر بود با فوران گدازه، باران خاکستر و سنگریزه و جریانهای آذرآواری همراه بود و با وجود اینکه بیشاز 350هزار نفر از مردم مناطق پیرامون آتشفشان از خانههایشان تخلیه شدند، 353 نفر جان باختند.
صحنههایی که از قربانیان این فوران قرن بیستویکمی مخابره شد شبیه به قربانیانی است که طی کاوشهای پمپی کشف شدند.
[caption id="attachment_3430" align="aligncenter" width="2000"] از هزار و 50 قربانی پیداشده، 394 نفر در لایههای سنگی زیرین کشف شدند که تقریباً همه آنها زیر آوار ساختمانها و بهدلیل وزن بالای مواد آتشفشانی که روی پشتبامها انباشه شده بودند مردهاند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
[caption id="attachment_3431" align="aligncenter" width="2000"] 650 نفر دیگر در بخشهای فوقانی رسوبات آذرآواری کشف شدند که در اثر تودههای دود داغ در مرحله دوم فوران قربانی شدهاند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
[caption id="attachment_3432" align="aligncenter" width="2000"] بسیاری از مردم پمپی که تلاش میکردند از باران خاکستر و سنگریزه فرار کنند دهانشان را با بالش پوشانده بودند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
اولین کاوشهای باستانشناختی پمپی
اولین کاوشهای منطقه پمپی باستان به سال 1748 در زمان حکومت سلسله بوروبونهای ناپل و درپی کشف شهر اِرکولانوی باستان باز میگردد. با کشف لایههای فوقانی پمپی، باستانشناسان تصور کردند که بخشهایی از استبیای باستان را کشف کردهاند. اما در سال 1763 با کشف سنگنوشتهای که روی آن بهوضوح نوشته شده بود: Res Publica Pompeianorum (ثروت عمومی پمپی) دانشمندان یقین کردند آنچه یافتهاند بقایای مدفونشده شهر باستانی پمپی است.
با آغاز قرن نوزدهم و در ادمه آشوبهای سیاسی، پژوهشهای مربوط به این شهر به حالت تعلیق درآمد. اما با ورود ژواکیم مورات، شوهر خواهر ناپلئون بناپارت به ناپل مقالاتی درباره این سایت باستانشناختی در سراسر اروپا منتشر شد.
در بمبارانهای جنگ جهانی دوم بعضی از قسمتهای کاوششده شهر تخریب شدند اما از دهه 50 میلادی قرن گذشته کاوشها دوباره آغاز شد و از سال 1997 یونسکو این فضای باستانشناختی را همراه با سایتهای ارکولانو و شهر باستانی اُپلونتی وارد فهرست میراث جهانی کرد. سال 2012 هم پروژه بزرگ پمپی با هدف مرمت با دقت بالا آغاز شد.
[caption id="attachment_3434" align="aligncenter" width="1800"] تنورهای نانوایی که در کاوشهای شهر پمپی کشف شدهاند | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
[caption id="attachment_3429" align="aligncenter" width="1500"] نمایی از شهر پمپی با پسزمینه آتشفشان وزوویو | عکس: هدا عربشاهی[/caption]
بازدید از پمپی
برای بازدید از پمپی به اقامت شبانه در ناپل نیاز نیست و میتوان مستقیم از رم به پمپی رفت و تا اوایل شب به پایتخت ایتالیا بازگشت. برای اینکار میتوان با یکی از قطارهای صبح قبل از ساعت 7 از ایستگاه تِرمینی رم به ایستگاه مرکزی ناپل رفت. مدت زمان حرکت قطارهای محلی 2 ساعت 54 دقیقه و قطارهای سریعالسیر 1 ساعت و 10 دقیقه است.
سکوی مربوط به قطارهای شهرهای در امتداد ساحل خلیج ناپل در زیرزمین ایستگاه مرکزی ناپل و جدا از سکوهای اصلی است. با خریدن بلیت شهر پمپی و پیادهشدن در ایستگاه پمپی تاریخی که با قطار حدود 40 دقیقه تا ناپل فاصله دارد میتوان از حدود ساعت 10 در پارک باستانشناختی پمپی گردش کرد. کنار بلیت میتوان دستگاه راهنمای همراه دیجیتال تهیه کرد که به چند زبان درباره قسمتهای مختلف سایت توضیح میدهد.
قیمت بلیت بازدید از سایت پمپی درحالحاضر 13 یورو است و یکشنبههای اول هر ماه ورود برای همه رایگان است.
کد خبر 3421
نظر شما