چمدان: راهروی بین اتاق کار فرح پهلوی و اتاق لیلا در نیم طبقه اول کاخ اصلی نیاوران این روزها میزبان یک نمایشگاه در حوزه مد و میراث فرهنگی است. نمایشگاهی با عنوان «نقشستان بلوچ»، روایتی نو از نقش و سنت دارد و برای برگزاری این نمایشگاه یکی از راهروهای کاخ اصلی نیاوران به صورت مجزا در نظر گرفته شده است. از ابتدای راهرو روی حفاظ‌های شیشه‌ای پله‌ها، برشورهای چسبی از تاریخچه سوزن دوزی خودنمایی می‌کند.



ورودی نیم طبقه اول و جلوی اتاقی که به دفتر فرح پهلوی معروف است، بخشی از لباس‌های سوزن‌دوزی خاندان پهلوی در این محل به نمایش گذاشته شده و بخش دیگری از لباس‌ها در انتها راهرو نیم طبقه اول قرار دارد.

همان ابتدای راهرو ویدیویی از صحبت‌های یکی از صاحبان برند شرکت‌کننده در نمایشگاه برای بازدیدکنندگان پخش می‌شود. ویدیویی که در فضای کاخ اصلی نیاوران فیلم‌برداری شده و صاحب برند، فعالیت خود را توضیح می‌دهد.

همچنین بخش کوچکی از پاگرد نیم طبقه چند اثر پارچه‌ای الهام گرفته از نقوش سفال کلپورگان در گوشه‌ای به نمایش گذاشته شده است.

در فضای راهروی بین این دو بخش، ویترین‌هایی از آثار تازه سوزن دوزی که توسط یک برند عرضه می‌شود، قرار داده شده و در کنار هر ویترین، برند ارائه کننده توضیحاتی از مجموعه کارها را برای مخاطبان نصب کرده است. آثاری که این روزها مشابه آن در بازار صنایع دستی زیاد است و یکی از تغییرات کاربردی در حوزه صنایع دستی محسوب می‌شود.

این آثار قرار است نقطه دیگری از وضعیت سوزن دوزی را در مقابل لباس‌های ارزشمند برجای مانده از خاندان پهلوی روایت کند. اتفاقی که نیاوران مصر است که فقط برای رقم زدن آن و نمایش زنده بودن این هنر اقدام به دعوت از برندهای تجاری برای حضور در کاخ کرده است.



این نمایشگاه در حالی برگزار می‌شود که زیر پوستر آن لوگوی دو برند تجاری فعال در عرصه مد دیده می‌شود. موزه‌ها و اماکن تحت مدیریت سازمان میراث فرهنگی بیشتر مواقع برای دعوت هنرمندان صنایع دستی از معاونت صنایع دستی سازمان یا اداره کل میراث فرهنگی در استان‌های مختلف کمک می‌گیرند اما این بار کاخ نیاوران ترجیح داده در حالی که ده‌ها هنرمند بومی و برند فعال این عرصه در استان سیستان و بلوچستان حضور دارند، برای نمایش زنده بودن هنر سوزن دوزی از برندهای تجاری خاص فعال در پایتخت دعوت کند.



چرا نمایشگاه حاشیه‌ساز شد؟

حضور برندهای مد و لباس در کاخ نیاوران سه سال است که تبدیل به یکی از خبرهای دائمی این کاخ شده و کاخ نیاوران سابقه برگزاری دو نمایشگاه مد و لباس را دارد که در آنها، تالار آبی این مجموعه ارزشمند تبدیل به بازار فروش لباس شده بود. نمایشگاه‌هایی که به بهانه‌هایی مانند حمایت از طراحان داخلی در این مجموعه برگزار شده در واقع یک مزون لباس و برای فروش البسه بوده است. در آخرین مورد حتی بخشی از کاخ نیز تبدیل به اتاق پرو این نمایشگاه‌ها شده بود. نمایشگاه‌هایی که با موسیقی‌های غربی و برپایی بار نوشیدنی و فروش گل و گیاه همراه بودند.

با وجود حاشیه‌های فراوان اجاره دادن تالار آبی کاخ نیاوران به چنین رویدادهایی، مدیران کاخ و سازمان میراث فرهنگی در برابر برپایی آن سکوت کردند. حضور دوباره برند‌های حوزه مد در نمایشگاه اخیر کاخ نیاوران، یادآور دو نمایشگاه پیشین مد و لباس در تالار آبی بود و حاشیه‌هایی برای این کاخ به همراه داشت.

[related-post id="38958"]

[caption id="attachment_224706" align="aligncenter" width="768"] نمایشگاه مد و لباس سال گذشته در تالار آبی[/caption]

دعوت از سوی کاخ بود ؛ برندسازی نکردیم

پروانه اسکاش مدیر روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران درباره نمایشگاه برگزار شده در کاخ اصلی نیاوران توضیحاتی به چمدان ارائه کرده است.

