چمدان : ششم ژوئن 1912 بعد از 5 روز زمین‌لرزه‌های پیاپی مهیب شامل 14 زلزله با بزرگای بین 6 تا 7 و بیش‌از 100 زلزله با بزرگای بیشتر از 5 ، یکی از بزرگ‌ترین فوران‌های آتشفشانی قرن بیستم رخ داد و طی آن حدود 13کیلومتر مربع گدازه از کاسه آتشفشانی کوه کاتمای فوران کرد. نتیجه این فوران غول‌آسا به شکل‌گیری پدیده جغرافیایی عجیبی منجر شد که تا آن‌زمان ناشناخته بود و به‌همین‌علت نُواروپتا به‌معنی «فوران جدید» نام گرفت. 60 ساعت فوران علاوه‌بر جاری‌کردن جریان‌های آذرآواری، مقادیر بسیار زیادی خاکستر و سنگ‌خارا را تا ارتفاع 30 کیلومتری در آسمان بیشتر نقاط نیمکره شمالی زمین رها کرد. مقداری از این مواد پرتاب‌شده دوباره به زمین بازگشت و درون دره‌ای در همین منطقه افتاد و فضایی به‌وسعت 100 کیلومتر مربع و عمق200 متر را با خاکستر و سایر مواد آتشفشانی پوشاند. دود ناشی از این بارش خاکستر، تا فاصله 600 کیلومتری باران اسیدی تولید کرد که اثرات آن تا کالیفرنیا و کلورادو هم رسید. این رویداد به کاهش 10 درصد گرمای خورشید درمدت تابستان 1912 منجر شد.

چهارسال بعد، در سال 1916، موسسه نشنال‌جئوگرافیک رابرت اف گریگز را برای تهیه گزارش جلد به این منطقه فرستاد. این اکتشاف‌گر دره را درشرایطی دید که از هزاران شکاف‌ دودخانی که در آن ایجاد شده بود دود خارج می‌کرد. او از تماشای این منظره به‌حدی به وجد آمد که آن را «دره 10هزار دود» نامید.

اکنون بیش‌از 100 سال از آن واقعه گذشته است و بسیاری از آن شکاف‌های دودخان از بین رفته‌اند و دیگر دودی از دره خارج نمی‌شود اما نشانه‌های فعالیت آتشفشانی هنوز از تپه مشرف به آن هویدا است.

به‌دلیل شرایط خاص زمین‌شناختی که این دره در 1912 تحمل کرده بود، ناسا در دهه 60 میلادی برای تمرینات فضانوردان سفر به ماه از این منطقه استفاده می‌کرد.

امروزه این دره جزء پارک و منطقه حفاظت‌شده ملی کاتمای است و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی آلاسکا شناخته می‌شود.

[caption id="attachment_141548" align="aligncenter" width="800"] دره 10هزار دود؛ عکس: رابرت اف گریگز، نشنال‌جئوگرافیک، 1916[/caption]

 

[caption id="attachment_141547" align="aligncenter" width="800"] دره 10هزار دود؛ عکس: رابرت اف گریگز، نشنال‌جئوگرافیک، 1916[/caption]

 

[caption id="attachment_141543" align="aligncenter" width="800"] دره 10هزار دود؛ عکس: رابرت اف گریگز، نشنال‌جئوگرافیک، 1916[/caption]

 

[caption id="attachment_141544" align="aligncenter" width="800"] دره 10هزار دود؛ عکس: رابرت اف گریگز، نشنال‌جئوگرافیک، 1916[/caption]

 

[caption id="attachment_141545" align="aligncenter" width="800"] گریگز با حرارتی که از یکی سوراخ‌های زمین‌گرمایی دره 10هزار دود خارج می‌شود گوشت سرخ می‌کند؛ عکس: نشنال‌جئوگرافیم، 1916[/caption]

 

[caption id="attachment_141541" align="aligncenter" width="800"] گنبد گدازه‌ای امروزی نواروپتا (فوران جدید) [/caption]

 

[caption id="attachment_141551" align="aligncenter" width="800"] عکس هوایی از گنبد گدازه‌ای امروزی نواروپتا (فوران جدید) [/caption]

 

[caption id="attachment_141550" align="aligncenter" width="800"] دره 10هزار دود جزء پارک و منطقه حفاظت‌شده ملی کاتمای است و به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی آلاسکا شناخته می‌شود[/caption]

 

[caption id="attachment_141539" align="aligncenter" width="800"] پارک و منطقه حفاظت‌شده ملی کاتمای در آلاسکا[/caption]

[related-post id="7849"]

[related-post id="3421"]