همین امر موجب پیگیری بیشتر خبرنگار چمدان شد اما آنچه از پیگیری اخبار منتشر شده در خصوص ساماندهی محوطه گنبد قابوس به دست آمده نشان از آن دارد که طرح مشاور به طور ناگهانی کنار گذاشته شده و طرح دیگری با حذف بیشتر فضای سبز و کف‌سازی‌های بیشتر در حال پیگیری است؟! با احسان ایروانی مشاور طرح ساماندهی گنبد قابوس و پلان مدیریت در این باره به گفت و گو نشستیم.
چرا و از چه زمانی «طرح ساماندهی محوطه اثر جهانی گنبد قابوس» مطرح شد؟
هر چند از سال‌ها پیش مسأله ثبت جهانی گنبد قابوس مطرح بود اما در سال 1389 پرونده مذکور تکمیل و به سازمان فرهنگی- آموزشی یونسکو تحویل داده شد و در شهریور سال 1390، بنای گنبد قابوس از سوی کارشناسان ایکوموس (شورای بین المللی بناها و محوطه های تاریخی) بازدید میدانی و از فعالیت‌های صورت گرفته جهت ثبت بنا بازبینی‌های لازم صورت گرفت. طی سی و ششمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در سن پترزبورگ روسیه، در تیرماه 1391، گنبد قابوس گلستان به ثبت جهانی رسید.
[caption id="attachment_115642" align="aligncenter" width="960"]
طرح جدید ساماندهی محوطه ثبت جهانی گنبد قابوس[/caption]
محوطه شرق گنبد قابوس که طولی 220 متر و عرضی حدود 75 تا 80 متر مملو از ساختمان بود. دکتر جبرییل نوکنده مدیر وقت پایگاه گنبد قابوس این بخش را آزادسازی کرد و به زمینی بایر تبدیل شد. به هرحال در تعهدات باید این بخش ساماندهی می‌شد و طرحی برای آن تهیه می‌شد. از طرفی برای مراجعه گردشگران فضای مناسبی برای خدمات و بازدید وجود نداشت. در پلان مدیریت ما به نسخه رویدادسازی در محوطه گنبد قابوس رسیدیم. این نسخه نیاز به مکان دارد اما این مکان نباید به لحاظ منظری فضای پیرامونی را مخدوش کند. در عین حال طرح از هرآنچه در گذشته به عنوان ته رنگی وجود دارد تبعیت کند. مبانی نظری هم این موضوع را تأیید می‌کند که اگر ته رنگی از گذشته به ارث رسیده نباید در طرح‌ها چشمتان را بر روی آن ببندید.
عکس هوایی 1335 طبقه‌بندی و تقسیم بندی زمین شرقی را که باغ بوده را بیان می‌کند. محور فرعی و اصلی دارد. برای یک شهر تازه تأسیس اینها ارزش است ولو این که قدمتش 90 ساله باشد. باغ ملی هم که در قسمت جنوبی تپه گنبد قابوس واقع شده از ابتدا باغ بوده است.
مبلغ هزینه شده در دو فاز برای «طرح ساماندهی محوطه اثر جهانی گنبد قابوس» چقدر است؟
هرچند در برخی اخبار رقم 70 میلیون تومان عنوان شده اما این رقم صحیح نیست. 16 میلیون تومان برای فاز نخست و 35 میلیون تومان برای فاز دوم که در زمان خودش این رقم 30 تا 40 درصد تخفیف به همراه داشته است.
[caption id="attachment_115647" align="aligncenter" width="960"]
طرح جدید ساماندهی محوطه ثبت جهانی گنبد قابوس[/caption]
چرا اجرای طرح به تعویق افتاده است؟
«محمدحسین طالبیان» معاون میراث فرهنگی کشور نیز بر اجرای طرحی که از سوی مشاور طراحی و در سازمان مصوب شده تاکید کرده است. در سال 94 ایشان برای کلنگ‌زنی موزه بزرگ گنبد کاووس به استان گلستان سفر کرد. ما پیشنهاد کردیم با توجه به این که فاز یک ساماندهی محوطه به تصویب رسیده است. پوسترها و مصادیق این رونمایی را آماده کنیم تا ایشان که با آقای مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری وقت برای بازدید آمدند، از این طرح رونمایی کنند.
