چمدان - بزرگان ایرانی را یک به یک به نام خود مصادره می‌کنند و مسئولان کشورمان همچنان در غفلت بسر می‌برند. شهریور ماه امسال بود که تعدادی از احزاب کشور درباره موضوع مصادره فارابی توسط کشورهای همسایه به وزارت میراث فرهنگی نامه‌ای سرگشاده نوشتند.
این احراب در این نامه به برخی اقدامات کشورهای منطقه در مصادره شخصیت‌های تاریخی و بزرگ کشورمان اشاره کردند و نوشتند: «خانه ـ موزه فارابی»، فیلسوف و دانشمند بزرگ ایرانی و ملقب به معلم ثانی، توسط دانشگاه ملی فارابی قزاقستان و شهرداری استانبول و با حمایت شورای همکاری کشورهای تُرک‌زبان و سفارت قزاقستان در ترکیه در استانبول افتتاح شد. این گشایش که فی‌نفسه امری شایسته است، در راستایِ مناسبت هزار و صدوپنجاهمین زادروزِ این دانشمند برجسته فرارودی و زاده‌ی سُغد، منطقه‌ای کهن در ایران‌زمین، انجام گرفته که قرار است در سال ۲۰۲۰ توسط یونسکو جشن گرفته شود.
این احزاب در ادامه تاکید کردند: از آن‌جایی که پیش از این اقدام‌هایی غیرفرهنگی و ناهماهنگ با دیگر کشورهای برآمده از دلِ تاریخ و فرهنگی مشترک (ایران‌زمین) از سوی برخی کشورهای منطقه صورت گرفت ــ هم‌چون ثبتِ «مولانا» بر دستِ کشور ترکیه یا نوشته شدن «ابن‌سینا حکیم بزرگ تُرک» بر زیر تندیسی از آن دانشمند بزرگ ایرانی یا تلاش برای ثبتِ جهانیِ «نظامی گنجوی» و میراثی چون «نگارگری ایرانی» و «تار» و «چوگان» توسط جمهوریِ آذربایجان و تشکیلِ پرونده‌های ثبت جهانیِ آنان فقط به نام آن کشور، و نمونه‌های مشابه یا حتی موردهایی کاملاً ایرانی چون اقدام کشور امارات برای از آنِ خود کردنِ «بادگیر» - این نگرانی را، به درستی، در میانِ دوستداران ایران و کنشگران فرهنگی ایجاد شده است که هدف از چنان افتتاحِ فرهنگی و فرخنده‌ای می‌تواند دستیابی به هدفی سیاسی و غیرفرهنگی و تلاشی غیرعلمی و جاعلانه برای تعمیمِ هویتی امروزین به گذشته و مصادره‌ی پیشینه فرهنگی‌ای باشد که از آنِ همه کشورهای منطقه است؛ سرزمین‌هایی که از زمان شکل‌گیریِ هویتی ملی و فراقومی همواره «ایرانی» و متّصف به فرهنگِ کهن و فراگیرِ آن بوده‌اند و در زمانِ دانشمندانی چون فارابی همه متون آن هنگام و نیز متن‌های پژوهشی و متکی بر «علم تاریخ» تا همین امروز، آنان را وابستگانِ این حوزه تمدنی و فرهنگی می‌دانند و فراموش نکنیم که نه تنها هویت‌های ملّی ازبکستانی و قزاقستانی و جمهوری آذربایجانی و نیز افغانستانی و تاجیکستانی و... همه جدید هستند، بلکه هویتِ ملّیِ ترکیه‌ای و ترک نیز «امروزی» و مربوط به سده اخیر هستند، هر چند در قامتِ قومی ایرانی و هویّتی قومی پیشینه‌ای دراز دارند و از همان اوانِ حضور در تاریخ در دایره هویت ملی و سراسریِ ایرانی صورت‌بندی می‌شده و حکومت‌های کوچک و بزرگی ایرانی را شکل می‌داده‌اند.
