چمدان : گالری ممیز در خانه هنرمندان به‌ مدت سه روز میزبان نمایشگاه عکس‌هایی از عکاس ایتالیایی آلدو سلوچی بود؛ عکس‌هایی با موضوع آب که در سال‌های اخیر به مسئله مهمی برای مردم ایران تبدیل شده است.

نمایشگاهی باعنوان «جهان غوطه‌ور» (Unederworld) از عکس‌های عکاس ایتالیایی آلدو سلوچی (Aldo Salucci) با مشارکت سفارت ایتالیا در تهران و خانه هنرمندان ایران به‌ عنوان بخشی از برنامه «ایتالیا، فرهنگ، مدیترانه 2018» از روز جمعه 17 فروردین تا یکشنبه 19 فروردین در گالری ممیز، برگزار شد. در سومین روز این نمایشگاه، خبرنگار چمدان گفت‌وگویی اختصاصی با آلدو سلوچی انجام داد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

[related-post id="30394"]

• انگیزه اصلی شما برای انتخاب‌کردن‌ آب به‌عنوان موضوع عکس‌هایتان چه بود؟ علاقه شما به غواصی یا بحران آب در دنیا به‌سبب تغییرات اقلیم و گرمای جهانی؟

علاقه اولیه من برآمده از یک احساس آنی به آب و هنر بود. از بین موضوعات مختلف هنری آب را انتخاب کردم. زیرا آب درمفهوم کلی‌تر به‌معنی اقیانوس و دریاها و دریاچه‌ها است که من از منظر احساسی علاقه بسیار زیادی به آنها دارم. غواصی درواقع فعالیتی بود که بعد از عکاسی‌هایم به آن روی آوردم. من با سفر به دریاها و دریاچه‌ها و اقیانوس‌های مختلف جهان از آنها عکس می‌گیرم و به‌خصوص این کار را وقتی انجام می‌دهم که نور آفتاب بر آب بتابد و بازتابی زیبا را به‌نمایش بگذارد.



 

• صحبت از بازتاب آفتاب بر آب کردید. این بازتاب به‌طور محسوسی در عکس‌های شما دیده می‌شود. بازتابی که همانند آینه‌ای می‌ماند که تصویری از قلب انسان و روح را نشان می‌دهد.

دقیقا همین‌طور است.

 

• این بازتاب، آینه‌ای از روح خودتان است یا روح تمام انسان‌های روی زمین؟ به‌خصوص که ما روی سیاه‌ای زندگی می‌کنیم که پر از آب است و آب برای ما مفهومی احساسی دارد.

قطعا نمی‌توانم بازتابی از روح مردم را نشان دهم. من بازتابی از قلب خودم را در عکس‌هایم متجلی می‌کنم که البته می‌تواند دیگران را هم تشویق کند. همان‌طور که شما گفتید، این بازتابی از روح است اما از روح خودم؛ احساسی که ازطریق این عکس‌ها سعی می‌کنم به دیگران انتقال دهم.



 

• بعضی از عکس‌هایتان ترکیبی از آب و بناهای تاریخی است. این عکس‌ها چه مفهومی با خودشان به‌همراه دارند؟ آیا می‌خواهند بگویند همان‌طور که ما در آب می‌توانیم بازتابی از روح انسان را ببنیم، با دیدن بناهای تاریخی و جست‌وجوی زندگی گذشتگانمان هم می‌توانیم به این بازتاب برسیم؟

توضیح درباره این تصاویر ترکیبی می‌تواند کمی پیچیده باشد. زیرا به دو واژه بسیار مهم پیوند می‌خورد؛ آرمان‌شهر (Utopia) و ویران‌شهر (Dystopia) و توضیح‌دادن درباره این مفاهیم کمی دشوار است.

بناهای تاریخی که در این عکس‌ها استفاده کرده‌ام فقط وسیله‌ای هستند برای غوطه‌ورکردن چیزی در آب تا به‌کمک آن بگویم اگر ما انسان‌ها از زمین‌ و دریاهایمان سوء‌استفاده کنیم خودمان را درخطر ازدست‌دادن تمام چیزهای شگفت‌انگیزی قرار می‌دهیم که بشر درطول هزاران سال آنها را خلق کرده است.

