چمدان: گزارشی که سازمان هواپیمایی کشوری ایالات متحده در اواخر سال 2016 از برخورد حیوانات وحشی به هواپیما منتشر کرد، نشان می‌داد در سال 2015 تعداد 13795 مورد برخورد گزارش شده است که 95 درصد آنها به برخورد پرنده‌ها مربوط است. این آمار نشان دهنده یک درصد افزایش نسبت به سال 2014 و 7 برابر سال 1990 است. آمار برخورد با جانوران وحشی از سال 1990 جمع آوری شده است.

همچنین میزان خسارت‌های ناشی از این برخوردها کاهش یافته است. این تعداد در سال 2015 به 616 مورد می‌رسد که نسبت به سال 2000 نوزده درصد کاهش را نشان می‌دهد. با این وجود دست اندرکاران صنعت هواپیمایی به خوبی دریافته‌اند که برخورد با حیوانات همچنان ادامه دارد و می‌تواند ایمنی پرواز را به خطر اندازد. بین رفته‌اند. از سال 1988 تاکنون تعداد 262 تن در اثر سانحه ناشی از برخورد پرونده با هواپیما جان باخته‌اند. در ضمن 247 هواپیما نیز در اثر برخورد با پرندگان و جانوران وحشی از بین رفته‌اند.

 

[caption id="attachment_193971" align="aligncenter" width="824"] پرنده‌ها بیشتر به سمت چپ هواپیما برخورد می‌کنند. شاید علتش این باشد که پرنده‌ها متوجه چراغ قرمز در نوک بال چپ هواپیما نمی‌شوند. کارشناسان می‌گویند شاید با تغییر رنگ قرمز نوک بال چپ بتوان توجه پرنده‌ها را جلب کرد و آنها نیز از هواپیما دوری کنند [/caption]

 

مدیریت جانوران وحشی

روش‌های موفقیت آمیزی برای حذف جانوران وحشی / پرنده‌ها از محیط فرودگاه صورت گرفته است. مانند جابه جا کردن زیستگاه، کاهش منابع غذایی، استفاده از سگ و پرنده‌های شکاری، صداهای بلند و شیوه‌های ترساندن. تلاش‌های خارج از پیرامون فرودگاه نبز تاثیر اندکی داشته است.

بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد افزایش جمعیت پرنده‌ها و سر و صدای اندک هواپیماهای جدیدی که توجه پرنده‌ها را کمتر جلب می کنند، احتمال برخورد با پرنده را افزایش می‌دهد. یکی دیگر از راه‌های خوب برای جلوگیری از برخورد پرنده‌ها آشکار کردن هواپیماست. در نتیجه توجه پرنده به هواپیما جلب می‌شود و از آن دوری می‌کند.

بعضی از بررسی‌های زیست شناسان نشان می‌دهد برج‌های مخابراتی که چراغ قرمز دارند، پرنده‌ها بیشتر به آنها برخورد می‌کنند تا به برج‌هایی که با چراغ دارای نور با طول موج کوتاهتر روشن می‌شوند.

بررسی‌های دیگر نیز نشان می‌دهند چراغ‌های هواپیما می‌توانند در جلوگیری از برخورد پرنده‌ها با هواپیما نقش مهمی داشته باشند. کارشناسان پیشنهاد داده‌اند که حتی با نصب یک چراغ در لبه بال به ویژه هنگام مهاجرت شبانه پرنده‌ها می‌توان از برخوردشان با هواپیما جلوگیری کرد. چراغ‌های دیگری مانند چشمک زن‌های پرنور، چراغ‌های گردان در بالا و زیر هواپیما نیز می‌توانند حضور هواپیما را به پرنده‌ها نشان دهند. البته برای مشخص کردن الگوی رفتاری پرنده‌ها در فرار کردن از شئی به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

آزمون نظریه‌ها 

بر اساس گزارش انجمن شرکت‌های هواپیمایی، پژوهشگران سازمان هواپیمایی کشوری ایالات متحده با جمع آوری اطلاعات سال‌های 1990 تا 2015 درباره برخورد جانوران با هواپیما تلاش کردند به این سئوال پاسخ دهند که آیا چراغ‌های قرمز در نوک بال هواپیما توجه پرندگان را به خود جلب می‌کنند یا خیر و چرا پرنده‌ها بیشتر از بال راست با بال چپ هواپیما برخورد می‌کنند.