اسکاش با تاکید بر متفاوت بودن برگزاری این نمایشگاه با نمایشگاه‌های قبلی کاخ نیاوران می‌گوید: برگزاری این نمایشگاه در راستای شعار روز جهانی موزه‌ها بوده است.  لباس‌های سوزن دوزی شده خاندان پهلوی در بخشی از نیم طبقه کاخ به نمایش گذاشته شده و در کنار آن نیز زیور آلات تازه‌ساز با استفاده از سوزن‌دوزی قرار داده شده است. این نمایشگاه با هدف نشان دادن زنده بودن هنر سوزن دوزی و نمایش مجموعه‌ای از کارهای قدیمی و جدید این هنر برپا شده است.

مدیر روابط عمومی کاخ نیاوران درباره حضور برندها در کاخ نیاوران می‌گوید: دعوت از مجموعه فعال در حوزه سوزن دوزی از سوی کاخ نیاوران صورت گرفته و مسائل تجاری مطرح نبوده است. در این نمایشگاه هیچ فروشی صورت نمی‌گیرد و تنها زیورآلات ساخته شده با استفاده از هنر سوزن دوزی به نمایش گذاشته شده است.

اسکاش با رد برندسازی در کاخ نیاوران می‌گوید: حضور این برند تنها به واسطه فعالیت آنها در باز زنده‌سازی سوزن‌دوزی و استفاده از این هنر روی زیورآلات بوده و با توجه به دعوت از سوی کاخ، بحث مالی مطرح نیست.



برندها در نیاوران بر اعتبار خود می‌افزایند

برگزارکنندگان چنین نمایشگاه‌هایی در موزه‌ها سعی می‌کند آن را اقدامی تماما فرهنگی جلوه دهند، با این حال برندهای تجاری از فرصت حضور در این نمایشگاه‌ها استفاده می‌کنند. قرار گرفتن مجموعه اثر یک برند کنار آثاری که شهرت جهانی دارند، بر ارزش‌های آن برند می‌افزاید و صاحبان این برندها نیز بر این امر واقف هستند. در نمایشگاه اخیر دو برند تجاری شرکت کرده‌اند که یکی از آنها این نمایشگاه را محلی برای رونمایی از آثار تازه خود کرده است.

[caption id="attachment_224687" align="aligncenter" width="720"] اطلاع رسانی یکی از برندها[/caption]

چگونگی حضور این برندها در کاخ نیاوران حتی برای بازدیدکنندگان نیز موجب سوال بود و برخی بازدیدکنندگان از صاحبان برندهای حاضر می‌پرسیدند که با چه شرایط و اجاره‌ای توانسته‌اند کارهای خود را در کاخ اصلی نیاوران به نمایش بگذارند.

[caption id="attachment_224685" align="aligncenter" width="430"] اطلاع رسانی یکی از برندها[/caption]

از همه برندها حمایت می‌کنیم

یکی از مهمترین انتقادات به مدیریت موزه‌های کشور، شفاف نبودن شیوه در اختیار گذاشتن موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی به بخش خصوصی و حضور برندها و فعالان تجاری در آنهاست. سال‌هاست مدیریت میراث فرهنگی از ایجاد شفافیت خودداری می‌کند و مشخص نیست عواید مالی و ضوابط اجرایی برگزاری نمایشگاه‌ها، رویدادها و کنسرت‌ها در موزه‌ها و اماکن تاریخی چیست.

محمدرضا کارگر مدیر کل موزه‌های کشور درباره حواشی نمایشگاه کاخ نیاوران به چمدان می‌گوید: شعار امسال ایکوم، موزه به مثابه کانون‌های فرهنگی؛ آینده سنت‌هاست و این نمایشگاه نیز در راستای این شعار برگزار شده است.

او درباره حضور برندهای تجاری در موزه‌ها می‌گوید: سنت سوزن‌دوزی توسط یک فرد دارای توانایی با کارهای جدید ادامه پیدا کرده و در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است. برند تجاری شرکت کننده، فعال در این حوزه است و به همین دلیل در نمایشگاه حضور دارد.

کارگر درباره دادن فرصت به همه برندهای فعال در این زمینه نیز می‌گوید: از همه برندهای فعال در حوزه احیای سنت‌ها حمایت می‌کنیم. برندهایی که صنعتی را احیا کرده‌اند و سنت‌های قدیمی را به زندگی امروزی آورده‌اند می‌توانند درخواست برگزاری نمایشگاه بدهند و ما از همه آنها حمایت می‌کنیم.