به گزارش چمدان، سید محمد بهشتی روز یکشنبه در نشست رسانه‌ای دومین همایش ملی میراث فرهنگی توسعه پایدار در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تأکید بر این که ما در بیان نسبت بین توسعه و میراث فرهنگی دچار چالش هستیم گفت: مهمترین چالش اروپا بعد از جنگ جهانی دوم برای بازسازی، مساله حفاظت از میراث فرهنگی بود و کسانی که در آن زمان توسعه را برعهده داشتند نسبت به دو موضوع میراث فرهنگی و محیط زیست رویکرد منفی وجود داشتند و به اشتباه، حفاظت از میراث و محیط زیست را مختل توسعه می‌دانستند.

رئیس شورای سیاستگذاری میراث فرهنگی توسعه پایدار با اشاره به بازگشت آنها از این تصور اشتباهشان تصریح کرد:از آنجا که خبرها دیر به ما می‌رسد ما دهه‌ها در جریان توسعه در کشور میراث فرهنگی و محیط زیست را دو عامل مخل توسعه دیده‌ایم. از همین رو شاهد تخریب‌های زیادی در بافتها و محوطه های تاریخی به بهانه توسعه هستیم.

رییس پژوهشگاه با بیان این که میراث فرهنگی در برنامه اول و دوم توسعه اصلاً موضوعیت نداشت، توضیح داد: از برنامه سوم توسعه کشور که میراث فرهنگی در برنامه قرار گرفت تلاش شد بین میراث و توسعه یک نسبت متعادل، عادلانه و متوازن باشد و بندهایی نیز در برنامه چهارم قرار گرفت اما برنامه چهارم اجرا نشد هرچند ما شاهد یک تغییر رویکرد اسنادی در این زمینه بودیم و میراث فرهنگی در سندهای بالادستی مورد توجه قرار گرفت.

وی با اشاره به این که در بهترین حالت در طول این دوران تصور غالب آن بود که توسعه و میراث حسن همجواری داشته باشند، افزود:این نگاه به این معنا بود که توسعه و میراث فرهنگی کاری به کار هم نداشته باشند اما تجربه جهانی نشان داد که توسعه پایدار بر پایه‌‌های میراث فرهنگی استوار است.

او تاکید کرد: تجربه نشان داده توسعه زمانی متعارف، متوازن و پایدار است که مبتنی بر یافته‌های میراث فرهنگی باشد، به همین دلیل یونسکو تأکید کرد که مبدا توسعه باید فرهنگ باشد و اینکه نسبت توسعه با فرهنگ مهم‌تر از نسبتش با بهداشت، صنعت و دیگر بخشهاست

رئیس شورای سیاستگذاری میراث فرهنگی توسعه پایدار تصریح کرد:البته این نوع نگاه برای متخصصان و برنامه‌ریزان ما که میراث فرهنگی را همواره و به عادت دیرین مزاحم و مخل توسعه می‌دانستند، سخت بود.

او با بیان این که در سال 1394 با همکاری سازمان برنامه و بودجه و دیگر مسئولان، همایش میراث فرهنگی وتوسعه پایدار به عنوان یک فتح باب برای ایجاد تلقی و رویکرد جدید در توسعه پایدار برگزار شد، افزود: همین امر سبب شد تا نسبیت این دو تا حدودی مطرح شود و در اذهان شکل بگیرد.

بهشتی انتخاب موضوعات حساسیت‌برانگیز مانند چالش تحولات اقلیمی، آب و فناوری را در دوره اول سبب موفقیت آن دانست و اظهار کرد: با توجه به شرایط نامناسب زیست محیطی کشور و قرار گرفتن بر سر دوراهی ما یا باید از شیوه زیست گذشتگان این سرزمین درس عبرت بگیریم یا با موضوعاتی حاد در حوزه میراث زیستی چون عبور از جابجایی عظیم جمعیت، خشکیدن سرزمین و دیگر مشکلات، روبه رو می‌شویم و خسارات زیانباری خواهیم دید. از این رو انتظار آن است همایش توسعه پایدار و میراث فرهنگی با استقبال بیشتری در دور دوم رو به رو شود.

بهشتی با اشاره به این که تکنولوژی گران قیمت، فقط برای ما توسعه نامتوازن، ناپایدار و موقت می‌آورد ، گفت دوران هزینه کردن بوالهوسانه برای خرید محصولات گران برای زندگی در این سرزمین سپری شده است و ما باید شیوه زیست خود را در این سرزمین به دست آوریم و آن را دوباره احیا کنیم.

او در این خصوص به یادآوری سفرنامه جهانگردان در دوران صفوی و سفرشان به ایران پرداخت و افزود:از دوره صفویه به بعد، اروپاییان در سفرنامه‌هایشان از ایران دو وجه اشتراک داشتند، نخست ابراز شگفتی که چرا ایرانی‌ها این سرزمین خشک را برای زندگی انتخاب کرده‌اند چون با معیارهای آنها ایران، قابل زیست نبوده است دوم اینکه متعجب بودند که چطور اصفهان، شیراز و برخی شهرهای ما با وجود کم آبی زیبا و دارای آبادانی هستند.

رییس پژوهشگاه با تأکید بر این که همین شواهد تأکیدی بر آن است که ما می‌دانستیم راز چگونه زیستن در این سرزمین چیست، افزود:اما در یک قرن اخیر ما این شیوه را به فراموشی سپردیم که با این گونه همایش‌ها باید از نسیان به آگاهی بازگردیم. مثلاً مدتی است که پژوهشکده مردم شناسی درخصوص انسان و آب تحقیقات گسترده‌ای انجام داده است و در این راستا حدود ۷۰ کتاب در دست چاپ دارد.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تأکید بر این که تعامل بین توسعه و میراث فرهنگی بدون هماهنگی دستگاه‌ها میسر نیست ، گفت:همه‌ی وزارتخانه‌هایی که فعالیت‌شان منجر به دخالت در این حوزه می‌شود از جمله وزارتخانه‌هایی مانند راه و شهرسازی، نیرو، نفت، کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت یا سازمان برنامه و بودجه را باید در این حساسیت و توجه به این توازن و تعادل دخیل دانست.

او با اشاره به وجود مشکلاتی مانند در حوزه‌هایی مانند معدن و کشاورزی افزود: حتی در وزارت راه و شهرسازی نیز در بخش راه هنوز تعامل مورد نظر و هماهنگی مورد نیاز میان میراث فرهنگی و مدیران آن اتفاق نیفتاده است.
بهشتی با بیان این که برخی مدیران دستگاه‌های دولتی در سال‌های گذشته «قربه عندالله» میراث را تخریب می‌کردند تا توسعه اتفاق بیفتد فزود: آن‌ها با نیت خیر «دوستی خاله خرسه» با کشور داشتند، حالا وقت آن است که تفکر این مدیران را نسبت به حفاظت از میراث فرهنگی تغییر دهیم.

به گزارش چمدان، نخستین همایش ملی میراث فرهنگی توسعه پایدار، بهمن 94 برگزار شد و دومین همایش در 15 و 16 مهرماه امسال با 8 محور میراث فرهنگی توسعه پایدار، آمایش سرزمینی، راه و شهرسازی، مدیریت آب، هویت گردشگری، نوآوری و فناوری در سالن همایش های موزه ملی برگزار خواهد شد.

تاکنون 133 مقاله علمی در محورهای تعیین شده به دبیرخانه همایش ارسال و در هشت کارگروه تخصصی مورد بررسی قرار گرفته است.