چمدان: معابد ابوسمبل که در جنوب‌غربی شهر اسوان در روستای ابوسمبل نزدیک شهر نوبه در مصر علیا در مرز سودان قرار دارد از دو معبد سنگی عظیم تشکیل شده است و به‌ عنوان بخشی از بناهای تاریخی نوبه به‌ عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته می‌شود.

این معابد دو قلو در قرن سیزدهم پیش‌ازمیلاد در دوره سلسله سلطنت نوزدهم و پادشاهی فرعون رامسس دوم ساخته شد.

درست 60 سال قبل، در سال 1959، کمپینی بین‌المللی برای نجات «بناهای تاریخی نوبه» راه‌اندازی شد که جلوی طرح ساخته‌شدن سد بزرگ اسوان را بگیرد.

اما این کمپین بین‌المللی بر دولت مصر که با هدف تولید برق و کنترل آب کشاورزی این پروژه ارائه کرده بود اثر نکرد و این طرح از سال 1960 عملیاتی شد.

با آغاز به‌ کار عملیات سدسازی، یونسکو هشدار داد که پس‌ از آبگیری سد از رودخانه نیل، معابد ابوسمبل زیر آب خواهد رفت و از جامعه معماران و باستان‌شناسان خواست تا راهکاری ارائه دهند.



به‌ این‌ ترتیب، سال 1964 تیمی چندمیلیتی از باستان‌شناسان، معماران، مهندسان و کارگران ماهر در پروژه‌های سازه‌های سنگین تشکیل شد تا این دو معبد را از محل اصلی به نقطه‌ای مرتفع‌تر جابه‌جا کنند.

بین سال‌های 1964 تا 1968 برابر با 40 میلیون ساعت کاری، بیش‌ از دو هزار کارگر کل را محوطه به بلوک‌های بزرگی با وزن متوسط 20 تا 30 تن تقسیم کردند، بلوک‌ها را به محل از پیش تعیین‌شده بردند و آنها را دوباره روی هم چیدند. در این بازسازی و جابه‌جایی حتی زاویه جهت آفتاب بر محوطه منطبق با محل اصلی تنظیم شد.

محل جدید 60 متر بالاتر از محل اصلی و 200 متر عقب‌تر از رودخانه نیل بود. دو سال بعد از انتقال کامل معابد ابوسمبل، سد بزرگ اسوان آبگیری شد. دریاچه‌ای که پشت این سد به‌وجود آمد دریاچه ناصر نام گرفت و عملیات نجات معابد رامسس دوم به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های مهندسی باستان‌شناختی در تاریخ ثبت شد.

امروزه هزاران گردشگر برای بازدید از این معابد به دریاچه ناصر می‌آیند. معبد بزرگ‌تر به رع-حوروس (مرکب از رع خدای آفتاب نیمروز و حوروس خدای آسمان و انتقام)، پتاح (خدای هنر) و آمون (خدای خورشید) تقدیم شده است. در این معبد برای سه خدای مصری سه مجسمه بزرگ ساخته شده که کنار مجسمه چهارم که برای رامسس دوم است قرار دارند.

معبد کوچک‌تر به حاثور (الهه عشق و زیبایی) و نفرتاری (همسر اصلی رامسس دوم) تقدیم شده است.

عملیات ساخت این معابد حدود سال 1266 پیش‌ازمیلاد آغاز شده و پس‌از نزدیک به 20 سال به اتمام رسیده است. این معابد تا سال 1813 فراموش‌ شده بودند. در این سال، شرق‌شناس سوییس ژان‌لویی (يوهان‌لودويك) بركهارت راس حاشیه زینتی معبد اصلی را کشف کرد و از این کشف با مکتشف و سیاح ایتالیایی جووانی بلتزونی صحبت کرد و به‌ این‌ ترتیب، بلتزونی در سال 1817 کل محوطه را پیدا کرد.