چمدان - کلیسای تادئوس مقدس یا قره کلیسا یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران است که در دوره‌های تاریخی متعددی بازسازی شده و همراه با مجموعه کلیساهای منطقه آذربایجان ایران یعنی کلیساهای «قره کلیسا یا سنت تادئوس»، «سن استپانوس» و «زور زور» به ثبت جهانی رسیده است. این کلیسای قدیمی از جمله کلیساهای مورد احترام ویژه بین ارامنه است و سالانه مراسم مذهبی مخصوصی در آن برپا می‌شود.

داوود فرازی مسئول دفتر فنی میراث‌فرهنگی استان آذربایجان غربی درباره مرمت این کلیسای تاریخی و حواشی پیرامون آن گفت: با توجه به آسیب‌ها و فرسایشی که در بخش‌هایی از قسمت‌های فوقانی قره کلیسا از جمله گنبد مرکزی و سقف آن به وجود آمده بود، عملیات مرمت و ساماندهی آن در تابستان امسال با هماهنگی‌های این اداره‌کل و پایگاه میراث جهانی کلیساهای تاریخی ایران شروع شد که در نهایت بعد از حدود چهار ماه در مهر ماه امسال به پایان رسید.

فرازی گفت: با توجه به اینکه اثر تاریخی فوق در فهرست آثار جهانی قرار دارد، قبل از شروع عملیات مرمت، طرح و نقشه کلی آن و فهرست مصالح مورد استفاده برای بررسی و اظهار نظر به کارشناسان سازمان یونسکو ارسال که مورد تایید قرار گرفت.

فرازی درباره مرمت‌ها روی سقف و عکس‌هایی از تغییر رنگ گنبد قره کلیسا در جریان مرمت که حاشیه ساز شده بود گفت: عمده‌ترین اقدامی که انجام شد نصب پوشش ورق‌های مسی بر بام کلیسا بود، با توجه به اینکه بام کلیسا از لایه‌های متعدد ایزوگام بوده که در بخش‌هایی دچار آسیب و فرسودگی شده بود پس از کارشناسی‌های به‌عمل آمده، مناسب‌ترین گزینه برای حفاظت آن، ایجاد پوشش با استفاده از ورق‌های فلز مس بود که هم با معماری بنا سازگاری دارد و هم اینکه از ماندگاری بسیار زیادی برخوردار است.

فرازی افزود: قبل از نصب ورق مسی، ابتدا شاسی‌کشی با پروفیل‌های فلزی سطح بام انجام شد و سپس توسط چوب چند لایه سطح صافی با شیب مناسب به انجام رسید تا از تاب خوردن ورق‌ها جلوگیری شود و در آخر یک لایه پارچه مخصوص و ضخیم ضد آب روی تخته‌ها کشیده شد و در پایان به هم متصل و در روی سازه فوق، نصب شد.

او ادامه داد: با توجه به آسیب‌ها و فرسایشی که در اثر گذر زمان و شرایط سخت آب و هوایی منطقه در بنای تاریخی قره کلیسا ایجاد شده بود، در سال جاری طبق مصوبات هیات راهبردی مجموعه ثبت جهانی قره کلیسا، نسبت به مرمت‌های اساسی و حفاظت‌های ضروری در سقف و گنبد مرکزی این بنای فاخر صورت گرفت، بر همین اساس سنگ‌های فرسوده گنبد مرکزی بنا برچیده شده و پس از بررسی و برداشتن لایه‌های پوسته شده، برخی از آنها مجدداً مورد استفاده و کسری سنگ‌های مشابه تهیه و پس از زیرسازی مناسب، اجرا شد.

فرازی اضافه کرد: آسیب‌های گنبد و پشت بام باعث ایجاد ترک در جداره‌های داخلی طاق و گنبدها شده بود که در مراحل پایانی با عنایت به مرمت‌های اساسی بام و رفع خطر، ترک‌های موجود به شیوه دوخت و دوز و تعویض سنگ‌ها و قرنیزهای شکسته، به‌طور اصولی مرمت شد.