هرچند این بناهای تاریخی ارزشمند در تمام جهان وجود دارند اما می‌دانیم که ایتالیا ازجمله کشورهایی است که میراث تاریخی بسیار مهمی دارد و به‌همین‌علت در این عکس‌ها از بناهای تاریخی کشور خودم بهره گرفته‌ام که خوشبختانه از خرابی‌های جنگ جهانی دوم و سوانح طبیعی جان سالم به در برده‌اند.

بناهای تاریخی در کشورهایی که یادگار دنیای باستان‌اند بسیار زیاد هستند و به‌همین‌علت باید برای این مناطق نسبت به سایر نقاط دنیا تفاوت قائل شویم. ازسوی دیگر با انتخاب این بناها می‌خواستم بگویم که انسان‌ها باید از زمینی جوان که هنوز چیز‌هایی برای عرضه دارد به‌خوبی محافظت کنند و آن را برای آیندگان بگذارند. همانطور که گذشتگانمان برای ما این آثار مهم را به‌جا گذاشته‌اند. تصاویری که از ترکیب آب و بناهای تاریخی خلق کرده‌ام تظاهری آرمان‌شهری دارند که ازطریق آنها مفهوم ویران‌شهری را بیان کرده‌ام و با نشان‌دادن این زیبایی‌های تاریخی غوطه‌ور در آب این مفهوم را تداعی کرده‌ام که اگر مراقب سیاره‌مان، آب‌هایمان و میراثمان نباشیم هیچ‌چیز برای آیندگانمان باقی نخواهیم گذاشت.

بیشتر بناهایی که انتخاب کرد‌ه‌ام آنهایی بودند که در شهر زادگاهم یعنی رم قرار دارند و البته بناهای دیگری از سراسر ایتالیا هم در عکس‌هایم هستند که برای‌مثال، کلیسای جامع میلان یکی از آنها است.

مفهوم دیگری که در این تصاویر ترکیبی جست‌وجو می‌کردم نشان‌دادن آب و خاک باهم است. زیرا در بیشتر مواقع وقتی صحبت از نجات زمین می‌شود منظور فقط خشکی‌ها است. درحالی‌که امروزه اقیانوس‌ها و دریاها هم به‌شدت درمعرض آسیب‌اند و آلودگی‌ آب‌ها و پلاستیک‌هایی که وارد چرخه طبیعت نمی‌شوند آب‌ها را پر کرده‌اند و درحال نابودکردن حیات دریایی و اقیانوسی هستند بنابراین‌ برای نجات زمین باید تمام جنبه‌های آن را درنظر بگیریم. وظیفه ما انسان‌ها گذاشتن میراثی از زمین در وضعیتی مناسب برای آیندگان است.



 

• تاکنون در چه کشورهایی نمایشگاه برگزار کرده‌اید؟

این اولین‌بار است که نمایشگاهی خارج از ایتالیا برگزار می‌کنم. البته در نمایشگاهی در انگلستان شرکت کرده بودم اما آن نمایشگاه مجموعه‌ای از آثار چند هنرمند بود.

 

• چه‌طور شد که ایران را به‌عنوان اولین کشوری که در آن نمایشگاهی خارجی برگزار می‌کنید انتخاب کردید؟

هر چند در گالری‌ام نمایشگاه‌های خوبی دارم و از کارم راضی هستم اما مایل بودم که کارهایم را در دیگر نقاط دنیا هم به نمایش بگذارم. در گالری خودم ایمیل‌های زیادی از سفارت‌خانه‌های ایتالیا دریافت کردیم و این‌میان ایمیلی هم از سفارت ایتالیا در ایران به‌دستمان رسید که حاوی پیشنهادی برای برگزاری نمایشگاهی در تهران بود.

