چمدان - ناظم زارع کارشناس مرمت آثار هنری و سنگی مدت‌ها پیش در مقاله‌ای به بررسی عوامل مهم تخریب آثار تاریخی تخت جمشید پرداخت و نوشت: عوامل طبیعی، عوامل شیمیایی، عوامل بیولوژیک و میروارگانیزم‌ها و همچنین عوامل انسانی در تخریب تخت جمشید تاثیرگذارند.

او در تشریح عوامل شیمیایی تاثیرگذار در تخریب تخت جمشید نوشت: با صنعتی شدن جلگه مرودشت و روند رو به رشد کارخانه‌های مختلف مانند پتروشیمی، کارخانه قند، واحدهای کوچک رزین سازی و تولید لوله‌های pvc و دیگر کارخانجات که دارای آلاینده‌های شیمیایی برای محوطه هستند، تاثیرات مخرب شیمیایی بر روی َآثار تشدید می‌شود.

با توجه به وزش بادهای این منطقه از غرب به شرق بیشتر این آلاینده‌ها به سمت منطقه تخت جمشید حرکت کرده و گاهی اوقات به صورت باران‌های اسیدی بر سنگ نگاره‌ها جاری شده و با توجه به نوع و جنس سنگ‌های آهکی باعث خوردگی آن می‌شوند.

برخی کارشناسان اعتقاد دارند، وجود آلاینده‌های شیمیایی و غلظت بیش از حد عناصر مانند گاز SO2 در هوا علاوه بر تاثیر مستقیم از طریق باران‌های اسیدی بصورت غیرمستقیم نیز باعث تخریب سطوح سنگی می‌شوند و آن بدین صورت است که برخی میکروارگانیسم‌ها مانند گونه‌ای از گلسنگ‌ها با جذب این گاز رشد بیشتری کرده و تاثیر مخرب‌تری را بر پیکره آثار سنگی وارد می‌کنند.

پتروشیمی شیراز در دامنه کوهی در مسیر شیراز به سمت مرودشت واقع شده که وجود ارتفاعات در یک سمت این مجموعه باعث شده آلایندگی‌های ناشی از فعالیت این واحد صنعتی به سمت شهر مرودشت و مجموعه جهانی تخت جمشید روانه شود. شرایط وارونگی جوی به ویژه در فصل سرد موجب می‌شود که آلایندگی‌ها در سطح شهر مرودشت و تخت جمشید ثابت شود و بر وضعیت زیست محیطی این منطقه تاثیر منفی بگذارد.

الا برخی مدیران شهرستان مرودشت نیز بر تاثیر عوامل انسانی و صنعتی از جمله فعالیت پتروشیمی شیراز بر روند تخریب تخت جمشید تاکید کرده‌اند.

محمد کریم میرزایی معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری ویژه شهرستان مرودشت به اثرات مخرب پتروشیمی شیراز بر تخت جمشید اشاره کرد و گفت: باید براساس مطالعات علمی، راهکارهای لازم در این مورد در نظر گرفته شود.

وی که در نشست هماهنگی مسائل حقوقی آثار ثبت جهانی استان فارس سخن می‌گفت با اشاره به قرار گرفتن میراث جهانی تخت جمشید و آثار مهم دیگری همچون نقش رستم، نقش رجب و شهر استخر در این شهرستان گفت: فعالیت پتروشیمی شیراز، اثرات مخربی بر میراث جهانی تخت جمشید باقی می‌گذارد و باید هرچه زودتر اقدامات لازم برای رفع این خطر از سر این میراث جهانی انجام شود.

معاون فرمانداری ویژه مرودشت ادامه داد: موقعیت جغرافیایی مجموعه تخت جمشید با آثار جهانی سایر نقاط استان فارس از جمله کازرون و فیروزآباد متفاوت است زیرا اطراف تخت جمشید اراضی گسترده با ارزش افزوده زیاد وجود دارد که مشکلات عمومی بسیاری را به وجود آورده است.

میرزایی اضافه کرد: با توجه به خصوصیات منحصر به فرد و وضعیت جغرافیایی و طبیعی متفاوت هر یک از میراث ثبت جهانی شده استان فارس، نیاز است که کارگروه‌های تخصصی و جداگانه‌ای برای هر یک از این میراث جهانی مطابق با شرایط آن اثر در هر شهرستان ایجاد شود.

مدیرعامل پتروشیمی شیراز حاضر به پاسخگویی به ایرنا در این زمینه نشده است.

فیلم | مرمتگران بدون مرز در تخت جمشید چه کردند؟ | داربست‌های کاخ شورا باز شد ؛ تصاویر آن را از دست ندهید