اصرارمان بر این مبنا بود که هم در شهروندان گنبد کاووسی این مطالبه وجود داشت که این زمین بایر برای خدمات‌رسانی به گردشگران ساماندهی شود. از سویی ما روی پلان مدیریت کار می‌کردیم و در اوج بررسی مسائل اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بودیم. یک بده بستان بسیار تنگاتنگی بین طرح ساماندهی و پلان مدیریت وجود داشت و برای این که به نوعی مشارکت جامعه ذی نفع اعم از انجمن‌ها، دستگاه‌های ذی‌نفع و ذی صلاح را داشته باشیم به یک همگرایی نیاز داشتیم. آمدن معاونان گردشگری و میراث فرهنگی این همگرایی بین شهروندان و مسوولان را به صورت ارتباط نزدیک در محوطه با حضور مردم در محل و نصب پوسترها و صحبت‌های هر دو معاون به نمایش گذاشت و از نظرسنجی افراد مطلع شدیم.
اقای طالبیان تا آن لحظه طرح را ندیده بودند چون طبیعتاً طرح در شورای راهبردی پیش رفته بود. پیش از این که وارد بحث رونمایی شود، طرح را از من خواست، دید، صحبت‌ها و نقدهایی داشت و در نهایت طرح را پسندید و مورد تأیید قرار داد و در مراسم هم کاملاً تأییدش را اعلام کرد.
[caption id="attachment_115655" align="aligncenter" width="450"]
طرح احسان ایروانی برای ساماندهی محوطه ثبت جهانی گنبد قابوس[/caption]
بعد از آن چه اتفاقی افتاد؟
ما بر اساس فاز یک قرارداد فاز دوم را بستیم و با کمترین دخل و تصرف در فاز یک پرونده فاز دو را تهیه کردیم. با تأیید شورای راهبردی در اواسط سال 95 طرح فاز دو تمام شد.
در برخی اخبار آمده که این طرح پیش از طرح پلان مدیریت تهیه شده است؟ چرا طرح ساماندهی را پیش از طرح مدیریت آغاز کردید؟
تأکید می‌کنم که چنین نیست. نامه‌ها، تاریخ قراردادها، تاریخ تهیه پلان مدیریت همه حاکی از آن است طرح ساماندهی محوطه در شروع پلان مدیریت آغاز شده است. ما طرح پلان مدیریت را از تیرماه 94 آغاز کردیم. طرح ساماندهی را از شهریور و مهر همان سال آغاز کردیم. قاعده آن است پلان مدیریت 6 ماه زمان می‌برد اما چون من تأکید داشتم گنبد قابوس و مسائل پیرامون آن به دقت از ابعاد مختلف گردشگری، فرهنگی، اقلیمی و...بررسی شود، بنابراین فاز نخست طرح ساماندهی تا آبان ماه طول کشید و با اجرای اصلاحاتی به تصویب رسید و دی ماه 94 رونمایی شد.
پلان مدیریت هم در فروردین و اردیبهشت 95 و نهایی شده بود و تمام قسمت‌های آن به پایان رسیده بود و تحویل داده شد روی جلد تحویل آن هم تاریخش قید شده است. طرح فاز دو ساماندهی هم در تیر و مرداد 95 تحویل داده شده است. بنابراین پلان مدیریت و طرح ساماندهی کاملا با هم عجین هستند.
آنها که فکر می‌کنند پلان مدیریت پس از طرح تهیه شده دو اشتباه می‌کنند. نخست بی‌توجهی به مدارک مستدل دال بر انعقاد قراردادها و تحویل طرح‌ها. دوم اگر تشکیکی وجود دارد مصادیقی که در طرح ساماندهی هست را با سفارش‌ها و برنامه‌هایی که در پلان مدیریت تدبیر شده مقایسه کنید، ببینید چقدر انطباق وجود دارد.
