چمدان : دربند گرجی یکی از طولانی‌ترین و قدیمی‎‌ترین دربندهای ایران به حساب می‌آید که در محله گازرگاه یزد و در دل بافت تاریخی شهر یزد قرار گرفته است.

ساشا ریاحی‌مقدم معاون میراث فرهنگی استان یزد با اعلام این خبر گفت: دربند گرجی در اواخر  دوره زندیه بنا شده و در همان زمان، گرجی‌هایی که بعد از تحولات منطقه قفقاز به ایران منتقل شده بودند به این مکان آمده و در آنجا سکنی گزیدند.

وی افزود: در این دربند تعداد چهارده بنا وجود دارد که از بناهای شاخص آن می‌توان به خانه خان بهادر (معین التجار) و عمارت بهار عمر (خانه متعلق به دکتر ابوئی) اشاره کرد. حاج یوسف گرجی بزرگ این خاندان از جمله افرادی بوده که در اواخر دوره زند به همراه خانواده خود به ایران مهاجرت کرده است.

ریاحی مقدم اما مصالح به کاررفته در دربند گرجی را عمدتا خشت دانست. به گفته وی، جداره‌های دربند با اندود کاهگل پوشانده شده و تزئینات به کار رفته در دربند گرجی شامل سردرهای آجر کاری شده و نغول‌های کار شده روی جداره‌ها است که بعضی از آنها دارای تزئینات ساده گِلبری است.

وی به قسمت‌هایی از دربند که به صورت سرپوشیده ساخته شده اشاره کرد و گفت: این طاق‌ها به صورت گوناگون از جمله طاق کلیل، طاق آهنگ و ... است و در آن چند نورگیر نیز مشاهده می‌شود. همچنین نیم طاق سر در برخی خانه‌ها نیز به صورت کلیل، تیزه‌دار و مازه‌دار دیده می‌شود. این درحالی است که در برخی قسمت‌های دربند روی جداره‌ها طاقنماهایی وجود دارد.

معاون میراث فرهنگی استان یزد اما به اقدامات صورت گرفته در این پروژه تاکید کرد و افزود: تراشیدن اندودهای فرسوده بدنه دربند، دوخت و دوز شکاف‌ها، استحکام بخشی دیوارها، ازاره چینی پای دیوارهای بدنه، اندود کاهکل بدنه، اندود کچ سقف و بدنه، اجرای شرفی لب دیوارها، اصلاح ناودان‌های پشت بام، اندود کاهگل پشت بام و ساباط‌های دربند، جمع‌آوری آسفالت کف دربند، اجرای قلوه سنگ در کف دربند، ساماندهی کابل‌های برق و مخابرات، سیم گل و مرمت سردرب پلاک‌های مسکونی و مرمت پشت بام‌های دربند از جمله اقداماتی است که در طولانی و قدیمی‌ترین دربند ایران صورت گرفته است.

در حال حاضر دربند گرجی در محله گازرگاه بافت میراث جهانی شهر تاریخی یزد مرمت و ساماندهی شده و هم اکنون آماده بهره برداری است.