چمدان: آسبادهای خوانشرف در روستای خوانشرف از توابع نهبندان در خراسان جنوبی یکی از سازههای معماری است که پیوند انسان و طبیعت را در منطقهای کویری به خوبی نشان میدهد. این سازهها که در مجموع 10 آسباد با جهت شمالی-جنوبی در کنار هم هستند، طولی برابر 13 متر و عرضی برابر 3 متر دارند و ارتفاع آنها از سطح زمین حدود 4 متر است.
این سازهها با استفاده از انرژی باد سبب حرکت چرخی سنگی و آرد شدن گندم میشدهاند و نمونهای از میراث ایرانیان برای استفاده پاک از انرژیهای طبیعی و استفاده صحیح و سودمند انسانها از آنها به حساب میآیند.
آسبادهای خوانشرف سه دیوار دارند، یکی از این دیوارها نیمه است و به سمت غرب که مقابل جهت وزش بادهای 120 روزه است قرار گرفتهاست، این دیوار که انحنا دارد باد را به سمت فضای محصور در داخل سه دیوار میکشد. باد درون آسبادها با سازوکار ویژهای سبب به حرکت درآمدن پرههای چوبی، تیرکها و در نهایت سنگهایی مدور با قطر 10 تا15 سانتیمتر میشود.
استفاده از آسباد در منطقه نهبندان قدمتی هزار ساله دارد اما شدت بادهای 120 روزه علاوه بر اینکه سبب به حرکت درآمدن سنگ آسباد میشده سبب فرسایش و تخریب مجموعه آسباد نیز بودهاست بنابراین سازه آسبادهای به جای مانده در دوره قاجار تجدید ساخت شدهاند.
آسبادهای خوانشرف در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۶۸۸ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
[caption id="attachment_189610" align="aligncenter" width="1024"] عکس: سید حمید هاشمی | قدس آنلاین[/caption]
[caption id="attachment_189611" align="aligncenter" width="1024"] عکس: سید حمید هاشمی [/caption]
کد خبر 189578