[caption id="attachment_115671" align="aligncenter" width="1100"]
طرح احسان ایروانی برای ساماندهی محوطه ثبت جهانی گنبد قابوس[/caption]
یک موضوع دیگر بحث سالن آمفی تئاتر و احتمال مداخلات آن در محوطه است. چه ضرورتی به اجرای این طرح وجود داشت مگر این طرح ساماندهی محیطی نبود؟
در مصاحبه‌ای مدیرکل میراث فرهنگی استان گلستان گفته است این طرح تناسب کلی با مجموعه نداشته است اما فرهاد عزیزی مدیرکل امور پایگاه‌ها گفته است این طرح مشکل فنی داشته است.
تناسب کلی داشتن یا نداشتن طرح به پلان مدیریت بازمی‌گردد. ما در فرمول‌ها و نسخه‌های پلان مدیریت، نسخه علاج گنبد قابوس و گنبدی‌ها و جذب گردشگر را در اجرا و نهادینه کردن رویدادهای فرهنگی- اجتماعی و در قبل آن تأمین شرایط اقتصادی هزینه‌های آن دیدیم. بنابراین محلی برای برگزاری رویدادها که نه آسیبی به برج برساند و بتواند برج قابوس را که متعلق به هیچ کدام از اقوام آنجا نیست را تبدیل کند به برج قابوسی که متعلق به همه آنها است، همین سالن بود که آسیبی به محوطه نمی‌رساند.
تشکیل شهر گنبد کاووس با هیچ کدام از آن اقوام تقریباً سنخیتی ندارد اما ما تأکید کردیم با پرسشگری، مصاحبه و تمایل و مطالبه‌گری شهروندان، برج قابوس به ترکمن‌ها، پارس‌ها، آذری‌ها، بلوچ‌ها و مازنی‌ها، سیستانی‌ها، خراسانی‌ها، قزاق‌ها و سمنانی‌ها تعلق داشته باشد.
در پرونده ثبتی بنا برگزاری مراسم، آیین‌ها و میراث ناملموس جزو مهمترین بخش ثبت جهانی گنبد قابوس ذکر شده است. تصاویر متعددی از برگزاری این مراسم در کتابچه ثبت جهانی درج شده است. آن مراسم در همان باغ ملی و در کف سازی مدور بالای تپه برگزار می‌شده است اما ما برگزاری این مراسم را در محلی متمرکز کردیم که به لحاظ ارتفاع دو متر از اطرافش بالاتر است و به لحاظ عمق سر جمع سقف سالن تا کف 3 متر و 60 سانتیمتر است. این سالن آمفی تئاتر یک سالن اجتماعات با گنجایش 160 نفر است.
شهری که یک میراث جهانی دارد داشتن یک سالن اجتماعات مرتبط با آن که بتواند انواع و اقسام تجمعات مرتبط را برگزار کند برای آن ضروری است. گنبد کاووس یکی از شهرهایی است که دارای مدنیت مناسبی به لحاظ تشکیل سمن‌ها و تشکل‌های مردمی است و این سالن می‌تواند محل اجتماع گفت و گو و همگرایی بین آنها با محوریت ارزشمندترین میراث غیرمنقول آنها باشد.
این جزو سفارشات پلان مدیریت است. چون پلان مدیریت طرحی راهبردی است بنابراین محل را تعیین نمی‌کند و می‌گویید در نزدیکترین شرایط که به لحاظ منظری و کارکردی آسیبی به محل نرساند. این در شورای راهبردی مطرح شده و به تصویب رسیده است و مصوبات و صورت جلسات آن موجود است.
