چمدان: تابلوی بزرگ نبرد گنجه در ورودی سالن موزه دوران اسلامی نصب شده است. این تابلوی بزرگ صحنه‌ای از نبرد سپاهیان ایران به فرماندهی عباس میرزا نایب‌السلطنه با سپاه روس را نشان می‌دهد. در سمت چپ تابلو شمایل فتحعلی شاه قاجار با تاج زرین و لباس زربفت بر اسب سفیدش سوار است. دو شخصیت مرکزی تابلو عباس میرزا فرمانده دلاور و شجاع سپاه ایران است و ایوان پاسکویچ فرمانده سپاه روس که در حال عزیمت است. در گوشه سمت راست بالا نیز آرایش سپاه روس دیده می‌شود که فرماندهان با نگرانی صحنه‌های نبرد را دیده بانی می‌کنند. صحنه‌هایی از شیپورچیان و جارچیان، عزیمت گروه گروه مردم برای دفاع از سرحدات کشور، کشته‌ها و اسرای شکسته خورده روس در زیر پای سربازان ایرانی، صحنه‌های فرار و تیراندازی روس‌ها به‌طرف سپاهیان ایرانی از جمله صحنه‌های این تابلو است. حرکت‌های بصری شخصیت‌ها، استفاده از پرسپکتیو مقامی و ترکیب بندی‌های موزون در رنگ و فرم به تابلو جان بخشیده و آن را به یک شاهکار هنری تبدیل کرده‌ است.



این نقاشی تاریخی توسط مجموعه میراث آرکا مستندنگاری و ویدیوی متفاوتی از آن منتشر شده است:

علیرضا بهرمان رئیس پژوهشکده هنرهای ملی سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی پیش از این درباره این تابلو گفته است: در زمان شروع فعالیت این موزه آندره گدار با کمبود اشیاء برای نمایش مواجه بود از این رو به دستور وی برخی از آثار ارزشمند که امکان تخریب و سرقت آنها وجود داشت از بدنه بناها جدا و به موزه ایران باستان منتقل شد. به دلیل نبود امکانات و دانش کافی در آن زمان این آثار به صورت قطعات کوچکتر به موزه منتقل و با استفاده از مصالح ساختمانی دوباره به شکل یکپارچه درآمده و به نمایش گذاشته می‌شد. برای جداسازی موزه ایران باستان و دوران اسلامی در سال 1350 و جانمایی آثار به صورت منفک هیأت کارشناسی از ایتالیا وارد ایران شد ولی تنها بعد از جداسازی سه قطعه در جریانات پیروزی انقلاب اسلامی پروژه متوقف شد.

او ادامه داد: برای انجام مجدد این کار شرکت ایتالیایی مبلغ زیادی را پیشنهاد داد و در نهایت کار با یک گروه ایرانی به سرپرستی اینجانب شروع شد. در سال 1375 - 1374 تمامی آثار موزه ایران باستان از بدنه جدا شد ولی دیگر نمی‌توانستیم اینها را مانند آندره گدار قطعه قطعه کنیم و باید یکپارچه منتقل می‌کردیم. خط آخر این پروژه در سال 1374 به انتقال تابلوی نقاشی نبرد گنجه منتهی شد و با توجه به حساسیت این تابلو اجازه انتقال آن داده نشد و در نهایت در سال 1376 دوباره انتقال این تابلو در اولویت قرار گرفت و در سال 1392 اجازه انتقال آن را به گروه دادند. از این رو پژوهش‌ها و تحقیقات گسترده‌ای را انجام دادم تا محل پیدایش این اثر را بیابم.

بهرمان درباره این تاریخچه این تابلو گفته است: تابلوی نقاشی نبرد گنجه به بنای نظامیه تعلق ندارد زیرا اندازه تابلو بزرگتر از این و به شکل گنبدی و یک طاقی مانند دارای قوس بوده و احتمالا حدود ۷ تا ۸ متر بوده است پس بعید به نظر می‌آید متعلق به بنای نظامیه باشد. از طرفی بیشتر تابلوهای نظامیه روی بوم بوده و نشان می‌دهد که در آن زمان نقاشی‌ها را روی پارچه می‌کشیدند تا در اثر تخریب بنا آسیب نبیند.

او ادامه داد: براساس مدارک و پژوهش‌ها محل اولیه تابلو یکی از خانه‌های شاهزاده‌های قاجار در قم است. در ساخت مسجد اعظم قم به دستور آیت الله بروجردی در نزدیکی حرم حضرت معصومه و توسط استاد لرزاده، تعدادی از خانه‌های قدیمی که متعلق به شاهزادگان قاجار بود خریداری و تخریب شد. لرزاده با توجه به شناختش از تابلو و اهمیت آن، از تخریب و آسیب به تابلو جلوگیری کرد و احتمالا برای محافظت بیشتر و نمایش آن را به موزه ایران باستان تحویل داده است.

رئیس پژوهشکده هنرهای ملی سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی افزود: این تابلو از قم به صورت قطعه قطعه وارد موزه ایران باستان شده ولی متأسفانه تا کنون سندی مبنی بر سال جابجایی آنها مشاهده نشده است زیرا در جریان انتقال مرکز اسناد به شیراز در دولت قبل بسیاری از اسناد آسیب دیده‌اند ولی اگر ثابت شود که بین سال‌های 1331 تا 1333 این نقاشی منتقل شده است به ضرس قاطع می‌توان گفت که از شهر قم به موزه ایران باستان آمده است. این تابلو که روی دیوار کشیده شده بود پس از انتقال به موزه ایران باستان توسط مرمتگران ایتالیایی روی پارچه منتقل شده و به صورت کنونی درآمده است.