لبخند ژکوند یا مونالیزا، یکی از آثار ناتمام داوینچی و معروف‌ترین نقاشی او است که درطول قرن‌های متمادی انگیزه مهمی برای دانشمندان، روانشناسان، فیلسوف‌ها، نویسندگان و کارگردانان بوده و تاکنون نظریه‌ها، مطالعات، آزمایش‌ها و پژوهش‌های بسیاری برای حل معمای این نقاشی که در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود عرضه شده است.
گفته می‌شود که این نقاشی، یا پرتره‌ای از لیزا گِراردینی معروف به مونالیزا یا پرتره‌ای از همسر فرانچسکو دل جوکوندو (فرانسیس دل ژکوند) است. هرچند باوجود این نظریه‌ها هیچ صحت قطعی درباره هویت این زن وجود ندارد.
یکی از معروف‌ترین ویژگی‌های این تابلو که از آن به «اثر مونالیزا» یاد می‌شود، نگاه هیپنوتیزم‌کننده‌ای و لبخند اسرارآمیزی است که هزاران بازدیدکننده‌ای را که همه روزه به شوق دیدن این اثر به لوور می‌روند خیره می‌کند.
چندی پیش، نتایج پژوهشی که دانشمندان دانشگاه فریبورگو در برزیل انجام دادند پیشنهاد داد که لبخند ژکوند درواقع نوعی بیان خوشبختی است.
[related-post id="193848"]
اما اکنون نتایج پژوهش سه عصب‌شناس ایتالیایی از دانشگاه سنت جرج لندن، دانشگاه سینسیناتی آمریکا و دانشگاه ساپیزای رم که همزمان با برنامه‌های پانصدمین سالمرگ داوینچی، در نشریه تخصصی کورتکس منتشر شده است نشان می‌دهد که معروف‌ترین لبخند جهان، «لبخندی تصنعی، به زور و غیرخودبه‌خودی» است که احتمالا مدل نقاشی به درخواست داوینچی آن را بر چهره نشانده است.
این سه پژوهشگر، دو تصویر غیرواقعی از چپ یا راست نیمه پایین صورت مونالیزا تهیه کردند که از نوع متقارن و نامتقارن بودند. سپس از 42 داوطلب در شرایط سالم روحی و بینایی پرسیدند که کدام‌یک از شش احساس پایه یا حالت بیانی خنثی را در این دو تصویر می‌بینند.
این نتایج نشان داد که حالت شادی فقط در تصویر نیمه چپ (حالت متقارن) دیده می‌شود و تصویر نیمه راست (حالت نامتقارن) نوعی بیان جدی، غمگین و منزجر را تداعی می‌کند. به‌این‌ترتیب و براساس موثق‌ترین نظریه‌های عصب‌روانشناسی احساس که می‌گویند لبخندهای خودبه‌خودی که حالت شادی را بیان می‌کند در دسته لبخندهای متقارن قرار دارند درحالی‌که، لبخندهای تصنعی از نوع لبخندهای نامتقارن هستند، این دانشمندان لبخند نامتقارن مونالیزا را به‌عنوان لبخندی غیرواقعی و از نوع لبخندهایی تعبیر کردند که افراد وقتی می‌خواهند به دروغ لبخند بزنند به‌وجود می‌آید.
به‌گفته این دانشمندان، ازآنجاکه که لئوناردو رصدگر بزرگی در بررسی فراست انسانی بود، بنابراین، معنی واقعی لبخند نامتقارن را به‌خوبی می‌دانسته و از این‌رو، به عمد از مدل نقاشی خواسته که این لبخند را بسازد تا ازطریق آن، پیام‌های مرموز و معمایی خودش را به نسل‌های بعد انتقال دهد.
[related-post id="218749"]
[related-post id="201710"]
[related-post id="207817"]
نظر شما