چمدان: باغ پهلوانپور بنایی قاجاری و از بناهای مهم فرهنگی - تاریخی مهریز در استان یزد است که به دلیل روان بودن آب از داخل آن از گذشته دارای جاذبه خاصی بوده است. این آب از قنات مشهور به «حسنآباد» سرچشمه میگیرد و … به جز باغ پهلوان پور به طور مستقیم از هیچیک از باغهای منطقه عبور نمیکند. آب قنات حسنآباد درختان چناری را که در حاشیه آن روییدهاند، سیراب میکند. علاوه بر قنات ذکر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری میشود.
این باغ دارای ۱۶ حقابه (سهمیه آب در اصطلاح محلی یزد حقابه نامیده میشود) است که هر ۱۲ روز یکبار به آن متعلق میگیرد. زمان هر حقابه بین ۱۰ الی ۱۱ دقیقه است که به آن سبو نیز گفته میشود.
دو طرف جوی اصلی باغ پهلوان پور درختان تنومند و سالخورده چنار قرار دارند. درختان مثمر باغ نیز شامل انار، بادام و خرمالو است و کاشت این درختان با توجه به گرمای زیاد استان یزد نمایانگر آب و هوای متفاوت نسبتاً خنک این منطقه است.
باغ پهلوان پور از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبک باغسازی کهن ایرانی به سمت و سوی باغسازی رایج امروزی است. این باغ شامل یک مجموعه ورودی، ساختمان کوشک یا شربتخانه، بنای زمستانخانه، بنای سرایداری، حمام و آشپزخانه است. سبک معماری آن ترکیبی از معماری کوشکی و حیاط مرکزی است که کوشک اصلی در مرکز آکس اصلی باغ قرار دارد، مسیر عبوری آب در باغ نیز از این محور است. علاوه بر این محور اصلی آب در دو محور دیگر نیز جریان دارد که باغ آرایی حول این دو محور به وجهی زیبا صورت گرفته است، به این معنا که درختان نظام ساز باغ در حاشیه این دو خیابان کاشته شدهاند.
مجموعه ورودی باغ شامل برج - اصطبل و کاهدان است. تزیینات برج همانند تزیینات دوره زندیه است اگر چه تاریخ احداث تمامی این سه بنای ذکر شده مربوط به دوره قاجار است. زیباترین بنای باغ کوشک یا شربتخانه است که در آکس اصلیترین مسیر باغ واقع شده است.
ساخت کوشک به دوره قاجار مربوط میشود و در سه سطح (دو و نیم طبقه) طراحی شده است. بخش داخلی کوشک شامل تالار- حوضخانه و گوشوارها است که آب قنات حسنآباد پس از آنکه وسط کوشک عبور میکند و در باغ جاری میشود. بنای معروف دیگر که در مجموعه وجود دارد، بنای زمستانخانه است که ساخت آن به دوره پهلوی اول مربوط میشود از آن جهت به زمستانخانه مشهور است که جهت آن با توجه به اقلیم منطقه، بنا را برای استفاده در زمستان مناسب میساخته است. این بنا در یک طبقه ساخته شده و اتاقهای نشیمن، پستو، طنبی و مطبخ را شامل میشود.
این باغ از داراییهای شادروان تاجر و پهلوان مهریزی «علی پهلوان پور» بوده است. باغ پهلوان پور در ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۳۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این باغ در سال ۲۰۱۱ و طی نشست سی و پنجم در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
بخسی از این باغ اکنون به «هتل باغ پهلوانپور» تبدیل شده است و گردشگران میتوانند برای اقامت در این هتل باغ اقدام کنند. سوییتهای باغ به دلیل ساختار سنتی و تاریخی اقامتی متفاوت را برای گردشگران رقم میزنند.
تصاویری از این باغ را در زیر ببینید:
تصاویر داوطلبان یونسکو در این باغ را در زیر ببنید:
عکسها: کاظم سبحان زاده - ایرنا
کد خبر 241671
نظر شما