چمدان: محمد شعبانی کارشناس باستان شناس اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری همدان که در نشست علمی شانزدهمین گردهمایی باستان شناسی ایران سخن می گفت با بیان این مطلب افزود : کاوش اضطراری میدان امام خمینی شهر همدان در طول پروژه پیاده سازی و گودبرداری مرکز این میدان از طرف شهرداری که برای احداث یک آب نما انجام شده بود صورت گرفت .

او افزود:در طول کاوش میدان امام خمینی شهر همدان حجم زیادی از انواع مختلف داده های فرهنگی بدست آمد که می توان آنها را در چند دسته ؛ داده های سفالی ، آثار تدفینی و ساختارهای معماری تقسیم کرد .

این باستان شناس گفت : هر چند درطول کاوش اضطراری میدان امام خمینی شهر همدان به دلیل میزان تخریب ساخت و سازهای دوران معاصر ، هیچ گونه ساختار معماری دوران تاریخی به دست نیامد اما یکی از مهم ترین نتایج آن دست یابی به لایه های فرهنگی به قبل از دوران اشکانی در این شهر مربوط بود ، لایه ها و نهشته هایی که داده های سفالی مشخصی از دوران عصر آهن( ااا )هخامنشی و سلوکی داشت .

شعبانی افزود : در ادامه وجود شواهد کافی از داده های شاخص سفالین از جمله کاسه های زورقی و لاله ای دوران هخامنشی که قابل مقایسه با نمونه های فلزی خود از این دوران هستند و همچنین حجم زیادی از سفالینه های خوش ساخت و ظریف منقوش دوران سلوکی نشان از تداوم استقرار از دوران ماد تا دوران سلوکی در مرکز بافت تاریخی شهر همدان دارد .

او ادامه داد :بخش بزرگی از یافته های کاوش میدان امام مربوط به بقایای سفالی ازدوران مختلف تاریخی و اسلامی است.

این باستان شناس ، در خصوص یافته های تدفینی با اشاره به اینکه در طول کاوش در میدان امام خمینی آثار و شواهدی ازانواع گورهای دوران تاریخی بدست آمد گفت : بر اساس شیوه های به کار رفته ، تدفین های مربوطه را می توان در سه گروه کلی طبقه بندی کرد .

او  اظهار کرد: بر اساس این یافته ها  می توان به 5گور با تابوت سفالی از انواع معروف به تابوت های وانی یا قایقی شکل ، دو گور خمره و دو گور بدون تابوت اشاره کرد ؛بیشتر تدفین ها در حالت تاق باز انجام شده بودند اما یک نمونه تدفین نیز دارای حالت چمباتمه ای بود .

این باستان شناس اظها رداشت : به جز یکی از تدفین  ها تمامی آنها در درون لایه تاریخی هخامنشی تا اویل اشکانی قرار داشتند .

نخستین مطالعات هدفمند باستان شناسی جنوب شرق ایران

«بررسی های مشترک باستان شناختی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و دانشگاه توبینگن آلمان در جنوب کرمان (شهرستان های جیرفت ، فاریاب و کهنوج ؛ فصل چهارم  )» عنوان مقاله ای بود که بصورت مشترک توسط  نادر علیدادی سلیمانی و پیتر فلزنر سرپرستان هیأت باستان شناسی ارایه شد .

پروژه مشترک بررسی های باستان شناسی جنوب کرمان را می توان نخستین مطالعات هدفمند باستان  شناسی جنوب شرق ایران بر شمرد که بخش در خور توجهی از گستره شهرستان های جنوبی کرمان تا هرمزگان را دربر می گیرد .

این پروژه مطالعات خود را بر دوره های مفرغ و آهن متمرکز کرده تا ضمن بررسی جامع منطقه و شناسایی استقرارها ، ارتباط این بخش از ایران را که بر پایه متون تاریخی تأمین کننده منابع سنگ دیوریت در ساخت مجسمه ها و تندیس های بین النهرینی است با بین النهرین از طریق دریا روشن سازد .

این پژوهش با هدف شناسایی استقرار ها و پی بردن به روابط و مناسبات فرهنگی تجاری جنوب شرق ایران و بین النهرین در طول عصر مفرغ و آهن صورت می گیرد .

تل آتشی تنها استقرار ثبت شده در ناحیه دارستان

عمران گاراژیان استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه نیشابور و مجری پژوهش هایی در شرق ایران دیگر سخنران این نشست به بیان گوشه ای از پروژه «ارزیابی برداشت های مغناطیس سنجی با گمانه های آزمایشی ، نمونه موردی تل آتشی دارستان جنوب شرق کرمان » که با همکاری بنجامین موتن و کورش محمد خانی صورت گرفته پرداخت  .

او گفت: تل آتشی استقراری پیش از تاریخی واقع در حاشیه غربی لوت جنوبی ، در دارستان حدود 31کیلومتری جنوب شرق شهر معاصر بم و تنها استقرار ثبت شده در فهرست آثار ملی از مجموعه استقرارهایی است که در ناحیه دارستان واقع شده است .

وی افزود: بر اساس کاوش های انجام شده به نظر می رسد عمده آنومالی های شناسایی شده در محوطه در اصل مربوط به فرآیند فرهنگی و مربوط به دوره های پیش از تاریخی نیست بلکه معرف فرآیند های طبیعی است که در سرگذشت استقرار پس از تبدیل شدن به محوطه روی داده است .

این باستان شناس اظهار کرد: بر اسا س گمانه های شش گانه می توان نشان داد که آنچه بصورت آنومالی در تصاویر مغناطیس سنجی مشاهده می شود بیش از آنکه فرهنگی باشد طبیعی است و بیش از آنکه مربوط به زمان فعال بودن استقرار باشد مربوط به فرآیند های پس از نهشت شدن و سرگذشت طبیعی است که محوطه از سر گذرانده است .

کشف سه اثر معماری در محوطه ارگ علیشاه

«کاوش اضطراری در ارگ علی شاه تبریز» عنوان مقاله ای بود که توسط بهرام آجرلو سرپرست هیأت باستان شناسی این پروژه ارایه شد .

او گفت : در آبان ماه 1395پس از خاک برداری از گوشه شمال غربی عرصه اثر ملی ایوان ارگ علی شاه تبریز و عرصه جنوبی اثر ملی عمارت تاریخی فتح ا...اف برای ساخت یک پارکینگ بتنی برنامه کاوش اضطراری در ارگ علی شاه تبریز با هدف پیگردی سازه های معماری تاریخی و مستند ساز و مستند نگاری انجام شد .

وی افزود : از 26گمانه کاوش سه اثرمعماری مهم و شایسته درنگ و تأمل شامل یک بستر خشتی با دو دیوار چینه ای ، یک سازه آبرسانی و شالوده یک دیوار شناسایی و خاکبرداری شد.

گفتنی است، نشست های علمی شانزدهمین گردهمایی باستان شناسی ایران با حضور باستان شناسان ، کارشناسان این حوزه ، دانشگاهیان و علاقمندان در حال برگزاری است .