چمدان : اواخر مرداد ماه بود که فعالان میراث فرهنگی همدان خبردادند که با صدور مجوز ساخت‌وساز از سوی شهرداری و میراث فرهنگی همدان برای ساخت برج‌های دوقلو در چند متری عمارت قاجاری «آمریکایی‌ها»، عرصه‌ این اثر تاریخی مخدوش می‌شود.

عمارت تاریخی «آمریکایی‌ها» با 300 مترمربع مساحت دارای معماری شبیه عمارت بدیع‌الحکما (متعلق به پزشک نامدار همدان )که در دو طبقه ساخته شده و دارای ستون‌هایی در چهار طرف، نمای هر طبقه است اکنون در انتهای پارک پرواز قرار دارد. بر طبق اسناد موجود نیروهای متفقین از جمله انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها در جنگ جهانی دوم هنگام استقرار در همدان در تپه ای به نام «نورمهال» مستقر شدند و با ساخت عمارت آمریکایی‌ها این مکان محل حضور پزشکان آمریکایی می‌شود. بعدها با رفتن آمریکایی‌ها تاجران انگلیسی فعال در همدان عمارت منسوب به آمریکایی‌ها را جهت استقرار انتخاب کردند. بعدها این عمارت «نورمهال» نامیده شد و در حال حاضر هم به عنوان فرهنگسرای پرواز در داخل پارک پرواز همدان مورد استفاده قرار می‌گیرد.



این بنای متعلق به دوره پهلوی دارای سر در ورودی با سنگ‌های گرانیت و آجرهای قرمز رنگ است و پوشش‌ آن تیرچوبی و در داخل ساختمان لمبه کوبی است. عمارت امریکایی‌ها یا نورمهال ثبت ملی شده به تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۵ و به شماره 16486 در دهه ۸۰ توسط شهرداری تملک و از سال ۸۵ تا ۹۵ با هزینه‌ای معادل ۶۰۰ میلیون تومان مرمت و ۱۰۰ میلیون تومان تجهیزات برای آن تهیه شد. در دورانی عمارت امریکایی در پارک پرواز توسط شهرداری تملک می‌شود و زمین‌های پشتی این محدوده به تملک کمیته امداد امام خمینی (ره) استان در می‌آید که اکنون آن سازمان قصد ساختِ برج در این زمین را دارد. اما اکنون شهرداری با دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان مجوز ساخت این برج دوقلو را صادر کرده است.

مسوولان میراث فرهنگی همدان می‌گویند که حدود سه سال پیش و قبل از تعیین عرصه و حریم این اثر تاریخی، استعلام ساخت برج‌های دوقلو از معاونت میراث فرهنگی استان گرفته می‌شود و معاونت میراث فرهنگی نیز مجوز لازم را به این شرط که بنا به صورت پلکانی و بعد از یک معبر ۱۰ متری ساخته شود، صادر می‌کند.



اما سال گذشته سازمان میراث فرهنگی و دفتر ثبت آثار تاریخی این سازمان بر جلوگیری از هر گونه ساخت‌وسازی در کنار عمارت آمریکایی‌ها تأکید می‌کنند در همین راستا اداره کل میراث فرهنگی استان همدان از معاونت فرهنگی شهرداری همدان تقاضای خریداری این بنا و ایجاد فضای سبز را می‌کند.

در حال حاضر کمیته امداد مجوز شهرداری و میراث فرهنگی را داراست و حتی به گفته فعالان میراث فرهنگی پس از بازدید معاونت میراث فرهنگی کل کشور از این بنا در حاشیه همایش همدان 2018 در نهایت اعلام شده که با 6 متر فاصله از این بنا مالک مجاز به ساخت و ساز است اما تمامی فعالان، کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی همدان بر این نکته اذعان دارند که شهرداری می تواند با کمیته امداد تهاتر کند و زمین لازم را در اختیار آنها بگذارد و به جایش این زمین را به باغ اضافه کند و ضمن افزایش سرانه فضای سبز ساخت و ساز در حریم باغ نورمهال و عمارت ثبت ملی آمریکایی‌ها را متوقف کند.

حال پرویز پرستویی و امیر شهاب رضویان دو هنرمند دغدغه‌مند حوزه میراث فرهنگی و محیط زیست همدان در نامه‌ای خطاب به استانداری، میراث فرهنگی، شهرداری و کمیته امداد توقف ساخت و ساز در این زمین و تهاتر آن با زمین معوض را خواستار شدند.

در متن این نامه دو هنرمند که در مرداد ماه امسال به عنوان شهروندان برگزيده همدان معرفيی شدند، آمده است:

‎به نام خدا
‎سروران محترم
‎جناب آقاي نيكبخت استاندار
‎جناب آقاي صوفي شهردار
‎جناب آقاي مالمير مدير ميراث فرهنگي
‎جناب آقاي پيمان تركمانه مدیر کل کمیته امداد

‎با سلام و احترام
‎همانطور كه مستحضر هستيد، چندي است در عرصه و حریم اولیه عمارت تاريخي نورمهال يا پارك پرواز ، ساخت و ساز يك يا دو برج آغاز شده است كه عملا به اين بناي ارزشمند، امكان توسعه فضاي سبز و منظر آن آسيب خواهد رساند، با توجه به مجوز صادره از سوي شهرداري و ساير ادارات، بهتر است علاوه بر منافع عموم مردم و آیندگان، منافع مالک زمین نیز در نظر گرفته شود و با تهاتر زمين دیگری به كميته امداد واگذار شود. ما به عنوان دوستداران ميراث فرهنگي اين كهن شهر، خواهشمنديم با توجه به این كه همدان به عنوان پايتخت گردشگري آسيا در سال ٢٠١٨ معرفي شده، نسبت به توقف اين ساخت و ساز دستور لازم صادر فرماييد تا از یک اثر تاریخی و جاذبه گردشگری مهم حفاظت شود. از مساعدتهاي آتي شما سپاسگزاريم و منتظر اقدام سريع شما هستيم.

‎با سپاس
‎پرويز پرستويي و اميرشهاب رضويان»

[related-post id="73025"]