زمانی‌که درباره برنامه «ایتالیا، فرهنگ، مدیترانه، 2018» خواندم به‌نظرم رسید که برگزاری چنین نمایشگاهی به‌عنوان بخشی از این برنامه فرهنگی می‌تواند جالب باشد. وقتی برای انجام کارهای مقدماتی به تهران آمدم از همکاری و دردسترس‌بودن برگزارکنندگان نمایشگاه بسیار خوشحال شدم و فکر می‌کنم که بخت با من یار بود که این انتخاب را کردم. درکل معتقدم ایران کشور بزرگی است که ما شناخت کمی درباره‌اش داریم.



 

• آیا فرصت کردید در شهر گردش کنید؟

بله. فکر می‌کنم که به‌حد خوبی در شهر گردش کرده‌ام و فهمیدم که در تهران سازوکارهای خوبی وجود دارد اما تهران جلوه‌ای از زیبایی‌های ایران نیست، چون بدیهی است که زیبایی‌های ایران خارج از تهران هستند. نکته دیگر درمورد تهران این است که به‌دلیل ترافیک سنگین، تردد و جابه‌جایی بسیار دشوار است. همچنین ارتباط برقرارکردن با دیگران هم تاحدی برای من مشکل است چون فارسی حرف نمی‌زنم. اما درکل قدم‌زدن در خیابان‌های شهرهای بزرگ این نقطه از دنیا یعنی خاورمیانه بسیار جالب است. می‌توانی در پیاده‌رو قدم بزنی و چیزی برای خوردن از کنار خیابان بخری و به قدم‌زدن ادامه بدهی. البته در دبی این‌گونه نیست و در آنجا اصلا نتوانستم قدم بزنم چون روی دریا هتل ساخته بودند و زمین پر از ماسه بود و راه‌رفتن را سخت می‌کرد اما در تهران با خیال راحت ساعت‌ها قدم زدم. نه کسی کاری به کار من داشت و نه من کاری به کار کسی داشتم. آرام و خوشحال راه می‌رفتم.

 

• ما سه دریا هم داریم؛ دریای خزر در شمال و دریای عمان و خلیج‌فارس در جنوب. در خلیج‌فارس به‌خصوص جزیره‌های بسیار زیبایی با سواحل مرجانی و آب درخشان وجود دارند و نقاط جذابی برای غواصی هستند. فکر می‌کنید روزی بخواهید برای بازدید و غواصی به این جزایر سفر کنید؟

شاید منظورتان جزیره کیش است.

 

• کیش هم یکی از آنها است. علاوه‌بر کیش، جزایر قشم و هرمز هم بسیار جذاب هستند.

بله. عکس‌های بسیاری از آنها دیده‌ام و البته بسیار مایل‌ام به این جزایر بروم. اما متاسفانه مشکل بزرگی با دما دارم و تاآنجاکه می‌دانم دمای خلیج‌فارس بسیار بالا است و بنابراین، سفرم را باید برای زمانی برنامه‌ریزی کنم که هوا مناسب باشد.



 

• ایران را در مواجهه با هنر و به‌ویژه هنر عکاسی چه‌گونه کشوری یافتید؟

اولین‌مسئله‌ای که به‌شدت من را تحت‌تاثیر قرار داد این بود که فهمیدم کسانی هستند که جمعه‌ها از صبح تا شب را صرف بازدیدکردن از گالری‌های هنری مختلف و نمایشگاه‌های آنها می‌کنند. به‌اعتقادم، این ویژگی بسیار منحصربه‌فرد است و هرگز چنین‌چیزی در کشورهای همسایه ایران ندیده‌ام و صادقانه بگویم از دیدن این‌همه توجه به هنر در تهران شگفت‌زده شدم. حتی در ایتالیا هم وضعیت این‌گونه نیست و فقط مردمی به گالری‌ها می‌آیند که یا به‌شدت به هنر علاقه‌مند هستند یا فقط دنبال مکان‌های خیلی مجلل می‌گردند و هنر این ویژگی را برایشان دارند. این افراد برای رفتن به گالری‌ها لباس‌های بسیار آراسته می‌پوشند و معمولاً به گالری‌ها دعوت می‌شوند و در بیشتر مواقع درباره نمایشگاهی که برگزار شده است اطلاعاتی ندارند. اما به‌نظر می‌رسد که گالری‌ها در ایران محیطی آرام، امن و دوستانه دارند و می‌توانند محل مناسبی برای آشنایی‌ مردم با همدیگر و با هنر باشند. درمجموع این‌سطح از علاقه‌مندی مردم به بازدید از این مکان‌ها بسیار شگفت‌انگیز است.