حالا وزیر علوم در نشست بررسی مشکلات بنیاد بو علی سینا در این زمینه هشدار جدیدی داده و نسبت به مصادره ابن سینا اظهارنگرانی کرده است. منصور غلامی با بیان اینکه مسئولان بخارا و افشنه تلاش دارند تا برای بزرگداشت بوعلی سینا بنیادی تشکیل دهند می‌گوید: برخی از کشورها برنامه دارند تا با تشکیل بنیاد و تخصیص اعتبارات زیاد، بوعلی سینا را به نام خود ثبت کنند که ما باید با برنامه‌ریزی از مصادره این دانشمند بزرگ ایرانی جلوگیری کنیم.
این اظهارات وزیر علوم در حالی مطرح شده است که دو سال پیش کتابخانه ثبت ملی شده آرامگاه بوعلی سینا را به بنیادی غیردولتی که وزیر علوم در مراسم آن شرکت کرده بود واگذار کردند.
اردیبهشت ۹۷ در اقدامی عجیب و غیر منتظره کتابخانه ثبت ملی آرامگاه بوعلی سینا همدان که از سال ۱۳۳۰ در آرامگاه بوعلی سینا مستقر است شبانه تخلیه شد و به کتابخانه میراث فرهنگی در خانه هبه شده عبادی در خیابان پاستور همدان انتقال یافت تا بنیاد غیردولتی بوعلی در آن استقرار یابد!
کتابخانه آرامگاه بوعلی سینا با حدود ۱۰ هزار و ۱۶۷ جلد کتاب که تعداد ۸ هزار و ۸۴۳ جلد آن به زبان فارسی و عربی و ۱۰۲۴ جلد آن به زبان لاتین و ۲۰۰ جلد نسخ خطی و ۱۰۰ جلد کتاب به زبان‌های دیگر است از سال ۱۳۳۰ در آرامگاه بوعلی تأسیس شد و جزو نخستین کتابخانه‌های شهر همدان است. پس از ۶۷ سال در اواخر اردیبهشت ۹۷ شبانه کتابخانه آرامگاه تخلیه شد و بنیاد بوعلی سینا که با مصوبه نشست ۵۵۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی برای شناخت و معرفی شخصیت و آثار ابن‌سینا، نابغه و فیلسوف و پزشک بزرگ ایرانی و تکریم و بزرگداشت وی در سال ۱۳۸۳ تشکیل شده و بنیادی غیردولتی و غیرانتفاعی است به این کتابخانه نقل مکان کرد!
این گونه اقدامات نسجیده مسئولان برای بنیادی غیردولتی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس هیئت امنا)، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، استاندار همدان، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان علمی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، وزیر میراث فرهنگی (دبیر هیئت امنا) اعضای آن هستند نشان از بی‌توجهی مدیران به اصل موضوع میراث فرهنگی است.
وزیر علوم در ادامه اظهارات خود می‌گوید: کلان برنامه‌ها باید مشخص باشد که به عنوان مثال این بنیاد بوعلی سینا پس از پنج سال چه دستاوردی می‌تواند داشته باشد. این بنیاد مصوبه قانونی و ملی دارد و باید بر اساس مصوبات آن برنامه‌ها اجرا شود.
سید سعید شاهرخی استاندار همدان نیز در جلسه بررسی مشکلات و ارائه راهکار برای تقویت بنیاد بوعلی سینا به این بنیاد شاره می‌کند و می‌گوید: تاسیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی کار بزرگی بود که اساسنامه آن به تصویب شورای انقلاب فرهنگی نیز رسیده است. همه باید در راستای اجرای اهداف تعریف شده در اساسنامه کمک و دین خود را به این شخصیت برجسته علمی جهان ادا کنیم.
آیت الله غیاث الدین طه محمدی رئیس بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا نیز با بیان اینکه برخی از کشورها از جمله چند کشور عربی به دنبال این هستند که بوعلی سینا را به نام خود ثبت کنند در این نشست گفت: باید آثار علمی، چاپی و خطی بوعلی سینا را از تمام نقاط دنیا جمع آوری و برای آیندگان حفظ و نگهداری کنیم.
حال باید دید این بنیادی که دو سال پیش به خاطر آن، شبانه اقدام به تخلیه کتابخانه گرانبهای آرامگاه بوعلی سینا همدان کردند تا این بنیاد غیردولتی به آن نقل مکان کند چقدر می‌تواند از نام بوعلی سینا حمایت و حفاظت و از مصادره آن جلوگیری کنند.
نظر شما