چمدان :  اين نام‌گذاري در ميان جنجال‌هاي استعفاي نجفي، شهردار تهران گم شد. اما هم‌اكنون كه طلسم 40 ساله نام‌گذاري مكاني به‌نام دكتر مصدق شكسته شده است، شايد فرصت مناسبي براي عمل به وصيت او براي دفن پيكرش در كنار شهداي سي‌تير در آرامستان ابن‌بابويه و بازسازي يادماني كه بيش از 39 سال در كنار شهداي سي تير بر زمين مانده است، باشد.

در دو سال اخير، مسئولان ابتدا فرافكني و سپس يكي پس از ديگري با اين درخواست موافقت كرده‌اند.پس از شكستن طلسم نام‌گذاري مكاني به ‌نام دكتر مصدق، نوبت به بازسازي يادمان اين آزادمرد ايراني رسيده است

نجمه جمشیدی در قانون نوشت:«باربد گلشيري» مجسمه‌ساز، بارها از مسئولان درخواست كرده است تا اجازه بازسازي یادمان دکتر مصدق را با هزینه شخصي خود بدهند.در 20 فروردين 97 در بحبوحه درگيري بر سر استعفاي شهردار تهران، غريبانه و در سكوت، تابلوي دكتر مصدق نصب و بالاخره نام مصدق به نقشه ايران اضافه شد

یادمان مصدق در کنار مزار شهدای سی‌تیر در ابن‌بابویه نصب شد اما پس از گذشت كمتر از يك هفته، اين يادمان شكسته شد وبه مدت 39 سال، سر وساماني به آن داده نشده است.

بيستم فرودين‌ 97 درحالي‌كه مسئولان سرگرم ماجراي استعفاي شهردار در بهشت بودند، تابلويي به‌نام دكترمحمد مصدق در بلوار ميرداماد نصب و پس از 40 سال نام اين بزرگمرد ايراني به نقشه تهران افزوده شد. اين نام‌گذاري در ميان جنجال‌هاي استعفاي نجفي، شهردار تهران گم شد. اما هم‌اكنون كه طلسم 40 ساله نام‌گذاري مكاني به‌نام دكتر مصدق شكسته شده است، شايد فرصت مناسبي براي عمل به وصيت او براي دفن پيكرش در كنار شهداي سي‌تير در آرامستان ابن‌بابويه و بازسازي يادماني كه بيش از 39 سال در كنار شهداي سي تير بر زمين مانده است، باشد. يادماني كه در اين سال‌ها پرونده بازسازي آن از سوي مسئولان با مخالفت مواجه شده است. اما به‌نظر مي‌آيد باز شدن فضاي سياسي كشور، تاثير مثبتي بر اين پرونده داشته و در اسفندسال گذشته مسئولان امر با بازسازي اين يادمان موافقت كردند. حال پس از گذراندن مراحل دشوار براي اخذ مجوز، اين‌بار به خوان هفتم، فرمانداري شهرستان ري رسيده‌ايم، فرمانداري كه ميليون‌ها دوستدار دكتر مصدق منتظر شنيدن خبر خوشي از آنجا هستند. شايد 28 مرداد 97 رنگ و بوي ديگري براي آزادي‌خواهان و استعمارستيزان ايران داشته باشد.

محمد مصدق، نخستين دولتمرد در خاورميانه بود كه نفت و شیلات را ملي و دست استعمار را از اين نعمت خدادادي كشورش كوتاه كرد. او تاوان ملي كردن نفت را با کودتاداد. در روز 28 مرداد سال 1332 دولت مصدق در طرحي آمريكايي، انگليسي با كمك عمال وابسته به آن‌ها سقوط كرد و براي هميشه به‌عنوان يك روز سياه در تاريخ ايران زمين ثبت شد.

دكتر مصدق پس از كودتا در دادگاهي فرمايشي به سه سال حبس انفرادی محکوم شد كه پس از گذراندن سه سال تا پايان عمر خود به احمدآباد تبعید شد. محمد مصدق سرانجام در ۱۴اسفند ۱۳۴۵ بر اثر بیماری سرطان در ۸۷ سالگی چشم از جهان فروبست.

در وصيتنامه دكتر محمد مصدق آمده است:«وصیت می‌کنم که فقط فرزندان و خویشان نزدیکم جنازه من را تشییع کنند و مرا در محلی که شهدای ۳۰ تیر مدفونند، دفن كنيد».اما به‌دليل خصومت محمدرضا شاه با دكتر مصدق به اين وصيت او عمل نمي‌شود و پيكر مصدق به امانت در باغ احمدآباد به‌خاك سپرده مي‌شود تا شايد روزي زمان عمل به وصيت او فرا برسد.

