چمدان :   انجمن دوستداران یادمان‌های قزوین یادداشتی را به بهانه یازدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع وابسته درباره آخرین وضعیت مجموعه تاریخی سعدالسلطنه در اختیار چمدان قرار داد:

اپیزود اول | سابقه: در اواخر دهه هشتاد مجموعه تاریخی سعدالسلطنه پس از تملک سازمان میراث فرهنگی با عنوان بزرگ‌ترین کاروانسرای درون شهری ایران از سوی صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی به مجموعه شهرداری قزوین جهت مرمت و بهره‌برداری واگذار شد.

اپیزود دوم | طرح‌ها و پیمانکاران: نزدیک به یک دهه از زمان واگذاری مجموعه به شهرداری می‌گذرد در این مدت بیش از ده‌ها طرح مختلف به عنوان طرح‌های بالادست، پلان مدیریت، طرح‌های مرمت، طرح باززنده‌سازی توسط مشاوران بعضا نامی و هزینه‌ای بالغ بر میلیاردها تومان صرف مرمت مجموعه شده است.

اپیزود سوم | آرمان‌ها: در زمان واگذاری این کاروانسرا؛ مسئولین و تمام اشخاصی که به طور مستقیم با رویدادهای مجموعه در ارتباط بوده‌اند، آرمان مجموعه را با آینده شهر دارای پیوند دیده و خواهان آن بوده‌اند که بتوانند مجموعه را به یک پروژه ملی تبدیل و شهر تاریخی قزوین را با آن معرفی کنند. بر همین اساس با وسواس در انتخاب طراحان، پیمانکاران و طرح‌ها دست به اقدام زده و بدون وقفه‌ای قابل ملاحظه مجموعه را به زمان بهره‌برداری رساندند.

اپیزود چهارم | اولین بهره‌برداری: همزمان با آغاز مرمت‌ها در همان ابتدای جریان در نقاط مختلف مجموعه، راسته وزیر اولین بهره‌برداری را تجربه می‌کند. ورود افراد جهت راه‌اندازی راسته وزیر در شرایطی است که هنوز مرمت‌ها تکمیل نشده و ممکن است غرفه‌داران با شکست مالی مواجه شوند. با همه این شرایط بسیاری از همان غرفه‌داران تا امروز باقی مانده‌اند و فراز و نشیب‌های این پروسه را تجربه کرده‌اند.

اپیزود پنجم | نگاه شهرداری: شهرداری قزوین که اکنون پیشرو صنعت گردشگری با شعار بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در این حوزه است، خواهان تبدیل مجموعه به فضایی با کاربری‌های از جنس صنایع دستی،هنرها، رستوران‌ها، کافه‌ها و فضاهای اقامتی، آب‌درمانی و دیگر فضاهای فرهنگی مناسب و در شان مجموعه است. بر همین اساس مذاکرات متعددی با سرمایه‌گذاران نام آشنایی انجام می‌دهد اما با همه این تدابیر فقط راسته وزیر و قیصریه کاربری‌های ثابت یافته‌اند. و با تمام نقدهایی که به جهت برگزاری نمایشگاه سالانه بازی و اسباب بازی و برخی کاربری‌های ثابت که هماهنگ با مدیریت مجموعه نیستند می‌شود، سنجش کاربری‌هایی مناسب و در خور مجموعه پاسخ مسئولین است.

اپیزود ششم | آغاز اضمحلال: به طور ناگهانی و در سکوت شهر، مدیریت مجموعه به شخص سومی واگذار شد. درست در همین زمان با بازدیدهای نمایشی از مجموعه و معرفی آن در سطوح مختلف به عنوان یک پروژه ملی و به عنوان نمونه موفق از سوی صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی بارها تبلیغ می‌شود. این در حالی‌ست که کاربری‌هایی در مجموعه در حال راه‌اندازیست که بدون توجه به طرح‌های بالادست و تنها با هدف منافع اقتصادی از اجاره‌بها وارد مجموعه شده و کیفیت آن به طور ناگهانی رو به افول می‌رود. مجموعه‌ای (شامل غرفه داران، مدیریت و مردم) که با سختی توانسته مخاطبان مختلف را به این سمت از شهر بکشاند و به اصطلاح مد روز «بازآفرینی شهری» را تجربه کند، به شرایطی دچار می‌شود که مشکلات جدی در بحث گردشگری قزوین ایجاد کند. به طوری که دیگر شهروندان این مکان را به عنوان مقصد روزانه انتخاب نکنند و مسافران با تأسف این بار مجموعه را همان که در گذشته دیده بودند توصیف نکنند. این رویه ضربه‌ای به گردشگری در حال رشد شهر قزوین است.

حالا باید پرسید: صندوق احیا و بهره‌برداری به عنوان متولی واگذاری  اماکن تاریخی از وضعیت مجموعه سعدالسلطنه مطلع است و در جریان افول مجموعه قرار دارد؟ آیا بازدید تخصصی که وظیفه آن است انجام می‌دهد؟ اگر نیست پس چگونه هنوز هم مجموعه را به عنوان نمونه موفق معرفی می‌کند؟ شهرداری قزوین که متولی بهره‌برداری از این مجموعه است پس از واگذاری به شخص سوم خود را مبرا از احیا تلقی کرده است؟ با مسیری که مجموعه در پیش گرفته در آینده‌ای نه چندان دور تلاش یک دهه مدیریت برای معرفی نگین شهر قزوین در ایران و شاید جهان چیزی باقی نمانده و شهر متضرر میلیاردها هزینه صرف شده خواهد شد.