چمدان:  «جامعۀ باستان شناسی ایران» در بهمن ماه 1396 پیرو خبرهایی که نشان از آسیب به عرصۀ شهر تاریخی و باستانی شوش داشت نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی نوشت.

مجموعه باستانی شوش با قدمتی هفت هزارساله به دلیل ارزش‌های منحصر به فردش در سال 1394 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

در این نامه، ضمن ارائه پیشنهادهایی برای پیش­گیری از تعرض به عرصه باستانی شوش، مراتب هشدار و اعتراض نسبت به کم توجهی به این میراث تمدن بشری بیان شده بود. این اعتراض مورد توجه وزیر محترم وقت راه و شهرسازی قرار گرفت و طرح مذکور به طور موقت متوقف شد. به تازگی در پی یورش شبانه بولدوزرها به عرصه باستانی شهر شوش، علاوه بر اعتراض‌های گسترده­‌ای که این اقدام ناهنجار برانگیخت و در رسانه‌­ها بازتاب داشت، یکی از نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی، سرکار خانم پروانه سلحشوری، نیز در این زمینه واکنش مناسبی نشان دادند. ایشان ضمن استفاده از نظر متخصصان باستان­‌شناسی که در نامه «جامعه باستان­شناسی ایران» درج شده بود، طی نامه‌­ای به وزیر محترم راه و شهرسازی خواستار «اعلام نظر تخصصی این وزارتخانه در خصوص عبور زیرگذر شوش و جلوگیری از دوباره‌کاری شدند».

پس از انتشار این نامه، شهرداری و شورای شهر شوش جوابیه‌ای در قبال این اقدام شایسته و مسئولانه خانم سلحشوری منتشر کردند که در انتهای آن به اعتراض «جامعۀ باستان شناسی ایران» نیز پرداخته شده بود. متاسفانه در جوابیه مذکور، نامه «جامعۀ باستان شناسی ایران» تحریف شده است. «جامعه باستان­شناسی ایران» ضمن تشکر از سرکار خانم سلحشوری برای استفاده از مفاد آن نامه در استیفا حقوق مردم شوش و ملت ایران و تذکر برای پرهیز از به تاراج دادن میراث ملی و جهانی، ابتدا به روشنگری درباره تحریف آرای «جامعه باستان شناسی ایران» پرداخته و سپس به طرح چند پرسش از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش خواهد پرداخت.

[related-post id="200636"]

در «جوابیه شهرداری و شورای شهر شوش» چند بار تاکید شده است که «زیرگذر» مورد مناقشه در بیرون از عرصه میراث جهانی شوش قرار دارد. به نظر می­‌رسد که «عرصه میراث جهانی» دستاویزی برای سرپوش نهادن به اقدامات خلاف قانون در طرح مذکور شده است. شهر باستانی شوش واجد عرصه‌­ای ملی است که در سال ۱۳۹۴ به تصویب دولت جمهوری اسلامی ایران رسیده و باید از سوی همگان، به ویژه از سوی اجزای دولت یا نهادهای وابسته به آن، محترم شمرده شود.

عرصه مذکور ۷۰۰ هکتار است و «زیرگذر» مورد مناقشه، آشکارا درون عرصه مصوب و ابلاغ شده ملی قرار دارد. اما افزون بر این، زیرگذر مذکور درون «حریم درجه یک» جهانی شهر شوش نیز واقع شده است.

مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به نامه‌­ای از رییس اداره میراث فرهنگی شوش استناد می­‌کنند که در آن قید شده که «زیرگذر شوش در عرصه میراث جهانی واقع نیست» و با نادیده گرفتن سایر اسناد متقن، این نامه را مبنا و مجوزی برای اقدامات غیرقانونی خود قرار داده ­اند. این در حالیست که حتی در نامه مذکور نیز گفته نشده که محل «زیرگذر» در درون عرصه ملی شوش قرار ندارد. در واقع، با توجه به فضای به وجود آمده در شوش، مسئول اداره میراث فرهنگی شوش با علم به این­که مبنای عمل برای همه ادارات - از جمله فرمانداری، شهرداری و شورای شهر شوش- مصوبات ملی است، از درج این نکته که «زیرگذر» در عرصه مصوب ملی جای ندارد، اجتناب کرده است.

[related-post id="201333"]

بعد از توضیح این دو نکته، لازم است مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش به چند سوال که دغدغه بسیاری از مردم ایران در قبال وقایع شوش است پاسخ دهند:

1- در این جوابیه به تخصیص و پرداخت «۵۵۰ میلیون تومان اعتبار جهت گمانه­ زنی برای سازمان میراث فرهنگی» اشاره شده است. خواهشمند است مدارک و مستندات این پرداخت­‌ها را رسانه‌ای کنند. از سوی دیگر از مدیران مربوطه در سازمان میراث فرهنگی نیز خواهشمندیم تا با ارائه مستندات و شواهد متقن در این خصوص شفاف‌سازی کنند.