غربت مصدق در ايران

مصدق، الگوي آزادي‌خواهي ايران در سرزمين خود بسيار غريب است. دوستداران دكتر مصدق نزديك به 40 سال چشم‌انتظار نام‌گذاري خياباني به‌نام او در ايران بودند اما پس از گذشت نزديك به چهار دهه، اين اتفاق خجسته در آخرين روزهاي اسفند سال 96 رخ داد و با رای ١٩ نفر از اعضای شورای شهر دوره پنجم تهران، خیابان «نفت» در منطقه سه تهران به‌صورت رسمی به «محمد مصدق» تغییر یافت.

يادمان مصدق همچنان بر زمين است

در 20 فروردين 97 نيز در بحبوحه درگيري بر سر استعفاي شهردار تهران، غريبانه و در سكوت، تابلوي دكتر مصدق نصب و بالاخره نام مصدق به نقشه ايران اضافه شد. اما سنگ یادبود محمد مصدق همچنان بر خاک «ابن بابویه» افتاده است.

تنها یادمان مصدق در ۲۹ تیر سال ۵۸ توسط حزب ملت ایران در کنار مزار شهدای سی‌تیر در ابن‌بابویه نصب شد اما پس از گذشت كمتر از يك هفته ، اين يادمان شكسته شد و به‌مدت39 سال، سر وساماني به آن داده نشده است.

«باربد گلشيري»، مجسمه‌ساز، بارها از مسئولان ميراث فرهنگي، اوقاف و امورخيريه، شهرداري و شوراي شهر درخواست كرده است تا اجازه بازسازي یادمان دکتر مصدق را با هزینه شخصي خود بدهند.

مسئولاني كه بالاخره موافقت كردند

در دو سال اخير، مسئولان ابتدا فرافكني و سپس يكي پس از ديگر با اين درخواست موافقت كرده‌اند. هم‌اكنون پس شكستن طلسم نام‌گذاري مكاني به ‌نام دكتر مصدق، نوبت به بازسازي يادمان اين آزادمرد ايراني رسيده است.

مجيد مهدوي، سرپرست پيشين اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران، در واپسين روزهاي كاري خود در اين اداره با بازسازي يادمان دكتر مصدق در آرامستان ابن‌بابويه موافقت كرده و در همين راستا نامه‌اي به اداره ميراث فرهنگي شهرستان ري ارسال كرده‌‌است.

سازمان اوقاف و امور خیریه نيز پس از پيگيري‌هاي مکرر رسانه‌ها و باربد گلشيري از موافقت با بازسازي يادمان دكتر مصدق در آرامستان ابن بابويه خبر داده است.

موانع را به‌ صورت قانونی حل می‌کنیم

اما الهام فخاری، عضو شورای شهر تهران در رابطه با درخواست بازسازی و مرمت یادمان مصدق به «قانون» گفت: «به اعتقاد من باید با تعاملی خوب و سازنده، تجربه‌ها و تعابیر منفی را در این‌ حوزه‌ها کاهش دهیم. این پیشنهاد در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورا مطرح شده است. شورا این موضوع را بررسی کرده و تلاش ما بر این است که موانعی را به‌ صورت قانونی حل و فصل کنیم. همچنین فرآیند اداری آن را تسهیل کرده تا بتوانیم پس از تصویب آن را اجرا کنیم. طرح احیا،بازسازی و بهسازی آرامستان‌های تاریخی در حال حاضر در دستور کار کمیسیون قرار دارد؛ چرا که اجرای این طرح می‌تواند بسیاری مسائل را حل کند. محور آرامستان‌های تاریخی می‌تواند موضوع‌های چالش برانگیز را به صورت کلی حل کرده و این‌گونه مسائل مرتفع شود».

فخاری در ادامه نیز گفت:«این طرح در قالب تفاهمنامه‌ای با نهادها از جمله سازمان اوقاف و امور خیریه می‌تواند انجام ‌شود که به این ترتیب می‌توانیم تسهیلاتی را فراهم کنیم که آرامستان‌های تاریخی به عنوان محور فرهنگی فعال شوند».فخاری در پاسخ به این پرسش که نظر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر در ارتباط با ساخت یادمانی برای دکتر مصدق در ابن‌بابویه چیست، گفت:«کمیسیون جوانب پیشنهاد را بررسی می‌کند و مخالفت خاصی نبوده‌ است».