پژوهشگران بدنه هواپیما را به چند قسمت تقسیم کردند و تنها مواردی که پرنده به یکی از موتورها یا هر دو موتور برخورد کرده بود را از بقیه گزارش‌ها جدا کردند. در ضمن برخورد پرنده در شب و روز هم از یکدیگر تفکیک کردند.

بررسی‌ها نشان داد که از مجموع برخورد پرنده به هواپیماهایی که موتورشان زیر بال‌ها نصب شده بود 3522 گزارش (53 درصد) شامل برخورد به موتور سمت چپ و 3121 (47 درصد) مربوط به برخورد با موتور سمت راست است. اختلاف 401 برخورد بین موتورهای چپ و راست چشمگیر بود. البته این در مقایسه با 50 درصد احتمال برخورد به هر کدام از موتورها توجه پژوهشگران را به خود جلب کرد.

با در نظر گرفتن ساعت‌های مختلف روز (روشنایی کامل، شب، سپیده، بامداد، آغاز شب) تعداد برخورد پرنده به موتور سمت چپ بیشتر از موتور سمت راست بوده است. در میان هواپیماهایی که موتورهایشان زیر بال نصب شده‌اند موتور سمت چپ هواپیمای بوئینگ 737 بیشترین برخورد با پرنده را داشته است. در حالی که در هواپیماهای ایرباس تعداد برخورد پرنده با موتورهای سمت راست و چپ یکسان بوده است.

 

[caption id="attachment_193972" align="aligncenter" width="1280"] در میان هواپیماهایی که موتورهایشان زیر بال نصب شده‌اند موتور سمت چپ هواپیمای بوئینگ 737 بیشترین برخورد با پرنده را داشته است. در حالی که در هواپیماهای ایرباس تعداد برخورد پرنده با موتورهای سمت راست و چپ یکسان بوده است[/caption]

بررسی گزارش‌های برخورد پرنده با هواپیماهایی که موتورشان در عقب نصب شده است، تعداد 1200 مورد برخورد (56 درصد) به موتور سمت چپ و 949 مورد برخورد (44 درصد) به موتور راست گزارش شده است. این تفاوت بسیار چشمگیری است. این تفاوت با توجه به زمان روز (روشنایی کامل، شب، سپیده بامداد و آغاز شب) به همین صورت مشاهده می‌شود. تفاوت بین تعداد برخورد پرنده بین موتورهای چپ و راست هواپیماهای ام دی80 و دی سی9 بسیار چشمگیر است. در صورتی که برخورد پرنده با موتورهای هواپیمای آرجی کانادایی که کوچکتر است یکسان است.

در این گزارش آمده است: تصویر هواپیمای در حال پرواز در زمانی که روشنایی کم می‌شود با پس زمینه نیز باید بررسی شود. شاید به خاطر تشخیص نادرست یا حتی دشواری در تشخیص هواپیما در پس زمینه نقش مهمی در برخورد پرنده‌ها با هواپیما در شرایط کم نور داشته باشد.

زمانی که هواپیما به ارتفاع 10 هزارپا می‌رسد، چراغ‌های فرود آن روشن می‌شود. از آنجا که بیشتر برخوردها در این ارتفاع روی می‌دهد شاید به این خاطر باشد که چراغ‌های فرود خیلی روشن‌تر از چراغ قرمز نوک بال چپ است و پرنده چراغ قرمز را نمی‌بیند و به قسمت‌های دیگر هواپیما برخورد می‌کند. از سوی دیگر علت برخورد پرنده‌ها به موتور چپ هواپیما، تمایل حرکت به چپ پرنده‌ها باشد که با توجه به غالب بودن فعالیت‌های سمت چپ مغز صورت می‌گیرد.

در بسیاری از موارد نیز پرنده‌ها که هواپیما را می‌بینند خیلی سریع اقدام می‌کنند تا هر چه زودتر از مسیر هواپیما خارج شوند. در این موارد نیز برخورد پرنده‌ها به طرف چپ و موتور چپ هواپیما بیشتر از سمت راست بوده است.

در حال حاضر همه آمارهای مربوط به برخورد پرنده با هواپیما نشان می‌دهد که برخورد پرنده‌ها به موتور چپ هواپیما بیشتر از موتور سمت راست است. هنوز پژوهش‌های بیشتری باید در این زمینه صورت گیرد تا کارشناسان بتوانند به یک نتیجه کلی دست پیدا کنند.