2- در این جوابیه به طرزی عجیب و غیرحرفه­‌ا‌ی، دلیل برچیدن «پل روگذر» شوش را «توافق معاون سازمان میراث فرهنگی با برچیده شدن آن پل» و «موافقت با احداث زیرگذر» عنوان کرده‌اند. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می­‌شود اسناد و مجوزهای قانونی تخریب «پل روگذر» شوش را که باید از سوی وزارت راه و شهرسازی و استانداری خوزستان صادر شده باشد، منتشر کنند. همچنین مجوز مکتوب «احداث زیرگذر» از سوی سازمان میراث فرهنگی رسانه‌ای شود. بدیهی است که در صورت صدور چنین حکمی از سوی مدیران میراث، مسئولان مربوطه باید جهت صدور مجوز و عملکرد غیرتخصصی و حرفه ای مورد بازخواست قرار بگیرند. اما در صورت وجود نداشتن چنین اسنادی، تمامی حوادث و معضلات ناشی از تخریب «پل روگذر» بر عهده مسئولان و مدیران در شهرداری و شورای شهر شوش خواهد بود و باید پاسخگو باشند.

3- در جوابیه ذکر شده است که «طرح جاده کمربندی شوش» به دلیل «وجود آثار و محوطه­‌های باستانی» از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مخالفت قرار گرفته است. بنا به اطلاع، این امر نیز صحت ندارد. از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می‌­شود، نقشه‌های مسیر پیشنهادی «جاده کمربندی»، گزارش بررسی­‌های باستان‌­شناسی این مسیر و نیز اسناد مخالفت سازمان میراث فرهنگی را منتشر کنند.

4- با توجه به بالا بودن سطح آب‌­های زیرزمینی در شوش، از مسئولان محترم شهرداری و شورای شهر شوش درخواست می‌­شود مدارک و راهکارهای عملی حفاظت از «زیرگذر» در این منطقه مرطوب را ارائه کنند. گذشته از این مورد، تمهیدات لازم برای مواقع بحرانی مانند سیل، آتش سوزی و سوانح بزرگ از جمله تصادفات در درون زیرگذری به طول ۱۹۰۰ متر چیست؟ و در صورت بروز چنین وقایعی، کمک رسانی به حادثه دیدگان چگونه خواهد بود و مسئولیت عواقب آن با چه کسانی است؟ صدماتی که با وقوع این بحران‌ها به جان انسان‌ها و نیز به آبروی کشور وارد خواهد آمد را چه کسانی برعهده خواهند گرفت؟ از مسئولان مربوطه تقاضا داریم در این باره هم توضیحات کافی به ملّت ایران و شهروندان استان خوزستان و شهرستان شوش ارائه کنند.

[related-post id="202755"]

در پایان، سخنی با مردم شریف و آگاه شهر شوش داریم: در جوابیه مسئولان شهرداری و شورای شهر شوش دلیل بی‌­توجهی به طرح احداث «جاده کمربندی شوش» به وضوح «هزینه بسیار کلان اجرای این پیشنهاد و شرایط تخصیص اعتبارات در سطح کشور» اعلام شده است. می­‌دانیم که راهکار بنیادی برای حل معضلات ترافیکی و رفع حوادث جاده­‌ای شهر شوش احداث یک «جاده کمربندی» است. چه ضرورتی دارد که جاده ترانزیت شمال به جنوب کشور فقط از دل شهر شوش بگذرد؟ واضح است که در این صورت نه تنها از بار ترافیکی شهر کاسته نخواهد شد بلکه با تردد خودروهای سنگین از بافت شهری، خطرات بیشتری متوجه جان ساکنان شده و افزایش آمار تصادفات را در پی خواهد داشت. مثل همه شهرهای کشور، مشکلات ترافیکی شهر شوش با «جاده زیرگذر» حل شدنی نیست، بلکه تنها با «جاده کمربندی» مرتفع خواهد شد. احداث جاده زیرگذر همانند جاده تخریب شده روگذر به طور موقت مشکلات را رفع کرده و در آینده نزدیک بر مشکلات موجود خواهد افزود. احداث جاده زیرگذر اتلاف منابع اعتباری شهر شوش است. به ­راستی چه زمانی مسئولان مربوطه به این نتیجه خواهند رسید که باید برای امنیت روانی و جانی مردم شهر شوش و استان خوزستان تلاش کنند و احترام واقعی قائل باشند؟ بجاست که شهروندان شوش از مسئولان مربوطه بخواهند تا روشنگری کنند که با علم به هزینه‌­بردار بودن احداث «جاده کمربندی»، چرا پل روگذری را که موقتاً مشکلات مردم را برطرف می کرد، برچیدند؟!

به گزارش چمدان طرح احداث زیرگذر شوش در حریم اثر ثبت جهانی شهر شوش باعث ایجاد چالش بین میراث فرهنگی و نهادهای شهری شده است.

[related-post id="203607"]

[related-post id="199267"]