يادماني كه هزينه‌ مالي براي مسئولان ندارد

باربد گلشیری، عکاس و مجسمه‌ساز بار دیگر در نامه‌اي از مسئولان درخواست بازسازي يادمان دكتر مصدق را كرده است. در بخشي از اين نامه آمده است:« حال من دوباره درخواستی را که بارها پیش از این بر آن تاکید کرده بودم، تکرار می‌کنم و بار دیگر به پیوست درخواست‌های پیشین که مطبوعات منعکس کرده‌اند، برای‌تان می‌‌فرستم تا اجازه بدهید یادمان مصدق در ابن بابویه بازسازی شود. پیش از این نیز خبرنگار روزنامه‌ قانون یک‌ بار درخواست من را برای آقای حسن خلیل‌آبادی، عضو محترم شورای شهر، مطرح کردند و ایشان پاسخ داده بودند که بهتر است یادمان در مکان دیگری نصب شود زیرا گورستان ابن‌بابویه متروک شده است اما مساله این است که این یادمان و آن گورستان، تاریخی‌‌اند و تاریخ آن یادمان را نیز به مکانش بازبسته‌اند و اگر ایشان چنان‌ که گفته‌اند مایلند آن را در چهارراه ولیعصر، پارک ساعی یا پارک دانشجو یا هر جای دیگري نصب کنند، پیشنهاد می‌کنم یادمان دیگری بسازند. اگر مایل باشند در ساخت یادمان جدید ‌نیز مشتاقانه همکاری خواهم کرد اما بگذارید بیش از این تاریخ شهرهای‌مان را از بین نبریم. وقایع تاریخی سی‌ام تیر ۱۳۳۱ و آن مزار، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، حصر مصدق و وصیتی که ۵۱‌ سال است بر زمین، نه بر زمین که درون زمین مانده است، وقایعی درهم‌تافته‌اند. تدفین مجدد در تخصص من نیست و هر چند حق است، به‌ شخصه‌ جز این نخواسته‌ام که برگه‌ای به من بدهید که به‌ هنگام مرمت یادمان دکتر‌ مصدق در گورستان ابن بابویه، کسی مانع مرمت یادمان این انسان بزرگ تاریخ ایران نشود. فراهم کردن هزینه و نیروی انسانی مرمت این یادمان بر دوش من خواهد بود».

همتي براي يادمان

گلشیری در این نامه که مخاطبانش، شهرداری منطقه۲۰ تهران، شورای شهر، میراث فرهنگی و سازمان اوقاف بوده‌اند، تاکید کرده است که اجازه بدهند یادمان دوباره نصب شود. درخواستی که با واکنش اعضای شورای شهر مواجه شد. تعدادی از اعضای شورای شهر به این درخواست واکنش‌های مثبتی نشان دادند و بار دیگر مدعی شدند که تمایل به بازسازی یادمان از سوی آنان وجود دارد اما از سویی دیگر ابن بابویه در حالی توسط میراث فرهنگی ثبت ملی شده که اداره و نگهداری آن بر عهده سازمان اوقاف است و چندین سازمان بایدبرای به نتیجه رسیدن این پروژه همکاری کنند.

در این میان برخی اعضای شورای شهر نیز پس از نامه سرگشاده باربد گلشیری، تماس‌هایی با وی گرفته‌اند که امیدواری به مرمت و بازسازی یادمان مصدق را افزایش داده است.

چشم اميد به ري داريم

باوجود موافقت‌هاي اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان تهران، اداره اوقاف و امور خيريه تهران و اعضاي شوراي شهر تهران، تاكنون مجوزي براي بازسازي يادمان دكتر مصدق در ابن‌بابويه صادر نشده است، پس از اين جنجال‌ها و فراز و نشيب‌ها اين‌بار نوبت به فرمانداري شهرستان ري رسيده است. نهادي كه چشم ميليون‌ها نفر از دوستداران دكتر مصدق براي شكستن طلسم بازسازي يادمان به آنجاست.

ابن‌بابويه آرامستانی که بخش بزرگی از مشاهیر ایران را در دل خود دارد، هنوز درگیر بی توجهی نهادهای متولی خود است. آرامستانی که وقتی وارد آن شوید، غیر از تابلوی راهنما برای رسیدن به مزار جهان پهلوان تختی ، هیچ تابلوی راهنمای دیگری ندارد و شاید بازسازی و مرمت سنگ یادبود محمد مصدق ، بتواند برای بسیاری ایرانیان و البته به مسئولان امر این موضوع را یادآوری کند که ابن بابویه در جنوب شرقی تهران، تنها تکه زمینی نیست که تبدیل به آرامستان شده بلکه بخش بزرگی از تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین را در خود جای داده است که می‌تواند حتی از جاذبه های گردشگری شهر تهران نیز باشد.

[related-post id="26241"]