[caption id="attachment_115680" align="aligncenter" width="800"]
عکس هوایی سال1335 محوطه گنبد قابوس[/caption]
ایرادات اساسی که به طرح گرفته شده چیست؟
من می‌توانم در مورد این ایرادات هیچ نگویم چون در صورت جلسه‌ای که طرح مصوب بنده را رد کردند یک کلمه راجع به ایراداتی که مدعی هستند گرفته شده چیزی ننوشتند اما نکته این جا است که دو دسته نقد وجود دارد. نکته نخست سفارش‌هایی است که شورای راهبردی‌های قبلی که اکنون اعضایش تغییر کردند به من دادند و من در طرح اعمال کردم. مهمترین سفارش این بود که باید طراحی با کانسپت و زمینه اقلیمی و طبیعی گنبد قابوس همخوانی داشته باشد. زمینه اقلیمی شهر گنبد قابوس فضای سبز آن است. پس غلبه فضای سبز هم با اقلیم و هم زمینه گنبد قابوس هماهنگ است. من مصوبه شورای راهبردی سال 94 را نشانتان می‌دهم که تأکید شده غلبه با فضای سبز است.
اما اکنون شورای راهبردی سال 97 می‌گوید غلبه با فضای سبز نباشد؟! علتش را هم کسی بیان نمی‌کند اما اکنون بین نظر شورای راهبردی سال 97 و 94 تناقض وجود دارد. در صورت جلسه 20 خرداد 97 شورای راهبردی یکی از بندهای مصوب در رابطه با تهیه طرح توسط مدیر پایگاه نوشته شده غلبه با فضای سبز نباشد. عین همین مصوبه در مهرماه سال 94 است که تأکید می‌کند غلبه با فضای سبز باشد.
نظر من هم به شورای راهبردی سال 94 نزدیک است. به عنوان مشاور چون در طراحی مهم است که طرح با زمینه و اقیلم هماهنگ باشد. وقتی در محوطه گنبد قابوس 220 متر در 80 متر را عمدتاً به کف پوش آجری تبدیل کنید در طول تابستان تا 8 شب هیچ موجودی نخواهد توانست به آن محوطه قدم بگذارد. آجر تبادل حرارتی بسیار اندکی دارد، دیر گرما را می‌گیرد و دیر پس می‌دهد بنابراین آنجا تبدیل به جهنم می‌شود و پویایی مدنظر پلان مدیریت در این محوطه صورت نخواهد گرفت.
عملاً پیشنهاد کف سازی من را به 10 برابر افزایش داده‌اند. متأسفانه به جز دکتر نوکنده همه اعضای قبلی شورای راهبردی تغییر کرده‌اند.
از سویی گفته شده که در بررسی طرح من به این نتیجه رسیده‌اند مطالعات خاک و زمین در این منطقه ایرادات فنی مانند بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی را نشان داد. من از طرف مدیرکل میراث فرهنگی استان به تاریخ سوم تیرماه 95 ابلاغ انجام دو آزمایش مکانیک خاک را دارم. این ابلاغ برای انتهای کار است چون من از اسفند ماه تا اوایل تیر با گروه مکانیک خاک برای حفر چاهک مکانیک خاک و آزمایش ژئوتکنیک همراه بودم. وقتی ابلاغ مدیرکل به دستم رسیده من با آن گروه پیش‌تراقدامات لازم را انجام دادم و نتایج آزمایشاتشان پیش من بود. چون شرح خدمات آزمایش خاک را من به کارگروه مکانیک خاک اداره راه و شهرسازی گنبد کاووس داده‌ام. چون اساس کار من برمبنای محاسبات ژئوتکنیک و آزمایش خاک پیش می‌رفت. محاسبه و جدول آنالیز و زهکشی سازه نیاز بود.
