ویتامین D یکی از مهمترین ویتامین‌ها است که در بعضی غذاها مثل ماهی و تخم مرغ وجود دارد. بدن ما در معرض نور خورشید نیز اقدام به ساخت این ویتامین می‌کند. ویتامین دی چند نوع مختلف دارد. یکی از این انواع که اهمیت بسیاری در ساخت استخوان‌ها و ماهیچه‌های ما دارد، ویتامین D3 است که به کمک آزمایش Vit D3 قابل اندازه‌گیری است. در این مقاله به بررسی کامل آزمایش ویتامین D و نحوه تفسیر آن می‌پردازیم.

آزمایش ویتامین دی چیست؟

ویتامین D از نظر سلامتی هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان جایگاه مهمی دارد. هنگامی که کمبود ویتامین D در بدن رخ می‌دهد، مشکلات سلامتی زیادی نیز به وجود می‌آید. به همین دلیل سطح ویتامین  D در بدن بزرگسالان و کودکان باید در حد لازم باشد. به خصوص در کودکان، کمبود ویتامین D هنگام بیماری دیابت نوع ۲ دیده می‌شود.

علاوه بر این، در صورت کمبود ویتامین D3 که برای رشد استخوان در کودکان و بزرگسالان مهم است، بدن با مشکلاتی مانند پوکی استخوان مواجه می‌شود. به همین دلیل انجام آزمایش ویتامین D برای تعیین سطح این ویتامین در بدن ضروری است.

آزمایش Vit D3 تستی ساده است که به راحتی انجام می‌شود. نمونه خونی که از بیمار گرفته می‌شود در محیط آزمایشگاه به تفصیل بررسی می‌شود و سطح ویتامین دی آن اندازه‌گیری می‌شود.

تفسیر آزمایش ویتامین دی

میزان ویتامین D به صورت نانومول در لیتر (nmol/L) یا نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL) اندازه‌گیری می‌شود و مقدار آن بر اساس دسته‌بندی زیر قابل تفسیر است:

• کمبود شدید: زیر ۳۰ نانومول در لیتر (۱۲ نانوگرم در میلی‌لیتر)
• کمبود خفیف: بین ۳۰ نانومول در لیتر (۱۲ نانوگرم در میلی‌لیتر) تا ۵۰ نانومول در لیتر (۲۰ نانوگرم در میلی‌لیتر)
• میزان نرمال: بین ۵۰ نانومول در لیتر (۲۰ نانوگرم در میلی‌لیتر) و ۱۲۵ نانومول در لیتر (۵۰ نانوگرم در میلی‌لیتر)
• سطوح بالا: بیش از ۱۲۵ نانومول در لیتر (۵۰ نانوگرم در میلی‌لیتر)

اگر سطح ویتامین D پایینی و درد استخوانی دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش خاصی انجام دهید. این آزمایش برای بررسی تراکم استخوان‌های شما انجام می‌شود که میزان طبیعی آن نشانگر سلامت استخوان‌های شما است.

علائم کمبود ویتامین D3 چیست؟ 

اگرچه بسیاری از افراد کمبود ویتامین D دارند، اما هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند. کمبود آن گاهی اوقات باعث بروز برخی علائم مانند خستگی و درد عمومی بدن می‌شود. در کمبودهای شدید، درد استخوان و از دست دادن قدرت، باعث ایجاد مشکل در راه رفتن خواهد شد. علاوه بر این، به دلیل ناتوانی سیستم ایمنی در انجام وظیفه خود، تعداد عفونت افزایش می‌بابد. علائمی زیر نیز در مواردی ممکن است رخ دهد:

• درد در مچ دست و مچ پا
• درد مفاصل شانه و انگشتان
• نوسانات خلقی
• افسردگی
• بی‌خوابی
• سردرد
• ریزش مو

علت کمبود ویتامین D چیست؟

کمبود ویتامین دی می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که مهمترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• عدم دریافت کافی نور خورشید
• عدم استفاده از ویتامین D به عنوان مکمل یکی دیگر از دلایل کمبود است زیرا تامین مقدار مورد نیاز بدن تنها با غذاهای رژیمی بسیار دشوار است.
• افزایش نیاز بدن به دلایلی مانند بارداری و چاقی می‌تواند باعث کمبود ویتامین D شود .
• افراد با رنگ پوست تیره. هرچه رنگ پوست شما تیره‌تر باشد، ویتامین D کمتری در بدن شما در معرض نور خورشید تولید می‌شود.
• با افزایش سن، پوست نازک‌تر می‌شود، بنابراین تولید ویتامین D کاهش می‌یابد.

آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است؟

برای پاسخ به پرسش "آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است؟" می‌توان گفت: کمبود طولانی مدت ویتامین  D در بزرگسالان؛ باعث پوکی استخوان، اختلال در ساختار استخوان، ضعف عضلانی و افزایش خطر زمین خوردن می‌شود. کمبود این ویتامین در کودکان باعث ایجاد بیماری به نام راشیتیسم می‌شود. راشیتیسم به معنای نرم شدن و ضعیف شدن استخوان‌ها در کودکان، معمولا به دلیل کمبود زیاد و طولانی مدت ویتامین D تعریف است.

راشیتیسم باعث اختلالات دائمی در ساختار استخوان‌ها، تاخیر در رشد، انحنای پاها، ضخیم شدن مچ دست و پا و بدشکلی استخوان سینه می‌شود. شکل بزرگسالی این بیماری استئومالاسی نامیده می‌شود و با شکستگی در استخوان‌ها مشخص می‌گردد. کمبود ویتامین دی همچنین می‌تواند باعث آسیب جدی به سیستم ایمنی بدن شما شود.

عوارض میزان بالای ویتامین دی

یکی از مهمترین نقش‌های ویتامین D این است که به جذب کلسیم غذا از روده‌ها کمک می‌کند. با این حال، اگر سطح ویتامین D شما بالا باشد، مقدار کلسیم جذب شده نیز ممکن است افزایش یابد. افزایش سطح کلسیم خون می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کند. این عوارض جانبی شامل موارد زیر باشد:

• درد معده: درد معده، یبوست و اسهال اغلب نشانه‌های عدم تحمل غذایی یا سندرم روده تحریک‌پذیر هستند. اما ممکن است در مسمومیت با ویتامین D نیز رخ دهد.
• استفراغ: این علامت در همه افراد دیده نمی‌شود. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سطح کلسیم خون از ۱۲ میلی گرم در دسی‌لیتر بیشتر شود که معمولا به دلیل مصرف بیش از حد ویتامین D است.
• از دست دادن استخوان: ویتامین D برای جذب کلسیم و متابولیسم استخوان بسیار مهم است. اما مصرف بیش از حد ویتامین D می‌تواند این روند را معکوس کند.
• نارسایی کلیه: مصرف بیش از حد ویتامین D اغلب می‌تواند باعث آسیب کلیه شود. مطالعات آسیب کلیوی متوسط ​​یا شدید را در افراد مبتلا به سمیت ویتامین D گزارش کرده‌اند.

عوارض دیگری مثل تشنگی دائمی، تکرر ادرار، سرگیجه و تغییرات وزنی نیز می‌تواند در اثر افزایش بیش از حد ویتامین در رخ دهد.

نکات مهم پیش از تست ویتامین D

برای انجام آزمایش Vit D3 نیازی به آمادگی خاصی نظیر ناشتایی نیست. این آزمایش در تمام ساعات شبانه‌روز قابل انجام است. تغذیه و داروهایی که مصرف می‌کنید ممکن است بر نتیجه آزمایش شما تاثیرگذار باشد. قبل از آزمایش غذای سبک بخورید و به پزشک در مورد داروهای مصرفی خود اطلاع دهید.

تشخیص کمبود Vit D3 در منزل با هومکا!

در این روزها که به دلیل شیوع مجدد کرونا حضور در آزمایشگاه می‌تواند خطرناک باشد و همچنین مشکلاتی مثل ترافیک و رفت‌وآمد وجود دارد، شما می‌توانید به راحتی با استفاده از خدمات آزمایش در منزل هومکا آزمایش ویتامین D را در محل مورد نظر خود انجام دهید. کارشناسان هومکا با حضور به موقع در زمان هماهنگ شده، اقدام به نمونه‌گیری در منزل شما می‌کنند.

نتایج و تفسیر آزمایش به صورت آنلاین در اختیار شما قرار می‌گیرد و امکان مشاوره با کارشناسان هومکا نیز فراهم است. در این خدمات امکان استفاده از پوشش بیمه پایه و تکمیلی نیز وجود دارد. برای ثبت درخواست آزمایش در منزل می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به نشانی www.homeca.ir مراجعه کنید.

اگر ساکن استان تهران یا شهرستان‌های کرج، مشهد، اهواز، تبریز، اصفهان، شیراز، قزوین،قم یا رشت هستید می‌توانید از این خدمات استفاده کنید.