 

• این سطح از علاقه‌مندی مردم ایران به هنر فقط درمورد گالری‌ها نیست. زمانی مترجم گروهی از تئاتر ایتالیا بودم که در یکی از سالن‌های تهران نمایش داشتند. آنها هم بسیار متعجب و البته خرسند بودند از اینکه می‌دیدند به‌مدت دو هفته هرشب سالن در دو اجرا کاملا پر می‌شود و می‌گفتند که در ایتالیا نمایش‌ها دو یا سه شب بیشتر اجرا نمی‌شود چون بیشتر از این تعداد تماشاگر وجود ندارد.

دقیقا همین‌طور است. برای مثال، نمایشگاه من از ساعت 17 شروع می‌شود. بسیاری از مردم تا این‌ساعت هنوز سر کار هستند اما حتی در سومین روز (آخرین روز) هم مردم از راس این ساعت کم‌کم آمدند و من واقعا خوشحالم از اینکه می‌بینم مردم می‌آیند و کارهای من را می‌بینند. برگزاری این نمایشگاه در تهران برای من تجربه بسیار خوبی بود.



 

• مردمی که برای بازدید از نمایشگاه شما می‌آیند چه نظری درباره آن داشته‌اند؟

همان‌طور که می‌دانید وقتی مردم به نمایشگاهی می‌آیند جز تعریف‌کردن حرف دیگری نمی‌زنند اما تفاوت نمایشگاهی که در تهران برگزار کردم با سایر نمایشگاه‌هایم این بود که دیدم مردم سوال‌های تخصصی بسیار جالبی از من پرسیدند که با سوال‌های رایج فرق داشت و به‌خصوص سوال‌های خبرنگاران نشان می‌داد که آنها بسیار حرفه‌ای هستند و به این حوزه اشراف کامل دارند. ازسوی دیگر، وقتی مردم را در حال بازدید می‌دیدم متوجه شدم که با دقت و توجه بالا عکس‌ها را می‌بینند و بنابراین باید بگویم که بازخوردهای بسیار مثبتی دریافت کرده‌ام و عمیقا از این مسئله خوشحال‌‌ام.

 

• درمورد توجه به نمایشگاه شما، شاید یکی از دلایل این باشد که ایرانی‌ها از دیرباز نظر متفاوتی نسبت به اروپایی‌ها درباره آب داشته‌اند و به‌خصوص در سال‌های اخیر به‌دلیل تغییر اقلیم محسوس و کمبود باران، دچار بحران آب شده‌ایم. تاجایی‌که رودخانه‌هایی را از دست داده‌ایم. بنابراین‌ می‌توانم بگویم که «آب» موضوع اصلی این‌ روزهای ایرانی‌ها است.

واقعا نمی‌دانستم که ایرانی‌ها تا این‌حد نسبت به این موضوع احساس قلبی دارند. البته آب موضوعی است که همه مردم جهان نسبت به آن چنین حسی دارند و من بسیار خوشحال می‌شوم وقتی می‌فهمم عکس‌هایم توانسته‌اند این احساس درونی را بیدار و توجه مردم را بیش‌از گذشته به مسئله آب جلب کنند. با درنظرگرفتن صحبت‌های شما، باید بگویم که به‌نظر می‌رسد نمایشگاهم را در لحظه درست و در نقطه درستی برگزار کرده‌ام.

[related-post id="3265"]

[related-post id="8694"]