[caption id="attachment_115896" align="aligncenter" width="600"]
احسان ایروانی[/caption]
از سویی می‌گویند با من مکاتبه کرده‌اند و من مجاب نشدم طرح را به دست امورپایگاه‌ها برسانم که این کذب است، کدام مکاتبات؟ در ثانی کارفرمای من مدیرکل میراث فرهنگی استان است. من تمام طرحم را در سه نسخه با سی دی تمام و کمال به مدیر کل میراث فرهنگی استان گلستان تحویل داده‌ام. اگر مکاتبه‌ای هم بوده بین امور پایگاه‌ها و مدیرکل استان بوده و این بخش به من مربوط نمی‌شود. من می‌خواستم با طرح چه کار کنم؟ افتخاری از این بالاتر که طرحی مصوب اجرا شود.
همچنین پیشنهاد دادم بر طرحم نظارت کنم یعنی مسوولیت آن را کامل می‌پذیرم. نکته حایز اهمیت آنست که بنده از سال 1384 تا کنون بر روی کالبد گنبد قابوس و محوطه پیرامونی آن مطالعه و پژوهش کاربردی داشته‌ام و محصول آن به دو کتاب در این رابطه تبدیل شده که با هزینه شخصی به چاپ رسانده‌ام ولی از سال 1396 دیگر در جریان عملیات اجرایی و برنامه‌های این میراث جهانی قرار نگرفتم و از کیفیت و کمیت هرگونه عملیاتی بی‌اطلاع هستم چه بسا که در همان شورای راهبردی اواسط سال 1396 چالش قابل توجهی در مورد نحوه عملیات اجرایی بر روی پوشش بنا وجود داشت و ایرادات جدی مطرح شد که باز از نتیجه نظرات شورای راهبردی اطلاعاتی در دست نیست!
پس از نشست 20 خرداد اعلام شد و به من گفتند تغییرات جزیی در طرح اعمال شده و همان طرح مصوب اجرا می‌شود. من اکنون یک هفته است شیت‌ها و نقشه‌هایی را می‌بینم که خبر از آن دارد این تغییرات جزئی نیست و تغییرات اساسی است. جالب آن که من به عنوان مشاور 14 ساله این طرح دعوت نشده‌ام. کتاب نخست من زمینه ساز ثبت جهانی گنبد قابوس شده است آن وقت من را در جلسه بررسی طرح دعوت نمی‌کنند! آیا این سرمایه سوزی نیست؟! پلان مدیریت آنجا را من تهیه کردم. همان شورای راهبردی که طرح بنده را تصویب کرده پلان مدیریت را هم تصویب کرده است آن وقت منِ مشاور را در جلسه دعوت نمی‌کنند و می‌گویند اصلاحات جزئی در طرح رخ می‌دهد اما اکنون به نظر می‌رسد طرح تغییرات اساسی ایجاد شده است.
آجری که من پیشنهاد کرده بودم باید از جایی می‌بود که خاکش نمک نداشته باشد آن وقت رفته‌اند از قم و کاشان آجر خریدند که به صورت پیش‌فرض در خاک کویری‌اش نمک وجود دارد. این چه تناسبی با اقلیمی دارد که شرایط مرطوبی دارد و فعل و انفعالات فیزیکی و درپی آن شیمیایی درون آجر به حداکثر خواهد رسید همچنین بستر و خاک آن رطوبت زیاد دارد. من روی آجرهای گنبد قابوس آزمایشات متعدد انجام داده‌ام در سال 85، جنس آجری که در آن منطقه دوام بیاورد را به خوبی می‌شناسم و در کتابم این مورد را درج و بر آن تاکید داشته ام.
می‌گویم چرا از قم و کاشان آجر آوردید؟ می‌گویند از تهران گفته شده از قم و کاشان آجر بیاورید؟!
خب شما این مطالب را در جلسه با مدیرپایگاه و رییس میراث فرهنگی مطرح نکردید؟
وقتی به من بی احترامی شد از جلسه بیرون آمدم. اما می‌دانم شورای راهبردی نظرش به بازنگری طرح بوده نه رد آن. در یک کاغذ جداگانه امضای شورای راهبردی را گرفتند و بلافاصله یک ساعت بعد در یک کاغذ جداگانه رد طرح من را به دکتر طالبیان اعلام کردند.
