چمدان: فلجی یکی از دست‌ها کارکردن لئوناردو داوینچی را در سال‌های آخر زندگی کند کرده بود. تاجایی‌که حتی لبخند ژکوند یا مونالیزا که امروزه به‌عنوان یکی از معروف‌ترین آثار داوینچی شناخته می‌شود ناتمام ماند.

تاکنون مطالعات علمی بسیاری درباره دلایل فلجی دست او انجام شده که بسیاری از آنها بر این مسئله تاکید می‌‌کنند که داوینچی در اثر سکته مغزی دچار فلجی شده بود. اما اکنون نتایج پژوهش جدیدی که گروهی از دانشمندان ایتالیایی انجام داده‌اند و به‌مناسبت پانصدمین سالگرد درگذشت نابغه رنسانسی منتشر شده است این فرضیه را مطرح می‌کند که جراحت عصبی علت فلجی دست راست داوینچی بوده نه سکته مغزی.

در این پژوهش، دو پزشک ایتالیایی به نام‌های داویده لاتزی، متخصص جراحی پلاستیک و کارلو روسی، عصب‌شناس، طرحی را که جووانی آمبروجو فیجینو، هنرمند میلانی قرن شانزدهم میلادی با گچ قرمز کشیده است و تاکنون در گالری‌های آکادمی ونیز دور از چشم عمومی محافظت می‌شد بررسی کردند.

نتایج این پژوهش که در نشریه تخصصی پزشکی Pubmed منتشر شده نشان می‌دهد که لئوناردو داوینچی در اثر سکته مغزی دچار فلجی نشده است.

این طراحی تصویری از مجسمه نیم‌تنه مرمری لئوناردو است. در این تصویر، لئوناردو پیر و رنجور است و دست راستش با باند بسته شده است. این دانشمندان توضیح می‌دهند: «باوجوداینکه این پرتره، دست داوینچی را طوری نشان می‌دهد که انگار در اثر سکته اسکمی دچار جمع‌شدگی شده است، اما ما برای این وضعیت تشخیص دیگری می‌دهیم و آن فلجی عصب زند زیرین یا عصب اولنار است. احتمالا ضعف یا ضربه علت بروز عارضه‌ای در قسمت بالایی دست راست لئوناردو و فلجی عصب زند زیرین شده است. این عصب که از کتف تا دست می‌رسد ماهیچه‌های عامل برخی حرکات دست را کنترل می‌کند.»

این فرضیه از یک نظر بسیار حائز اهمیت است؛ التهاب و فلجی دست راست داوینچی با کاهش قدرت شناختی و سایر اختلال‌های حرکتی آنگونه که در سکته مغزی مشاهده می‌شود ارتباطی ندارد. زیرا در این دوره، لئوناردو به تدریس و طراحی‌کردن با دست چپ ادامه داده است. درصورتی‌که اگر دچار سکته اسکمی می‌شد نمی‌توانست این فعالیت‌ها را تا سال 1517 ادامه دهد.

اما به‌هر رو، به‌دلیل اینکه داوینچی برای نگه‌داشتن پالت رنگ مجبور بوده از دست راست استفاده کند و با دست چپ نقاشی کند در کار کند بوده است و به‌همین علت نقاشی‌هایی چون «حنای مقدس، مریم باکره و کودک و بره»، «یحیا تعمیددهنده مقدس» و به‌خصوص «لبخند ژکوند» ناتمام مانده است.

[caption id="attachment_222243" align="aligncenter" width="801"] نقاشی ناتمام «حنای مقدس، مریم باکره و کودک و بره»[/caption]

[related-post id="193848"]

ریاضی ضعیف

اما نتایج پژوهش دیگری که در روزهای اخیر منتشر شده نشان می‌دهد که این نابغه فلورانسی باوجود تمام نبوغی که در علم و فناوری و هنر داشته در ریاضی شامل دچار ضعف بوده است.

در قرن شانزدهم ریاضی منحصرا به حساب، هندسه و جبر محدود می‌شد. هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد لئوناردو جبر بلد بوده است درحالی‌که اسنادی دال بر آگاهی او از حساب و هندسه در دسترس است.

در دفترنامه‌هایی که داوینچی نوشتن آنها را در سن 30 سالگی زمانی‌که تازه به میلان نقل مکان کرده بود و در دربار لودوویکو ایل‌مورو، دوک میلان کار می‌کرد آغاز کرده است خطاهای ریاضی قابل‌ملاحظه‌ای به دفعات دیده می‌شود.

برای مثال، ضرب 4096 در 2 می‌شود 8092 درحالی‌که داوینچی حاصل ضرب را 8192 نوشته است. همچنین درمورد ساده کردن کسر 12/12 نوشته است یک بر صفر.

در جای دیگری برای جواب جمع 13/12+7/6+3/2 نوشته است 126/78 درحالی‌که باید عدد 12/45 را می‌نوشت.

[related-post id="218749"]

[related-post id="221579"]

[related-post id="201710"]