بنای یادبودی به دنبال برگزاری نخستین بزرگداشت «ابن سینا» در ایران برپاشد که تا کنون گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. بنای ابتدایی این آرامگاه در زمان قاجاریه ساخته شد. در سال ۱۳۳۰ انجمن آثار ملی ایران به مناسبت هزارمین سالروز تولد ابوعلی سینا تصمیم به تجدید بنای آن گرفت. طرح و نقشه بنای فعلی توسط مهندس هوشنگ سیحون به سبک معماری قرنی که بوعلی سینا در آن می‌زیسته از روی قدیمی‌ترین بنای تاریخ دار اسلامی یعنی برج گنبد کاووس در شهر گنبد کاووس اقتباس شده است. بخش آرامگاه به مساحت ۶۱۰ متر مربع، ساختمانی تمام بسته و پوشیده از سنگ خارا است که کتابخانه، موزه و فضای اصلی آرامگاه (اتاق مقبره) را در خود جای می‌دهد. کل بنا در سال 1330 افتتاح شد.
اما اکنون پس از 67 سال خبر می‌رسد در اواخر اردیبهشت 97 شبانه کتابخانه آرامگاه تخلیه شده و بنیاد بوعلی سینا که با مصوبه نشست ۵۵۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی برای شناخت و معرفی شخصیت و آثار ابن‌سینا، نابغه و فیلسوف و پزشک بزرگ ایرانی و تکریم و بزرگداشت وی در سال ۱۳۸۳ تشکیل شده است و بنیادی غیردولتی و غیرانتفاعی است به این کتابخانه نقل مکان کرده است!
گفته می‌شود که این اقدام با هماهنگی استانداری رخ داده است. پیش از این بنیاد در خانه عبادی مستقر بوده است. خاندان عبادی سال‌ها پیش خانه‌ای واقع در خیابان پاستور همدان را برای کتابخانه به سازمان میراث فرهنگی هبه کرده بودند و کتابخانه‌ای در طبقه نخست آن ایجاد شده بود.
از آنجا که بنیاد بوعلی مکانی برای استقرار نداشته تصمیم گرفته می‌شود که 6 ماه موقت در این خانه بماند اما ظاهراً این استقرار موقت 12 سال ادامه می‌یابد تا آنجا که مالک تهدید می‌کند که من این بنا را برای کتابخانه هبه کرده بودم و حال که کاربری دیگری برای آن تعریف شده است، آن را پس می‌گیریم. در نتیجه بنیاد تصمیم به نقل مکان می‌گیرد اما در نهایت مکانی که برای این نقل و انتقال انتخاب می‌شود کتابخانه ثبت ملی آرامگاه بوعلی سینا است؟!
اعضای هیئت امنای این بنیاد، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس هیئت امنا)، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، رئیس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، استاندار همدان، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان علمی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و رئیس بنیاد (دبیر هیئت امنا) هستند.
حال این پرسش مطرح است که در شهری مانند همدان استانداری، شهرداری، اداره کل میراث فرهنگی، اداره فرهنگ و ارتباطات اسلامی و ... هیچ ملک قابل استفاده و اتاق‌های بدون کاربری نداشتند که باید این بنیاد را در بنای ثبت ملی با 67 سال کاربری کتابخانه‌ای که جزء خاطره عمومی و ملی مردم همدان و سایر نقاط کشور به شمار می‌رود مستقر کنند.
استانداری و اداره کل میراث فرهنگی همدان بر اساس کدام منطق و استقلال چنین تصمیمی گرفته‌اند؟ کدام طرح مطالعاتی و پژوهشی برای تغییر مکان کتابخانه‌ای با چنین قدمت انجام شده است؟ چه نظرسنجی از افکار عمومی صورت گرفته است؟
از سویی مسأله شأنیت بنیاد بوعلی است، چرا چنین بنیاد مهمی تا کنون نباید صاحب مکان مشخصی باشد و مدام به اسباب کشی مشغول باشد؟ وقتی اعضای هیأت امنای چنین بنیادی مسوولان طراز اول فرهنگی کشور هستند و آیت‌الله غیاث‌الدین محمدی امام جمعه همدان ریاست این بنیاد را برعهده دارند که خود اهل فرهنگ و هنر و فلسفه است، آیا روا نیست که یک ساختمان مشخصی از سوی استانداری به این مهم اختصاص یابد.
هیأت امنای محترم توجه دارند که به دلیل سابقه طولانی استقرار کتابخانه آرامگاه بوعلی هرگونه دخل و تصرف در کتابخانه موجب وهن تاریخی بنا می‌شود و سابقه تاریخی و میراثی و خاطره جمعی بنا را به لحاظ اصول میراث فرهنگی به هم می‌ریزد. اکنون ساختار یک مکان فرهنگی برای فعالیت فرهنگی دیگری به هم ریخته است و این در افکار عمومی اثر منفی دارد. با این که هدف بنیاد بوعلی اشاعه افکار بوعلی سینا است اما دلیلی وجود ندارد که استانداری و سایر نهادهای ذی ربط سابقه طولانی کتابخانه را به هم بزنند و به صورت رایگان یک اثر ثبت ملی را در اختیار بنیادی غیرانتفاعی و خصوصی بگذارد. از سوی دیگر ضروری است تا استانداری هرچه سریعتر مکانی شایسته بنیاد بوعلی تهیه کند و کتابخانه را به شکل نخست خود بازگرداند.
و نکته آخر آن که سازمان میراث فرهنگی حافظ میراث ملموس و ناملموس این مملکت است و نمی‌تواند برای خوشایند دیگران از مواضع خود عدول کند. آنچه از اردیبهشت ماه در سکوت خبری و بدون واکنش مسوولان میراث فرهنگی کل کشور و استان همدان رخ داده است نشان از آن دارد که این افراد تخت منصب را بر هر چیزی ترجیح می‌دهند و گرنه واکنشی صحیح و منطقی به این موضوع نشان می‌دادند و با رایزنی با مراجع فرهنگی ذی ربط که اسامی آنها در هیأت امنا بنیاد ذکر شده است، مکانی دیگر را برای استقرار بنیاد در نظر می‌گرفتند و اماکن میراث فرهنگی را مانند گوشت قربانی به ارگان‌ها و نهادها واگذار نمی‌کردند.
از سوی استاندار همدان که گفته می‌شود به دلیل بازنشستگی دو سه ماه دیگر بیشتر بر مسند نیست شایسته است در راستای اهداف همدان 2018 و از آن مهم‌تر حفظ شأنیت بنیاد بوعلی و آرامگاه بوعلی هرچه سریعتر مکانی شایسته برای این بنیاد در نظر بگیرد و با زدودن تصویر منفی فرهنگی از خود، کتابخانه آرامگاه را به مکان اصلی خود بازگرداند.
نظر شما