من پیام دکتر طالبیان را دارم که گفته این طرح آمده استان و طرح مورد تأیید است و اجرا شود. در جلسه دیگری هم که شورای راهبردی بوده باز دکتر طالبیان تأکید کرده که طرح را رد نکنید و نمی‌فهمم چرا به سمت حذف طرح می‌روید. طرح اگر ایرادی دارد مکتوب بنویسید تا بازنگری شود.
«ابراهیم کریمی» مدیر کل میراث فرهنگی گلستان اعلام کرده است که من هم به عنوان یک شهرساز و هم از منظر مدیر این مجموعه معتقدم تغییرات طرح درست و به نفع محوطه بوده است. در طرح قبلی فضا مشابه همان محوطه باغ ملی در مجاورت گنبد قابوس بود و با تاریخ و هویت مجموعه چندان سنخیت نداشت و به همین دلیل در طرح اصلاح شد. در طرح جدید فضای سبز کم شده و تجانس با محوطه تاریخی ایجاد شده است. چرا سنخیت ندارد مگر از سال‌ها پیش این باغ و فضای سبز اطراف گنبد قابوس نبوده است؟
عکس سال 1316 و 1335 را نگاه کنید ته رنگ فضاسازی ارگانیک شرقی گنبد را نگاه کنید. یک وقت من با مبانی آشنا نیستم و مدارک اصیل آن را در اختیار نداریم شما می‌توانید بگویید نقدی بر خطوط طراحی شده وارد است اما شهری که یکصدساله است شما موظفی خودت را با ته رنگ و کانسپت محوطه هماهنگ کنید مگر این که اثبات کنید که وجود فضای سبز باعث آسیب زدن به گنبد قابوس است.
نخست آن که فضای سبز من از جنس چمن نیست. از جنس کرت، درخت و درختچه است. دوم آن که شرایط آب‌های زیر زمینی محوطه گنبد قابوس به گونه‌ای است که کاسه و خط القعر آن زیر خیابان خیام یعنی خیابان شرقی محوطه است و جهت جابجایی آب‌های زیرزمینی هم از غرب به شرق است بنابرین ایجاد فضای سالن اجتماعات توام با تکنولوژی روز در بخش شرقی آنهم با این حجم ناچیز نسبت به سطح شرقی و با عمق 2.5 متر هیچ اختلالی در آب‌های زیرزمینی ایجاد نمی‌کند. همچنین آبرسانی در این طرح قطعاً قطره‌ای خواهد بود و حتی با تکنولوژی‌های جدیدتری هم می‌توان آن را اجرایی کرد.
سال 89 در سفر رسانه‌ای میراث فرهنگی به شهر گنبد کاووس سفر کردیم و در آن زمان به همین باغ ملی برای دیدن گنبد قابوس سرزدیم. چه مشکلی داشته که باید کم شود؟ تکلیف درختان محوطه چه می‌شود؟
خب این طرح جدید برمبنای پایه و مبنای نظری نیست. به دو دلیل؛ نخست آن که باغ ملی فارغ از برج قابوس خودش هویت محلی و ملی دارد و ما حق نداریم حتی المان‌های باغ ملی را تغییر دهیم. پس اصلاً در مورد باغ ملی حرف نمی‌زنیم. در طرح ما هم فقط اصلاح نورپردازی و مبلمان تعبیه شده بود اما این که قسمت طراحی شده شرقی چرا این طرح را دادند به پلان مدیریت مراجعه کنید. در پلان مدیریت فضاهای چند منظوره آزاد دیده شده است که در طرح ما آنها را بستان نامیدیم. حرکت کالبدی در آن انجام ندادیم یکسری کفسازی محدود است که در کنار فضای حرکتی، مخاطب را می‌ایستاند و می‌تواند در آن فضا مراسم‌های فرهنگی جزئی برگزار شود برای همین نامش را بستان گذاشتیم. بستان مشاهیر بستان فرهنگ بستان ادبیات و ...
