چمدان: باغ ‌وحش مشهد سال ۱۳۳۹ در محدوده خواجه ‌ربیع تاسیس و با ایجاد شرکت باغ ‌وحش وکیل ‌آباد در سال ۱۳۵۶ در ورودی پارک جنگلی وکیل ‌آباد مستقر شد. این باغ وحش که یکی از باغ‌ وحش‌های مورد توجه گردشگرانی است که به مشهد سفر می‌کنند به خاطر مرگ تلخ ببرها در وضعیت مبهمی بسر می‌برد.

هفت توله ببر در باغ وحش مشهد تلف شدند ؛ این خبری است که 22 مردادماه سال 98 منتشر شد. اما این تنها خبر ناگوار باغ وحش مشهد در چند سال اخیر نبوده است.

درست سال پیش هم خبر پیدا شدن هفت تخته پوست و چهار جمجمه ببر در باغ وحش مشهد منتشر شد و محمد بخشی محبی معاون دادستان خراسان رضوی گفت: مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست استان منکر پیدا شدن این موارد شدند اما طی بازرسی که به دستور دادستانی انجام شد، این موارد تایید شدند. براساس اطلاعات تنها در زمستان سال گذشته هفت قلاده ببر تلف شده‌اند که این به تنهایی آمار نگران‌کننده ای‌ است و برخلاف نظر مسئولان باغ وحش که ببرها بر اثر کهولت سن تلف شده‌اند نظر کارشناس دادستانی جمجمه‌های پیداشده جوان بوده‌اند. انتقاد دیگری که به مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و مدیران باغ وحش وجود داشت، این بود که اعلام شد یک ببر در خرداد ماه بر اثر عفونت دام تلف شده است که جای تعجب دارد با این همه امکانات و متخصص آیا امکان جلوگیری از تلف‌ شدن این حیوانات وجود داشته یا خیر. {ایسنا}

این دو خبر در کنار هم نشان می‌دهد که از سال 96 تا کنون 15 قلاده ببر در این باغ وحش تلف شدند و هیچکس هم عنوان نکرده 7 تخته پوست ببر به چه کار باغ وحش می‌آمد؟

برخورد سازمان حفاظت محیط زیست در همه این سال‌ها چندان قاطع نبوده است، حمید ظهرابی معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در مورد ببرهای تلف شده در سال گذشته گفته که تلفات طبیعی بوده است.

امسال هم تورج همتی مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی یک روز پس از انتشار تلف شدن 7 توله ببر گفت: تینا و مایا (اسامی ببرهای مادر) هر کدام سه زایمان و رایا دو زایمان داشته‌اند که توله‌های تینا در دو سه روز اول تلف شدند. شانس زنده ماندن توله‌های ببر بسیار پایین است و این موضوع در کل کشور صدق می‌کند. از بین رفتن توله‌ها در همه استان‌ها اتفاق می‌افتد و از آن جایی که خراسان رضوی به صورت شفاف کار می‌کند روز تولد توله‌ها و علت تلف شدن را هم اعلام می‌کند در حالی که در بسیاری از باغ وحش‌های ایران و حتی دنیا، بدین صورت است که زمان زایمان ببرها را اعلام نمی‌کنند و بعد از گذشت یک ماه از زایمان می‌گویند یک زایمان داشته‌ایم درحالی که چند توله تلف شده است.

او البته به این نکته هم اشاره کرده بود که اگر می‌خواهیم باغ وحش استاندارد در مشهد داشته باشیم مکانش این جا نیست و باید فکری جدی برای باغ وحش مشهد شود.

دادستانی خراسان رضوی نیز به این موضوع ورود کرده است. فرزاد بهشتی معاون دادستان عمومی و انقلاب مرکز خراسان رضوی در این زمینه می‌گوید: خرداد امسال هفت توله ببر تازه متولد در باغ وحش مشهد تلف شدند که مرگ چهار قلاده از آنها با توجه به ابهامات فراوان با ورود دادستانی و تشکیل کمیته حقیقت یاب در حال بررسی است. دامپزشک باغ وحش علت مرگ آنها را عفونت تنفسی و علت مرگ یک توله دیگر را حمله شدید مادر عنوان کرده‌ است. {ایرنا} پس از این اظهارات اعلام شد که دادستانی تا مشخص شدن نتیجه کمیته حقیقت یاب صبر می‌کند. همچنین 6 ماه به باغ وحش زمان داده‌ شده تا نواقص خود را رفع کند در غیر این صورت باغ وحش پلمپ می‌شود.

اما تورج همتی مدیرکل حفاطت محیط زیست خراسان رضوی پس از اظهارات اولیه خود کمی تغییر موضع داد و گفت: باغ وحش مشهد مجوز فعالیت نداشته‌ است. به گفته او، محیط زیست خراسان از دادستانی خواسته بدون ارائه مهلت و فرصت بیشتر این باغ‌وحش را بلافاصله پلمب و تعطیل کند.

علی تیموری مدیر کل حفاظت و مدیریت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست نیز در مصاحبه‌ای در مورد آخرین وضعیت مجوز باغ وحش مشهد با بیان اینکه این باغ وحش با وجود قدمت ۶۰ ساله هنوز مجوز سازمان حفاظت محیط زیست را ندارد تصریح کرد: «این باغ وحش طی این سال‌ها هیچ مجوزی از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت نکرده و سال‌ها به همین شکل فعالیت کرده است البته باغ وحش مشهد تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست است اما مجوزه بهره‌برداری از سازمان ندارد.»

هزینه اعلام شدن وضعیت نامناسب باغ وحش مشهد و مجوز نداشتن آن جان 15 قلاده ببر بود. همچنین به نظر می‌آید هزینه نور انداختن بر سهل‌انگاری‌ها و تخلفات محیط‌ زیستی در این روزهای ایران خیلی سنگین شده‌ است.