چمدان - در چندسال گذشته با افزایش توجه رسانه‌ها و فعالان مدنی به سیستان و بلوچستان، ابعاد مختلفی از زندگی مردم این منطقه مورد توجه قرار گرفته است. از جمله مهم‌ترین بخش‌های مورد توجه، صنایع دستی مردم بلوچستان بود که منحصر به فرد و کمتر شناخته شده‌ است.  

روستای کلپورگان در سال‌ ۱۳۹۶ به خاطر هنر و تکنیک ۷ هزار ساله ساخت سفال به عنوان روستای جهانی صنایع دستی در یونسکو به ثبت رسید. پس از آن دیگر صنایع دستی و هنرهای بومی مردم بلوچ از جمله سوزن‌دوزی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت و زمینه برگزاری نمایشگاه‌های متعدد از این صنایع دستی در شهرهای بزرگ در سراسر ایران شد.

با افزایش روز افزون توجه به صنایع دستی این منطقه، حاشیه‌هایی هم به وجود آمد از جمله آنکه در نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌هایی که در پایتخت و شهرهای بزرگ از آثار زنان بلوچ برپا شد این نگرانی به وجود آمد که هنر دست زنان هنرمند بلوچستان با کمترین قیمت‌ها از آنها خریداری شود و در نبود شیوه توزیع مناسب، بیشترین سود به دست دلالان یا کسانی که کوچکترین سهمی در توسعه این صنایع دستی ندارند و تنها به امکانات عرضه خوب و «شوآف» دسترسی دارند، برسد.

اما به غیر از مسائل مالی نکته دیگری هم این روزها گریبانگیر سیستان و بلوچستان است. با افزایش توجه رسانه‌ها و مردم به سیستان و بلوچستان تعداد افرادی که قصد دارند به بهانه کمک به مناطق محروم به شهرت برسند هم افزایش پیدا کرد. در نبود آموزش‌های صحیح اصول فعالیت‌های مدنی و خیریه‌ای این افراد با انجام اقدامات نادرست باعث رفتارهایی شده‌اند که مناسب شان انسانی مردم این منطقه نیست و باعث از بین بردن عزت نفس این افراد می‌شود. اگرچه نباید اقدامات خوب و موثر برخی دیگر از فعالان مدنی که اغلب بومی هستند را هم نادیده گرفت.

متاسفانه فعالیت‌های نامناسب نه تنها در زمینه کمک‌های خیریه‌ای بلکه در زمینه صنایع دستی هم دیده‌ می‌شود. به تازگی عکس‌هایی در فضای مجازی منتشر شده که نمایشگاهی در مورد سیستان و بلوچستان را نشان می‌دهد که در فضایی «لاکچری» زنان بلوچستان در گوشه‌ای روی زمین نشسته و در حال سوزن دوزی هستند و از آنها به عنوان اشیاء نمایشگاهی استفاده شده و بازدیدکنندگان بالای سر آنها ایستاده‌اند. این عکس‌ها واکنش شدید برخی از فعالان مدنی و مردم سیستان و بلوچستان را به همراه داشته است.

‌

اگرچه مشاهده فرآیند انجام سوزن دوزی از سوی زنان بلوچ که پوشش بومی دارند جذاب است اما پیش از آن، کرامت انسانی این هنرمندان ارزشمند است و باید شان انسانی آنها رعایت شود نکته‌ای که به نظر می‌رسد این روزها کمتر مورد توجه است.