چمدان: اقامتگاه‌های بوم‌گردی قرار بود سر و سامانی به وضعیت اسکان گردشگران کشور بدهند و برای آن‌هایی که علاقه‌ای به ماندن در هتل ندارند، گزینه‌ای متفاوت باشند. سازمان میراث فرهنگی که چند سال قبل ایده‌ای درباره امکان راه اندازی چنین اقامتگاه‌هایی نداشت، به یکباره وارد عرصه رقابت سازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی در استان‌ها شد. اتفاقی که منتقدان آن را بازی آمارسازی دستگاه‌های دولتی می‌خوانند و تبعات این بازی حالا فلسفه اقامتگاه‌های بوم‌گردی کشور را زیر سوال برده است.

بخشی از فعالان عرصه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در سه سال اخیر معترض مجوزهای بی‌حساب و کتاب به اقامتگاه‌های بوم‌گردی هستند. سازمان میراث فرهنگی نیز لیست کاملی از مجوزها، واحدهای فعال و تفکیک به استان‌ها را ارائه نمی‌دهد. مجوزهای بی‌حساب و کتاب حالا پای تاسیساتی را به اقامتگاه‌های بوم‌گردی باز کرده که هیچ شباهتی به اقامتگاه بومگردی ندارند. مجموعه‌هایی که می‌تواند موجب دلسردی گردشگران از اقامتگاه‌های بوم‌گردی شود.

نماد اینگونه مجوزها را می‌توان ارائه مجوز اقامتگاه بوم‌گردی به مجموعه پرورش ماهی در آذربایجان غربی دانست.

[caption id="attachment_232617" align="aligncenter" width="1280"] تصویر استخر پرورش ماهی در محوطه‌ای که مجوز اقامتگاه بومگردی دریافت کرده است![/caption]

یک مرکز پرورش ماهی و رستوران در یکی از روستاهای آذربایجان غربی با دو اتاق و محیط کاملا کارگاهی توانسته مجوز اقامتگاه بوم‌گردی دریافت کند. این مجموعه در واقع یک مجموعه پرورش ماهی است که در کنار آن رستورانی نیز برای پخت ماهی‌ها ایجاد شده است. با این وجود صاحبان این مجموعه با احداث دو اتاق در محوطه کارگاه خود موفق شده‌اند از اداره کل میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی مجوز اقامتگاه بوم‌گردی دریافت کنند.

[caption id="attachment_232608" align="aligncenter" width="1280"] فضای کارگاهی محوطه‌ای که مجوز اقامتگاه بومگردی دریافت کرده است![/caption]

حیاط این محوطه کارگاهی که حالا تبدیل به اقامتگاه بومگردی شده محل پرورش ماهی و بخشی از آن رستوران است که مشتریان به طور دائمی در آن رفت و آمد می‌کنند. اتاق‌ها نیز شکل و شمایل سوییت‌های اجاره‌ای را دارند و هر چند بهداشت و نظافت در آنها رعایت شده اما هیچ شباهتی به یک اقامتگاه بوم‌گردی ندارند و اتاقی ساده برای خوابیدن هستند.

سرویس بهداشتی این مجوعه شامل دو چشمه و مشترک با رستوران و کارگاه است. در اتاق‌ها حمام وجود دارد اما به غیر از پتو، تشک و متکا هیچگونه امکانات دیگری در آنها مشاهده نمی‌شود ؛ حتی کولر هم ندارند!

مدیر کل میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی به تازگی مدعی ارائه 18 مجوز اقامتگاه بوم‌گردی در سطح استان شده و عنوان کرده که 15 مورد از این اقامتگاه‌ها تسهیلات به حجم کلی 2 میلیارد تومان نیز دریافت کرده‌اند. هرچند مشخص نیست این اقامتگاه موفق به دریافت تسهیلات مالی بانکی پس از گرفتن مجوز شده یا خیر.

این مجموعه کارگاهی - اقامتی که اصول اولیه اقامتگاه‌های بوم‌گردی را رعایت نکرده اما به ضوابط دریافت هزینه ابلاغی از سوی سازمان میراث فرهنگی پایبند است و بابت هر نفر اقامت به همراه صبحانه 60 هزار تومان از گردشگران دریافت می‌کند. رقمی که با توجه به شرایط این اقامتگاه حدود سه برابر رقم اجاره سوییت‌های شهری در استان آذربایجان غربی است.

صاحبان این مجموعه‌ها در نبود هرگونه نظارت بر مجوزهای اقامتگاه‌های بوم‌گردی توسط اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی، پیش پا افتاده‌ترین ضوابط اقامتگاهی‌ها را رعایت نمی‌کنند اما به هزینه‌های نفر اقامت ابلاغی سازمان میراث فرهنگی پایبند هستند.

[caption id="attachment_232609" align="aligncenter" width="960"] فضای داخلی اتاق‌ها[/caption]

اداره کل میراث فرهنگی باید پاسخگو باشد

اکبر رضوانیان عضو هیات مدیره جامعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی کشور درباره اعطای چنین مجوزهایی به چمدان می‌گوید: هفته آینده اصلاحیه آیین‌نامه اقامتگاه‌های بوم‌گردی کشور در سازمان میراث فرهنگی تصویب خواهد شد. در این آیین‌نامه ضوابط و شرایط لازم هر اقامتگاه عنوان شده است. مطابق با این آیین نامه مشخص خواهد شد کدام مجوزها شرایط لازم را دارا نیستند.

او با اشاره به اینکه محیط کارگاهی شرایط اقامتگاهی ندارد، می‌گوید: پس از تصویب آیین‌نامه مشخص خواهد شد کدام اقامتگاه‌ها شرایط لازم را ندارد و پس از آن ادارات کل باید پاسخگوی مجوزهای خود باشند. موضوع چنین مجوزهایی مهم است و ما شاهد دادن مجوز اقامتگاه بوم‌گردی به ویلاها نیز هستیم.

[caption id="attachment_232610" align="aligncenter" width="1280"] کپی مجوز نصب شده روی دیوار اتاق[/caption]

اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی در حالی مدعی رونق اقامتگاه‌های بوم‌گردی در این استان است که تنها در محور تکاب اقامتگاه‌های بوم‌گردی نسبتا مناسبی فعالیت می‌کنند. در باقی مناطق این استان در کنار کمبود تاسیسات گردشگری، اقامتگاه‌های بوم‌گردی مناسب و استاندارد جایی ندارند و محدود به چند اقامتگاه اندک می‌شوند.

چمدان در گزارش‌های بعدی به وضعیت اقامتگاه‌های مشابه در محدوده تخت سلیمان و همچنین معرفی معدود اقامتگاه‌های استاندارد این استان خواهد پرداخت.