در صورت جلسه شورای راهبردی 20 خرداد نوشتند: «از هرگونه ایجاد بستان حذر کنید.» بعد بستان مد نظر من 8 متر در 14 متر است با کفسازی اما به اندازه 10 برابر بستان‌های مد نظر من در آنجا قرار است کفسازی شود. من نام این قسمت‌های محصور بین بوته و درختان را بستان گذاشتم و تغییری ایجاد نکردم اما در صورتجلسه آمده از اختصاص فضا به بستان خودداری شود. این نشان می‌دهد صورت جلسه کاملاً غیر کارشناسی تهیه شده است. نقض غرض است. من نمی‌دانم پشت پرده قضیه چیست؟ کف‌سازی‌های دو گانه و سه گانه بسیار جزیی که داشتم ایراد دارد بعد در طرح خودشان چندین برابر قرار است کفسازی انجام شود؟! بعد تأکید می‌شود بستان نباشد! بستان‌های طرح من بستان علوم، مشاهیر، فرهنگ، موسیقی و اقوام هستند. اینها کف سازی است. می‌توانند در هرکدام از این بستان‌ها به اندازه حضور 40 تا 50 نفر مراسم برگزار کنند، این کف‌سازی‌ها محدود برای تعداد مشخصی انسان طراحی شده نه کفسازی گسترده برای ده هزار نفر.
مدیر پایگاه از همان پلان مدیریت من استفاده کرده و گفته می‌خواهم درسطح محوطه فضای مکث ایجاد کنم و فقط مدل طراحی را تغییر داده است.
شهر گنبد قابوس متعلق به اقوام اصلی منطقه یعنی آذری، ترکمن، سیستان و بلوچ و فارس است. به نظر بنده طرح قابل تهیه بایستی برای همه اقوام ایرانی ساکن در شهر نشانه و المانی قایل شود و کشش به قوم خاصی نباید داشته باشد. طرحی نزدیک به باغ ایرانی و مشابه باغ ملی که عناصری از آن را دارد و آوازه آن تا شرق نزدیک هم رفته به گونه‌ای که تحت عنوان باغ ایرانی در تعداد قابل توجهی در فهرست آثار یونسکو به ثبت رسیده و طرح مصوب هم از عناصر آن تبعیت داشته است علاوه بر این که در تصاویر قدیمی محوطه اثری از این خطوط واضح است و قطعا شرایط شیب زمین و حرکت آب‌های سطحی را هم مدنظر قرار داده و تا حدود 60 سال پیش هم به همین صورت وجود داشته است.
گفته شده برای اجرای این طرح یک میلیارد و 600 میلیون تومان اعتبار به استان اختصاص یافته است. این اعتبار از کجا آمده است؟
در دیداری که آقای طالبیان با معاون عمرانی استاندار داشتند، وقتی معاون استاندار گلایه می‌کند که چرا برج قابوس و محوطه شرقی رها شده و من می‌توانم برای ساماندهی آنجا بودجه اختصاص دهم آقای طالبیان هم می‌گویند که این مکان دارای طرح است. حتی به من زنگ زدند که طرح را ببر و به معاون عمرانی نشان بده. من 25 اردیبهشت ماه 97 طرح را به معاون عمرانی استانداری نشان داده‌ام و ایشان در دم به دلیل وجود طرح تصمیم گرفته‌اند یک میلیارد و 200 میلیون تومان اختصاص دهند. پنج روز بعد اتفاقاتی می‌افتد که تصمیم گرفته می‌شود این طرح تغییرکند! بدون آن که به معاون عمرانی استانداری که برای این طرح بودجه گذاشته اطلاع بدهند. بعد از 26 اردیبهشت تا سه خرداد فرایندی معکوس در مدیریت پایگاه و مدیرکل امورپایگاه ها شکل می‌گیرد اسناد مناقصه تنظیم شده براساس طرح مصوب که فراخوان مناقصه آن برگزار شده بلافاصله باطل می‌شود، اسنادی بر پایه طرحی جدید که درسطح حداقلی فاز یک تهیه شده به فراخوان مناقصه گذاشته می‌شود! و مدیرکل استان به دلیل دغدغه‌ای که برای اجرای عملیات و کمک به شهر گنبد برای ساماندهی و توسعه محوطه گنبد قابوس دارد ناچار به پذیرش تغییر می‌شود و دلیل آن را هم رد طرح مشاور و تایید طرح مدیرپایگاه در شورای فنی کشور عنوان می‌کنند. طبیعی است مدیرکل میراث فرهنگی استان اکنون بر محصول تصمیمات پافشاری کند.
