[caption id="attachment_210545" align="aligncenter" width="635"]
آمار گردشگران خارجی ایران در سال‌های 84 تا 92[/caption]
مسئله برجام
تغییر سیاست تنش آمیز با کشورهای دنیا و مذاکره برای برجام، نخستین موج امید را به گردشگری ایران تزریق کرد. ایران از زمان توافق اولیه هسته‌ای تبدیل به سرخط خبرهای دنیا شد. این بار اما از بمباران تبلیغات منفی خبری نبود و پیام دوران تازه‌ای از روابط بین الملل ایران مخابره می‌شد. این اتفاق ایران را به جاذبه‌ای تازه برای گردشگران تبدیل کرد. مقایسه نمودارهای آمار گردشگر ورودی به کشور حد فاصل سال‌های 84تا 92 و مقایسه آن با سال‌ها 92 تا 97 نشان از رشد مثبت و رونق گردشگری دارد.
[caption id="attachment_210546" align="aligncenter" width="781"]
نمودار گردشگران خارجی ورود به ایران در 20 سال اخیر[/caption]
ایران به سرعت تبدیل به مقصد خاصی برای گردشگری شد و برخی از کشورها از مد سفر به ایران می‌گفتند. اتفاقی که هر چند باعث سیاست‌های خصمانه آمریکا شد تا با برقراری ویزا برای گردشگرانی که به ایران سفر می‌کردند، سعی کند رونق گردشگری ایران را تحت تاثیر قرار دهد و بازار گردشگری ایران به ویژه در اروپا را هدف قرار دهد.
زمانی که محمد جواد ظریف در قاب تلویزیون با همتایان اروپایی خود ظاهر می‌شد، بازار گردشگری ایران رشد را تجربه می‌کرد. هر چند از همان زمان بسیاری معتقد بودند که بخش عمده این رشد حاصل از موج تبلیغاتی است که همزمان با برجام راه افتاده و ناکارآمدی و سردرگمی بخش گردشگری دولت توانایی تثبت این رشد را نخواهد داشت. اتفاقی که با خروج آمریکا از برجام بخشی از آن رخ داد، با این وجود به استناد آمار هنوز تصویر خاصی که از ایران طی مذاکرات هسته‌ای ایجاد شده بود، بین گردشگران وجود دارد و موج تبلیغات منفی مانند گذشته تاثیر ندارد.
وقتی سفر به ایران آسان شد
اما تاثیر سیاست‌های محمد جواد ظریف محدود به انتقال پیام تغییر نبود، وزارتخانه تحت مدیریت او همواره نقش مستقیمی در گردشگری ورودی به کشور داشته است. وزارت خارجه طی سال‌های گذشته و با هدف گسترش روابط دیپلماتیک و ارتباطات تجاری به سمت حذف روادید با کشورهای مختلف رفته است. اقدامی که فارغ از نتیجه، گسترش تبادل گردشگری همواره یکی از اهداف آن بوده است.
اما وزارت امور خارجه در بحث آسان سازی ورود گردشگران به ایران در سال‌ها گذشته اقدامات بسیاری انجام داده است. در مهمترین اقدام، اتباع بخش قابل توجهی از کشورها امکان دریافت ویزای فرودگاهی پیدا کردند. پس از آن پرتال جامع ویزا به آژانس‌های گردشگری ایران امکان درخواست ویزا برای گردشگران خارجی را داد و روند صدور این ویزاها نظم پیدا کرد. ضلع سوم این اقدام حذف برچسب روادید ایران از گذرنامه گردشگران خارجی بود. اقداماتی که می‌کوشد برخی تلاش‌ها برای تحت تاثیر قرار دادن صنعت گردشگری ایران را خنثی سازد.
در مجموع وزارت امور خارجه در دوره محمد جواد ظریف بدون بزرگنمایی و اقدام تبلیغاتی تلاش کرده تا در گردشگر ورودی تاثیرگذار بوده و در جهت آن تلاش کند. درک فرا حوزه‌ای وزارت خارجه و قبول نقش مهمش در صنعت گردشگری اتفاقی است که در باقی ارکان دولت حسن روحانی طی دو دوره اخیر نیافته و مجموعه‌های دولتی دیگر به ویژه وزارتخانه‌ها نه تنها نتوانستند نقشی در حوزه گردشگری ایفا کنند، که برخی از آنها مانند وزارت صنعت معدن و تجارت، سنگ نیز پیش پای راه رونق گردشگری انداختند.
ماموریت ناتمام آقای ظریف
حضور ظریف در راس وزارت خارجه، تبعات مثبتی برای میراث فرهنگی پایتخت نیز داشت. وزارت امور خارجه طی سال‌های گذشته با قراردادهای بین شهرداری، میدان تاریخی مشق تهران را مرمت کرده است. مرمتی که به داخل ساختمان تاریخی وزارت امور خارجه نیز کشیده شد و طی آن جزییات معماری این بنا و حتی بخشی از وسایل تاریخی وزارت امور خارجه مرمت شد. طی ماه‌های گذشته نیز وزارت امور خارجه قول بازگشایی دائمی درهای میدان مشق را به روی گردشگران داده تا سخت گیری‌های معمول وزارت در بستن این محوطه تاریخی تمام شود. با این وجود بسیاری از فعالان میراث فرهنگی چشم به یک ماموریت ویژه برای وزیر امور خارجه داشتند. ماموریتی که سال‌هاست این وزارتخانه آن را ناممکن می‌داند. تغییر کاربری میدان مشق به مجموعه موزه‌های ملی کشور براساس مصوبه دولت در سال 83، ماموریتی بود که شاید از دوره وزارت امور خارجه محمد جواد ظریف برمی‌آمد. دوره‌ای که حالا به نظر می‌رسد به سر رسیده است.
[related-post id="210329"]
نظر شما