گفته شده که طرح اول مشاور( شما)، مصوبه شورای راهبردی را نداشته است. طرح جدید مصوبه شورای راهبردی را گرفته است؟ چگونه طرح شما مصوبه نداشته است؟
این اصلاً نیاز به دفاع کردن ندارد چون مصوبات آن موجود است. مدیرکل میراث فرهنگی استان بابت آن طرح به من پول داده است و زمانی که طرح تأیید می‌شود و تأییده امضا می‌شود پول پرداخت می‌کنند.
در صحبت‌های گروه‌های تلگرامی حتی صحبت از آن است که سردر باغ ملی به دلیل اغتشاشات منظری تغییر می‌کند در صورتی که آنچه از مصاحبه برمی آید در طرح شما تغییراتی در سردر نبود؟ اصلاً چرا باید سردری که خاطرات جمعی شهروندان به آن پیوند خورده حذف شود؟ چگونه مدیر پایگاه عنوان کرده که شورای راهبردی تأیید کرده من چنین کاری بکنم؟ شورای راهبردی که حاضر نیست دو طرح را باهم مقایسه بکند چطور چنین نظری داشته است پس تکلیف دفاع کارشناسی چیست؟ و چطور مدیرکل امورپایگاه‌ها گفته‌اند باغ ملی حفظ می‌شود؟ این تناقض‌ها بیانگر چیست؟
سردر سنبل باغ ملی و خاطره جمعی آن است. در قسمت جنوب غربی و جنوب دو ورودی هست که این دو سردر سبقه خاطرات مردم شهر را دارند. ساده‌اند اما هویت دارند و به هیچ وجه نباید این دو سردر را حذف کرد. به نظرم شما از خود مسوولان ذی ربط بپرسید.
آیا محیط زیست و منابع طبیعی هم از طرح جدید خبر دارند. چون به نظر می‌رسد در صورت اجرای طرح مدیرپایگاه به جای طرح شما حجم زیادی از درختان و فضای سبزهم از بین خواهند رفت؟
بله به شکل کاملاً اساسی فضای سبز از بین خواهد رفت.
حدود چند رأس درخت قطع خواهد شد؟
اطلاعی ندارم. حوض‌ها و گذرها حذف می‌شوند، درختان قطع می‌شوند و باغچه‌ها تغییر می‌کنند. اصلاً ما اجازه نداریم چنین کاری بکنیم.
چرا همچنان علاقه مندید که طرح شما اجرا شود؟ شما که به لحاظ مالی پول خود را دریافت کرده‌اید؟
به لحاظ حیثیتی این طرح برای من مهم است هشت ماه یک تیم پنج نفره برای آن کارکرده‌اند و بابت آن 140 تا 150 شیت گزارش و نقشه تهیه کرده‌ام. اجازه نمی‌دهم که حیثیت حرفه‌ای بنده و نظرات صایب شورای راهبردی گذشته به بازی گرفته شود و طرحم را کنار بگذارند و به راحتی بنویسند طرح پیشنهادی مشاور رد شد. طرح من در 20 خرداد 97 طرح پیشنهادی نبود، طرح مصوب بود اگر ایرادی به طرح بود اعضای شورای راهبردی گذشته را جمع می‌کردند و به آنها می‌گفتند طرح باید تغییر کند. اصلاً من مخاطب شورای راهبردی جدید نیستم حد و حدود مشاور مشخص است.
نظر شما